BhG 4.23

analiza syntaktyczna

gata-saṅgasya (którego lgnięcie odeszło) muktasya (wyzwolonego) jñānāvasthita-cetasaḥ (którego umysł usytuowany jest w wiedzy)
yajñāya (dla ofiary) [karma] (czyn) ācarataḥ (działającego)
samagram (cały) karma (czyn) pravilīyate (jest stapiany).

analiza gramatyczna

gata-saṅgasya	–	gata-saṅga 6i.1 m. ; BV : yasya saṅgo gato ‘sti tasya – tego, kogo lgnięcie odeszło (od: √ gam – iść, PP gata – odeszły; sam- √ gam – schodzić się lub √ sañj – lgnąć, sklejać, kurczowo trzymać, przywiązywać się, wchodzić w kontakt, saṅga – lgnięcie, zejście się, związek, towarzystwo, nadzieje, pragnienia, przywiązania);
muktasya	–	mukta ( √ muc – wyzwalać, uwalniać) PP 6i.1 m. – wyzwolonego;
jñānāvasthita-cetasaḥ	–	jñāna-avasthita-cetas 6i.1 m. ; BV : yasya ceto jñāne avasthitam asti tasya – tego, którego umysł usytuowany jest w wiedzy (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; ava- √ sthā – znajdować się, PP avasthita – usytuowany; √ cit – postrzegać, myśleć, cetas – umysł, myśl, serce, świadomość);
yajñāya	–	yajña 4i.1 m. – dla ofiary, dla czczenia (od: √ yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić);
ācarataḥ	–	ācarant (ā- √ car – czynić, działać) PPr 6i.1 m. – działającego;
karma	–	karman 1i.1 n. – czyn, działanie i jego skutki (od: √ kṛ – robić);
samagram	–	samagra 1i.1 n. – cały, kompletny; lub av. – całkowicie;
pravilīyate	–	pra-vi- √ lī (rozpuszczać, topnieć) Praes. pass. 1c.1 – jest rozpuszczany;

warianty tekstu

muktasya → yuktasya (zaprzężonego);
yajñāyācarataḥ → jñānāyārabhataḥ (podejmującego [czyny] dla wiedzy);

Śāṃkara

tyaktvā karma-phalāsaṅgaṃ [gītā 4.20] ity anena ślokena yaḥ prārabdha-karmā san yadā niṣkriya-brahmātma-darśana-sampannaḥ syāt tadā tasyātmanaḥ kartṛ-karma-prayojanābhāva-darśinaḥ karma-parityāge prāpte kutaścin nimittāt tad-asambhave sati pūrvavat tasmin karmaṇy abhipravṛttasyāpi naiva kiṃcit karoti sa [gītā 4.20] itikarmābhāvaḥ pradarśitaḥ | yasyaivaṃ karmābhāvo darśitas tasyaiva—

gata-saṅgasya sarvato nivṛttāsakter muktasya nivṛtta-dharmādharmādi-bandhanasya, jñānāvasthita-cetaso jñāna evāvasthitaṃ ceto yasya so’yaṃ jñānāvasthita-cetāḥ | tasya yajñāya yajña-nirvṛtty-artham ācarato nirvartayataḥ karma samagraṃ sahāgreṇa phalena vartata iti samagraṃ karma tat-samagraṃ pravilīyate vinaśyatīty arthaḥ

Rāmānuja

ātmaviṣayajñānāvasthitamanastvena nirgatataditarasaṅgasya tata eva nikhilaparigrahavinirmuktasya uktalakṣaṇayajñādikarmanirvṛttaye vartamānasya puruṣasya bandhahetubhūtaṃ prācīnaṃ karma samagraṃ pravilīyate niśśeṣaṃ kṣīyate

Śrīdhara

kiṃ ca gata-saṅgasyeti | gata-saṅgasya niṣkāmasya rāgādibhir muktasya | jñāne 'vasthitaṃ ceto yasya tasya | yajñāya parameśvarārthaṃ karmācarataḥ sataḥ samagraṃ savāsanaṃ karma pravilīyate | akarma-bhāvam āpadyate | arūḍha-yoga-pakṣe yajñāyeti | yajñāya yajña-rakṣaṇārthaṃ loka-saṃgrahārtham eva karma kurvata ity arthaḥ

Madhusūdana

tyakta-sarva-parigrahasya yadṛcchā-lābha-santuṣṭasya yater yac-charīra-sthiti-mātra-prayojanaṃ bhikṣāṭanādi-rūpaṃ karma tat kṛtvā na nibadhyata ity ukte gṛhasthasya brahma-vido janakāder yajñādi-rūpaṃ yat karma tad-bandha-hetuḥ syād iti bhavet kasyacid āśaṅkā tām apanetuṃ tyaktvā karma-phalāsaṅgam ity ādinoktaṃ vivṛṇoti gata-saṅgasyeti | gata-saṅgasya phalāsaṅga-śūnyasya muktasya kartṛtva-bhoktṛtvādy-adhyāsa-śūnyasya jñānāvasthita-cetaso nirvikalpaka-brahmātmaikya-bodha eva sthitaṃ cittaṃ yasya tasya sthita-prajñasyety arthaḥ | uttarottara-viśeṣaṇasya pūrva-pūrva-hetutvenānvayo draṣṭavyaḥ | gata-saṅgatvaṃ kuto yato 'dhyāsa-hīnatvaṃ tat kuto yataḥ sthita-prajñatvam iti | īdṛśasyāpi prārabdha-karma-vaśād yajñāya yajña-saṃrakṣaṇārthaṃ jyotiṣṭomādi-yajñe śreṣṭhācāratvena loka-pravṛtty-arthaṃ yajñāya viṣṇave tat-prīty-artham iti vā | ācarataḥ karma yajña-dānādikaṃ samagraṃ sahāgreṇa phalena vidyata iti samagraṃ pravilīyate prakarṣeṇa kāraṇocchedena tattva-darśanād vilīyate vinaśyatīty arthaḥ

Viśvanātha

yajño vakṣyamāṇa-lakṣaṇas tad-arthaṃ karmācaratas tat karma pravilīyate akarma-bhāvam āpadyata ity arthaḥ

Baladeva

gata-saṅgasya niṣkāmasya rāga-dveṣādibhir muktasya svātma-viṣayaka-jñāna-niviṣṭa-manaso yajñāya viṣṇuṃ prasādayituṃ tac-cintanam ācarataḥ prācīnaṃ bandhakaṃ karma samagraṃ kṛtsnaṃ pravilīyate

Michalski

Kto pozbył się skłonności i jest wolny, czyja myśl oddana jest poznaniu, kto idzie ku wielkiej Ofierze, tego czyn rozpływa się zupełnie.

Olszewski

Dla tego, kto wygnał żądze, kto jest wolny, kto zwraca myśl swoją ku nauce i przystępuje do ofiary, czyn sam nie istnieje.

Dynowska

Bowiem czyny tego, który ponad wszelkie wzniósł się pragnienia i wolny, myślą w mądrość wgłębiony, czyn każdy pełni jako ofiarę, roztapiają się bez śladu.

Sachse

Czyn [człowieka] wolnego od przywiązania,
wyzwolonego,
którego umysł skupiony jest na poznaniu prawdy
a życie służy jedynie ofierze,
ulega całkowitemu rozwiązaniu.

Kudelska

Czyn człowieka wyzwolonego, który przywiązania wszelkie porzucił,
Mądrości się oddał, a czynności wypełnia jak ofiary, tylko taki czyn zanika zupełnie.

Rucińska

Nieprzywiązany i wolny, co stale w wiedzy przebywa
I działa na rzecz ofiary, czyn cały ma rozpuszczony.

Szuwalska

Obojętny na wszystko, wyzwolony wiedzą,
Postępujący mądrze, wszystkie swe uczynki
Spełnia jako ofiarę, więc giną bez śladu.

Babkiewicz

Wyzwolony, bez przywiązań,
myśli wiedzy swe poświęca,
dla ofiary jeno działa –
cały jego czyn topnieje.