atra śūrā maheṣv-āsā bhīmārjuna-samā yudhi
yuyudhāno virāṭaś ca drupadaś ca mahā-rathaḥ
dhṛṣṭa-ketuś cekitānaḥ kāśi-rājaś ca vīryavān
purujit kunti-bhojaś ca śaibyaś ca nara-puṃgavaḥ
yudhā-manyuś ca vikrānta uttamaujāś ca vīryavān
saubhadro draupadeyāś ca sarva eva mahā-rathāḥ
atra (tutaj) yudhi (w boju) maheṣv-āsāḥ (wielcy łucznicy) śūrāḥ (bohaterowie) bhīmārjuna-samāḥ (równi Bhimie i Ardźunie) [santi] (są):
yuyudhānaḥ (Jujudhana), virāṭaḥ ca (i Wirata), mahā-rathaḥ drupadaḥ ca (i wielki rydwannik Drupada), dhṛṣṭa-ketuḥ (Dhrysztaketu), cekitānaḥ (Ćekitana), vīrya-vān kaśī-rājah ca (i posiadający męstwo król Kaśi), purujit (Purudźit), kunti-bhojaḥ ca (i Kuntibhodźa), nara-puṃgavaḥ śaibyaḥ ca (i najlepszy z ludzi Śaibja), vikrāntaḥ yudhā-manyuh ca (i dzielny Judhamanju), vīrya-vān uttamaujāḥ ca (i posiadający męstwo Uttamaudźas), saubhadraḥ (Subhadrowic), draupadeyāḥ ca (i Draupadejowice), sarve eva (zaiste wszyscy) mahā-rathāḥ [santi] (są wielkimi rydwannikami).
atra | – | av. – tutaj; |
śūrāḥ | – | śūra 1i.3 m. – bohaterowie; |
maheṣv-āsāḥ | – | mahā-iṣu-āsa 1i.3 m.; BV: yeṣaṃ mahāntaḥ iṣvāsāḥ santi te – ci, którzy posiadają potężne miotacze strzał (od: √mah – powiększać, mahant – wielki; iṣu-āsa – miotacz strzał, łuk od: iṣu – strzała; √as – rzucać, ciskać; āsa – miotacz, łuk); |
bhīmārjuna-samāḥ | – | bhīma-arjuna-sama 1i.3 m.; TP: bhīmena ca arjunena ca samāḥ iti – którzy są równi Bhimie i Ardźunie (od: √bhī – straszyć, bhīma – straszny, przerażający; arjuna – biały, jasny; sama – równość, płaskość, jednakowość); |
yudhi | yudh 7i.1 f. – w walce (od: √yudh – walczyć); | |
yuyudhānaḥ | – | yuyudhāna 1i.1 m. – ochoczy do walki, Sātyaki (od: √yudh – walczyć, des. yuyutsu – pragnący walczyć); |
virāṭaḥ | – | virāṭa 1i.1 m. – władający (od: vi-√rāj – świecić, rządzić); |
ca | – | av. – i; |
drupadaḥ | – | dru-pada 1i.1 m. – filar, kolumna lub gwałtowny krok (od: √dru – biec, spieszyć się; pada – stopa); |
ca | – | av. – i; |
mahā-rathaḥ | – | mahā-ratha 1i.1 m.; BV: yasya ratho mahān asti sa – ten, którego rydwan jest wielki (od: √mah – powiększać, mahant – wielki; ratha – rydwan); |
******
dhṛṣṭa-ketuḥ | – | dhṛṣṭa-ketu 1i.1 m. – śmiały przywódca (od: √dhṛṣ – być śmiałym, PP dhṛṣṭa – śmały; ketu – flaga, przywódca, jasność); |
cekitānaḥ | – | cekitāna 1i.1 m. – wysoce inteligentny (od: √cit – myśleć, Intens. cekitāna – inteligentny); |
kāśi-rājaḥ | – | kāśi-rāja 1i.1 m.; TP: kāśyāḥ rājeti – król Kaśi (od: kāśī – Benares; √raj – władać, rājan – władca); |
ca | – | av. – i; |
vīryavān | – | vīrya-vant 1i.1 m. – posiadający siłę (od: vīrya – męstwo, moc, siła, nasienie; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza); |
purujit | – | puru-jit 1i.1 m. – szeroko zwyciężający (od: puru – wielki, obfity; jit – na końcu złożeń: zwycięzca); |
kunti-bhojaḥ | – | kunti-bhoja 1i.1 m. – władca Kuntiów (od: kunti – nazwa ludzi z plemienia Kuntiów; √bhuj – radować się, bhoja – radujący się, król, obfitość); |
ca | – | av. – i; |
śaibyaḥ | – | śaibya 1i.1 m. – władca kraju Śibi; |
ca | – | av. – i; |
nara-puṃgavaḥ | – | nara-puṅgava 1i.1 m; TP: nareṣu puṅgava iti – byk pośród ludzi (od: nṛ – człowiek, ludzkość, nara – człowiek; puṅ-gava – byk, bohater); |
******
yudhā-manyuḥ | – | yudhā-manyu 1i.1 m. – walczący z zapałem (od: √yudh – walczyć, yudh – bitwa, instrumentalis: yudhā – dzięki walce, yuddha – bitwa, walka; manyu – duch, zapał, gniew); |
ca | – | av. – i; |
vikrāntaḥ | – | vikrānta (vi-√kram – kroczyć, atakować) PP 1.1 m. – dzielny; |
uttamaujāḥ | – | uttama-ojas 1i.1 m. – najwyższa moc (od: ut-tama – najbardziej wyniesiony, najwyższy, stopień najwyższy od: ud – ponad, wyżej; ojas – moc, siła); |
ca | – | av. – i; |
vīryavān | – | vīrya-vant 1i.1 m. – posiadający siłę (od: vīrya – męskość, siła, moc, heroizm, nasienie; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza); |
saubhadraḥ | – | saubhadra 1i.1 m. – syn Subhadry Abhimanyu (od: su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; bhadra –pomyślność); |
draupadeyāḥ | – | draupadeya 1i.3 m. – synowie Draupadi; |
ca | – | av. – i; |
sarve | – | sarva s.n. 1i.3 m. – wszyscy; |
eva | – | av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie; |
mahā-rathāḥ | – | mahā-ratha 1i.3 m.; BV: yeṣāṃ rathā mahāntaḥ santi te – ci, których rydwany są wielkie (od: √mah – powiększać, mahant – wielki; ratha – rydwan); |
yudhā-manyuś ca vikrānta uttamaujāś ca vīryavān → nakulaḥ sahadevaś ca yudhāma[nyūtta]maujasau (Nakula i Sahadewa, Judhamanju i Uttamaudźas);
draupadeyāḥ → draupadīyāḥ (Draupadijowice);
atrety ādi | atra asyāṃ camvām | iṣavo bāṇā asyas te kṣipyante ebhir iti iṣāsāḥ dhanūṃṣi | mahānta iṣvāso yeṣāṃ te maheṣvāsāḥ | bhīmārjunau tāvad atrātiprasiddhau yoddhārau | tābhyāṃ samāḥ śūrāḥ śauryeṇa kṣātra-dharmeṇopetāḥ santi | tān eva nāmabhir nirdiśati yuyudhānaḥ sātyakiḥ | kiṃ ca dhṛṣṭaketur iti | vikrānto yudhāmanyur nāmaikaḥ | saubhadro 'bhimanyur draupadeyāḥ draupadyāṃ pañcabhyo yudhiṣṭhirādibhyo jātāḥ putrāḥ prativindhyādayaḥ pañca | mahārathādīnāṃ lakṣaṇam –
eko daśa sahasrāṇi yodhayed yas tu dhanvinām |
śastra-śāstra-pravīṇaś ca mahāratha iti smṛtaḥ ||
amitān yodhayed yas tu samprokto 'tirathas tu saḥ |
caikena yo yudhyet tan-nyūno 'rdha-rathaḥ smṛtaḥ || iti
atra camvām | mahāntaḥ śatrubhiś chettum aśakyā iṣvāsā dhanūṃṣi yeṣāṃ te | yuyudhānaḥ sātyakiḥ | saubhadro 'bhimanyuḥ | draupadeyā yudhiṣṭhirādibhyaḥ pañcabhyo jātāḥ prativindhyādayaḥ | mahārathādīnāṃ lakṣaṇam –
eko daśa sahasrāṇi yodhayed yas tu dhanvinām |
śastra-śāstra-pravīṇaś ca mahāratha iti smṛtaḥ ||
amitān yodhayed yas tu samprokto 'tirathas tu saḥ |
caikena yo yudhyet tan-nyūno 'rdha-rathaḥ smṛtaḥ || iti
nanv ekena dhṛṣṭadyumnenādhiṣṭhitālpikā senāsmadīyenaikenaiva sujeyā syād atas tvaṃ mā trāsīr iti cet tatrāha atreti | atra camvāṃ mahāntaḥ śatrubhiś chettum aśakyā iṣvāsāś cāpā yeṣāṃ te | yuddha-kauśalam āśaṅkyāha bhīmeti | yuyudhānaḥ sātyakiḥ | mahāratha iti yuyudhānīdānāṃ trayāṇām | nara-puṅgava iti purujid-ādīnāṃ trayāṇām | yudyeti vikrānta iti yudhāmanyoḥ | vīryavān ity uttamaujasaś ceti viśeṣaṇam | saubhadro 'bhimanyuḥ | draupadeyā yudhiṣṭhirādibhyaḥ pañcabhyaḥ kramād draupadyāṃ jātāḥ prativindhya-śrutasena-śrutakīrti-śatānīka-śrutakarmākhyāḥ pañca-putrāḥ | ca-śabdād anye ca ghaṭotkacādayaḥ | pāṇḍavās tv atikhyātatvāt na gaṇitāḥ | ye ete saptadaśa gaṇitāḥ, ye cānye tat-pakṣīyās te sarve mahārathā eva | atirathasyāpy upalakṣaṇam etat | tal-lakṣaṇaṃ coktam –
eko daśa sahasrāṇi yodhayed yas tu dhanvinām |
śastra-śāstra-pravīṇaś ca mahāratha iti smṛtaḥ ||
amitān yodhayed yas tu samprokto 'tirathas tu saḥ |
caikena yo yudhyet tan-nyūno 'rdha-rathaḥ smṛtaḥ || iti
Są tam bohaterowie, wielcy łucznicy, w bitwie Ardżunie i Bhimie równi: Jujudhana, Wirata i Drupada na wielkim wozie bojowym, Dhrisztaketu, Czekitana i bohaterski władca Kaśjów, Purudżit, Kuntibhodża i Śaibja człowiek-buhaj,chrobry Judhamanju i bohaterski Uttamaudża, syn Subhadry i synowie Draupadi — wszyscy na wielkich wozach bojowych.
Tam są bohaterzy o wielkich łukach, jako to: Bhima i Ardżuna, Yuyudhana, Virata i Drupada na wielkim wozie. Drsztaketa, Czekitana i waleczny król Kaczi, Puradżit, Kuntibodża i książę Śaivya. Mężny Yudhamanyu i bohaterski Uttamaudżas, synowie Subhadry i Draupadi, wszyscy na wielkich rydwanach.
Bohaterowie są wśród nich, łucznicy mocarni, Bhimie i Ardżunie równi – Jujudhana, Wirata i Drupada, wozu bojowego mistrz; Drisztaketu, Czekitana i dzielny król Kaszi, Purudzit, Kuntibhodża i silny jako byk – Szajbia; Judhamaniu potężny Uttamudżas chrobry, Subhadra, oraz Drupadi synowie, wszyscy wielkich wozów bojowych mistrzowie.
Są tu woje i łucznicy równi Bhimie i Ardżunie,
Jujudhana i Wirata, i Drupada, rycerz wielki,
Dhrysztaketu, Czekitana i waleczny władca Kasi,
Kuntibhodża i Purudżit, Siajbja, z mężów najwspanialszy,
Judhamanju dzielny, mężny Uttamaudżas, syn Subhadry
I Draupadi pięciu synów – wszyscy wielcy rydwannicy!
Jest wśród nich wielu równych Ardżunie i Bhimie:
Jujudhana, Wirata oraz król Drupada,
Wielu wielkich, odważnych jak sam Dhrysztaketu,
Czekitana, Purudżit, Kuntibhodża, Siajbja,
Kaśiradża, jak również silny Judhamanju,
Potężny Uttamaudża, synowie Drapaudi,
Abhimanju Subhadry – ci bohaterowie
Doskonali są w walce na konnych rydwanach.
Tutaj są bohaterowie i łucznicy przepotężni,
Którzy w boju dorównują tak Ardźunie jak i Bhimie:
Jujudhana i Wirata i Drupada na rydwanie,
Dhrysztaketu, Ćekitana, Benaresu król odważny,
Kuntibhodźa i Purudźit oraz Śajbja jak tur człowiek,
Judhamanju bardzo śmiały, także mężny Uttamaudźas,
Abhimanju, syn Subhadry oraz Drapadejowice,
Wszyscy na wielkich rydwanach.
Są herosi tu, łucznicy
równi Bhimie i Ardźunie –
Jujudhana i Wirata,
wielki rydwannik Drupada,
5Dhrysztaketu, Ćekitana
i waleczny władca Kaśi,
Kuntibhodźa i Purudźit
oraz Śaibja, byk wśród ludzi,
Judhamanju wielce dzielny,
Uttamaudźas, syn Subhadry,
synowie Draupadi dalej –
wszyscy wielcy rydwannicy.