sarvāṇīndriya-karmāṇi prāṇa-karmāṇi cāpare
ātma-saṃyama-yogāgnau juhvati jñāna-dīpite
apare (inni) jñāna-dīpite (w rozpalonym przez wiedzę) ātma-saṃyama-yogāgnau (w ogniu będącym jogą powściągnięcia jaźni) sarvāṇi (wszystkie) indriya-karmāṇi (czynności zmysłów) prāṇa-karmāṇi ca (i czynności powietrz życia) juhvati (składają w ofierze).
sarvāṇi | – | sarva sn. 2i.3 n. – wszystkie; |
indriya-karmāṇi | – | indriya-karman 2i.3 n. ; TP : indriyānāṃ śrotrādīnāṃ śravaṇādīni karmāṇīti – czynności (począwszy od słuchania) zmysłów (począwszy od ucha) (od: √ ind – posiadać moc, indriya – zmysły; √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki); |
prāṇa-karmāṇi | – | prāṇa-karman 2i.3 n. ; TP : prāṇādīnāṃ daśānāṃ vāyūnāṃ bahir-gamanādīni karmāṇīti – czynności (począwszy od wyjścia na zewnątrz) powietrz (dziesięciu począwszy od prany) (od: pra- √ an – oddychać w górę → √ prāṇ – oddychać, żyć, prāṇa – powietrze, życie; √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki); |
ca | – | av. – i; |
apare | – | a-para 1i.3 m. – inni, późniejsi, różni; |
ātma-saṃyama-yogāgnau | – | ātma-saṃyama-yoga-agni 7i.1 m. ; TP : ātmanaḥ saṃyama-rūpe yoge ‘gnāv iti – w ogniu, który jest jogą powściągnięcia jaźni (od: ātman – jaźń; sam- √ yam – łączyć razem, powściągać, saṃyama – powściągnięcie, kontrola; √ yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej agni – ogień); |
juhvati | – | √ hu (składać w ofierze) Praes. P 1c.3 – składają w ofierze; |
jñāna-dīpite | – | jñāna-dīpita 7i.1 m. ; TP : jñānena dīpita iti – w rozpalonym przez wiedzę (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; √ dīp – jaśnieć, palić się, PP caus. dīpita – rozpalony); |
sarvāṇīndriya-karmāṇi indriyāṇāṃ karmāṇīndriya-karmāṇi | tathā prāṇa-karmāṇi prāṇo vāyur ādhyātmikas tat-karmāṇy ākuñcana-prasāraṇādīni tāni cāpara ātma-saṃyama-yogāgnau, ātmani saṃyama ātma-saṃyamaḥ | sa eva yogāgnis tasminn ātma-saṃyama-yogāgnau juhvati prakṣipanti | jñāna-dīpite sneheneva pradīpite viveka-vijñānenojjvala-bhāvam āpādite pravilāpayantīty arthaḥ
udgāre nāga ākhyātaḥ kūrmas tūnmīlane smṛtaḥ |
kṛkaraḥ kṣut-karo jñeyo devadatto vijṛmbhaṇe |
na jahāti mṛte kvāpi sarvavyāpī dhanaṃjayaḥ || [Gheraṇḍa-saṃhitā 5.64|
ity evaṃ rūpāṇi juhvati | ātmani saṃyamo dhyānaikāgryam | sa eva yogaḥ | sa evāgniḥ | tasmin jñānena dhyeya-viṣayeṇa dīpite prajvalite dhyeyaṃ samyag jñātvā tasmin manaḥ saṃyamya tāni sarvāṇi karmāṇy uparamayantīty arthaḥ
udgāre nāga ākhyātaḥ kūrmas tūnmīlane smṛtaḥ |
kṛkaraḥ kṣut-karo jñeyo devadatto vijṛmbhaṇe |
na jahāti mṛte kvāpi sarvavyāpī dhanaṃjayaḥ || [Gheraṇḍa-saṃhitā 5.64|
ity evaṃ daśa-prāṇās tat-karmāṇi | ātmanas tvaṃ-padārthasya saṃyamaḥ śuddhir evāgnis tasmin juhvati | mano-buddhy-ādīndriyāṇi daśa-prāṇāṃś ca pravilāpayanti | ekaḥ pratyag ātmaivāsti, nānye mana ādāya iti bhāvayantīty arthaḥ
Jeszcze inni wylewają
w ogień samopowściągnięcia,
który wiedzą rozpalili,
wsze czynności tchnień i zmysłów.