BhG 5.24

analiza syntaktyczna

yaḥ (kto) antaḥ-sukhaḥ (mający szczęście wewnątrz) tathā (podobnie) antar-ārāmaḥ (mający radość wewnątrz),
yaḥ (kto) antar-jyotiḥ eva (mający jedynie światło wewnątrz),
saḥ yogī (ten jogin) brahma-bhūtaḥ (będący brahmanem) brahma-nirvāṇam (wygaszenie w brahmanie) adhigacchati (osiąga).

analiza gramatyczna

yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
antaḥ-sukhaḥ	–	antaḥ-sukha 1i.1 m. ; BV : yasya sukham antar asti saḥ – ten, którego szczęście jest wewnątrz (od: anta – koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura, av. antaḥ – wewnątrz, pomiędzy; su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się gładko; lub od: su- √ sthā; przeciwieństwo do: duḥkha  – cierpienie, niedola);
antar-ārāmaḥ	–	antaḥ-ārāma 1i.1 m. ; BV : yasyārāmo ‘ntar asti saḥ – ten, którego radość jest wewnątrz (od: anta – koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura, av. antaḥ – wewnątrz, pomiędzy; ā- √ ram – zatrzymywać, radować się, ā-rāma – przyjemność, radość, zadowolenie);
tathā	–	av. – tak, w ten sposób, podobnie;
antar-jyotiḥ	–	antaḥ-jyotiḥ 1i.1 m. ; BV : yasya jyotir antar asti saḥ – ten, którego światło jest wewnątrz (od: anta – koniec, limit, granica, konkluzja, wnętrze, natura, av. antaḥ – wewnątrz, pomiędzy; jyotiḥ – światło, jasność, ogień, oko);
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
yogī	–	yogin 1i.1 m. – jogin, połączony ( √ yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga  – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej);
brahma-nirvāṇam	–	brahma-nirvāṇa 2i.1 n. ; TP : brahmaṇi nirvāṇam iti – wygaszenie w brahmanie (od: √ bṛh – zwiększać, brahman – duch, Weda; nir- √ vā – zdmuchiwać, wygaszać, wyciszać, nirvāṇa – wygaszenie, spokój, wyciszenie, śmierć, wyzwolenie);
brahma-bhūtaḥ	–	brahma-bhūta 1i.1 m. ; TP : brahmaṇi bhūta iti – będący w brahmanie / będący brahmanem (od: √ bṛh – zwiększać, brahman – duch, Weda; √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
adhigacchati	–	adhi- √ gam (przekraczać, osiągać) Praes. P 1c.1 – osiąga;

warianty tekstu

yo ‘ntaḥ-sukho → antaḥ-sukho / yuktaḥ sukho / yo ‘taḥ sukho (którego jest wewnątrz / zaprzężony i szczęśliwy / kto dzięki temu szczęśliwy);
sa yogī brahma-nirvāṇaṃ → sa pārtha paramaṃ yogaṃ (Prythowicu, ten najwyższą jogę);

Śāṃkara

kathaṃ-bhūtaś ca brahmaṇi sthito brahma prāpnoti ? ity āha bhagavān—

yo’ntaḥ-sukho’ntar ātmani sukhaṃ yasya so’ntaḥ-sukhaḥ, tathāntar evātmany ārāma āramaṇam ākrīḍā yasya so’ntar-ārāmaḥ | tathaivāntar eva ātmany eva jyotiḥ prakāśo yasya so’ntar-jyotir eva, ya īdṛśaḥ so yogī brahma-nirvāṇaṃ brahmaṇi nirvṛtiṃ mokṣam iha jīvann eva brahma-bhūtaḥ sann adhigacchati prāpnoti

Rāmānuja

yo bāhyaviṣayānubhavaṃ sarvaṃ vihāya antassukhaḥ ātmānubhavaikasukhaḥ, antarārāmaḥ ātmaikodyānaḥ svaguṇair ātmaiva sukhavardhako yasya sa tathoktaḥ, tathāntarjyotiḥ ātmaikajñāno yo vartate, sa brahmabhūto yogī brahmanirvāṇam ātmānubhavasukhaṃ prāpnoti

Śrīdhara

na kevalaṃ kāma-krodha-vega-saṃharaṇa-mātreṇa mokṣaṃ prāpnoti | api tu yo 'ntaḥ-sukha iti | antarātmany eva sukhaṃ yasya | na viṣayeṣu | antar evārāma ākrīḍā yasya na bahiḥ | antar eva jyotir dṛṣṭir yasya | na gīta-nṛtyādiṣu | sa evaṃ brahmaṇi bhūtaḥ sthitaḥ san brahmaṇi nirvāṇaṃ layam adhigacchati prāpnoti

Madhusūdana

kāma-krodha-vega-sahana-mātreṇaiva mucyante iti na, kintu yo 'ntar iti |
antar-bāhya-viṣaya-nirapekṣam eva svarūpa-bhūtaṃ sukhaṃ yasya so 'ntaḥ-sukho bāhya-viṣaya-janita-sukha-śūnya ity arthaḥ | kuto bāhya-sukhābhāvas tatrāha antar ātmany eva na tu stry-ādi-viṣaye bāhya-sukha-sādhana ārāma āramaṇaṃ krīḍā yasya so 'ntar-ārāmas tyakta-sarva-parigrahatvena bāhya-sukha-sādhana-śūnya ity arthaḥ |

nanu tyakta-sarva-parigrahasyāpi yater yadṛcchopanataiḥ kokilādi-madhura-śabda-śravaṇa-manda-pavana-sparśana-candrodaya-mayūra-nṛtyādi-darśanāti-madhura-śītala-gaṅgodaka-pāna-ketakī-kusuma-saurabhādy-avaghrāṇādibhir grāmyaiḥ sukhotpatti-sambhavāt kathaṃ bāhya-sukha-tat-sādhana-śūnyatvam iti tatrāha tathāntar-jyotir eva yaḥ | yathāntar eva sukhaṃ na bāhyair viṣayais tathāntar evātmani jyotir vijñānaṃ na bāhyair indriyair yasya so 'ntar-jyotiḥ śrotrādi-janya-śabdādi-viṣaya-vijñāna-rahitaḥ | eva-kāro viśeṣaṇa-traye 'pi sambadhyate | samādhi-kāle śabdādi-pratibhāsābhāvād vyutthāna-kāle tat-pratibhāse 'pi mithyātva-niścayān na bāhya-viṣayais tasya sukhotpatti-sambhava ity arthaḥ |

ya evaṃ yathokta-viśeṣaṇa-sampannaḥ sa yogī samāhito brahma-nirvāṇaṃ brahma paramānanda-rūpaṃ kalpita-dvaitopaśama-rūpatvena nirvāṇaṃ tad eva, kalpita-bhāvasyādhiṣṭhānātmakatvāt | avidyāvaraṇa-nivṛttyādhigacchati nitya-prāptam eva prāpnoti | yataḥ sarvadaiva brahma-bhūto nānyaḥ | brahmaiva san brahmāpy eti iti śruteḥ | avasthiter iti kāśa-kṛtsnaḥ iti nyāyāc ca

Viśvanātha

yas tu saṃsārātītas tasya tu brahmānubhava eva sukham ity āha ya iti | antarātmany eva sukhaṃ yasya saḥ | yato 'ntarātmany eva ramate, ato 'ntarātmany eva jyotir dṛṣṭir yasya saḥ

Baladeva

yat prītyā taṃ soḍhuṃ śaktas tad āha yo 'ntar iti | antarvartinānubhūtenātmanā sukhaṃ yasya saḥ, tenaivārāmaḥ krīḍā yasya saḥ | tasminn eva jyotir dṛṣṭir yasya saḥ | īdṛśo yogī niṣkāma-karmī brahma-bhūto labdha-śuddha-jaiva-svarūpo brahmādhigacchati paramātmānaṃ labhate | nirvāṇaṃ mokṣa-rūpaṃ tenaiva tal-lābhāt

Michalski

Kto wewnątrz siebie szuka rozkoszy, kto wewnątrz siebie widzi radość i światło, ten jest joginem, – staje się Brahmanem i osiąga zgaśniecie, nirwanę w Brahmanie.

Olszewski

Kto znajduje w sobie samym szczęście, radość i takoż w sobie światło swoje, jest Yoginem, który zgaśnie w Bogu i zjednoczy się z istotą Boga.

Dynowska

Kto z głębi własnej pokój czerpie i radość, kto wszystką światłość w sobie samym znajduje, ten, Jogą zharmonizowany, w Ciszę Brahmana wchodzi i wyzwolenie w Brahmanie zdobywa.

Sachse

Ten, kto w głębi siebie znajduje szczęście,
kto w głębi siebie znajduje radość
i w głębi siebie dostrzega światło,
ten, jako jogin, dochodzi do ukojenia w brahmanie,
albowiem sam staje się brahmanem.

Kudelska

Ten, kto wewnętrznie pogodny, wewnątrz radosny i rozświetlony,
Ten jest joginem, on osiąga stan brahmana i brahmana szczęśliwość.

Rucińska

Kto wewnątrz trwa w szczęściu, wewnątrz się cieszy, wewnątrz ogląda,
Ten jogin, będąc Brahmanem, w Brahmanie kres swój osiąga.

Szuwalska

Kto z wewnątrz czerpie szczęście, wewnątrz czuje radość
I wewnątrz szuka wiedzy, ten jest wyzwolony,
Z Najwyższym połączony.

Babkiewicz

A kto szczęście, radość, światło
tylko w wnętrzu swym znajduje,
jogin ten brahmanem będąc,
wnet wygaśnie sam w brahmanie.