BhG 6.4

analiza syntaktyczna

yadā hi (zaiste kiedy) indriyārtheṣu (w celach zmysłów) karmasu [ca] (i w czynach) na anuṣajjate (nie lgnie), sarva-saṃkalpa-saṃnyāsī (wyrzeczeniec we wszystkich pragnieniach) tadā (wówczas) yogārūḍhaḥ (tym, który osiągnął jogę) ucyate (jest nazywany).

analiza gramatyczna

yadā	–	av. – kiedy (korelatyw do: tadā – wtedy, wówczas);
hi	–	av. – ponieważ, albowiem, właśnie, zaiste, z pewnością;
na	–	av. – nie;
indriyārtheṣu	–	indriya-artha 7i.3 m. ; TP : indriyāṇām artheṣv iti – w celach zmysłów (od: √ ind – posiadać moc, indriya – zmysły; √ arth – pragnąć, chcieć zdobyć, artha – cel, zamiar, motyw, użycie, rzecz, obiekt, bogactwo, posiadłości);
na	–	av. – nie;
karmasu	–	karman 7i.3 n. – w czynach, w działaniach (od: √ kṛ – robić);
anuṣajjate	–	anu- √ sañj (zajmować się, przylegać) Praes. Ā 1c.1 – lgnie, jest przywiązany;
sarva-saṃkalpa-saṃnyāsī	–	sarva-saṃkalpa-saṃnyāsin 1i.1 m. ; TP : sarveṣāṃ saṃkalpānāṃ sanyāsīti – wyrzeczeniec we wszystkich pragnieniach (od: sarva – wszystko; sam- √ kḷp – być gotowym do, pragnąć, saṃ-kalpa – idea, pragnienie; sam-ni- √ as – zostawiać, odkładać, porzucać, PP saṃnyasta – odrzucony, odłożony, saṃnyāsin – wyrzeczeniec, asceta; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
yogārūḍhaḥ	–	yoga-ārūḍha 1i.1 m. ; TP : yogam āruḍha iti – ten, który osiągnął jogę (od: √ yuj – zaprzęgać, łączyć, yoga  – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metoda, środki, jedna ze szkół filozofii indyjskiej; ā- √ ruh – wstępować, PP ārūḍha – który się wspiął);
tadā	–	av. – wtedy, wówczas;
ucyate	–	√ vac (mówić) Praes. pass. 1c.1 – mówi się o, jest nazywane;

warianty tekstu

anuṣajjate → anusajjate / anurajyate / anuṣajyate (lgnie / jest jaśniejący / jest lgnący);
karmasv anuṣajjate → sarva-karmasv ṣajjate (lgnie do wszelkiego czynu);
tadocyate → tad ucyate / tatocyate (to nazywane jest / o mój drogi, jest nazywane);

Śāṃkara

athedānīṃ kadā yogārūḍho bhavatīty ucyate—

yadā samādhīyamāna-citto yogī hīndriyārtheṣv indriyāṇām arthāḥ śabdādayas teṣv indriyārtheṣu karmasu ca nitya-naimittika-kāmya-pratiṣiddheṣu prayojanābhāva-buddhyā nānuṣajjate’nuṣaṅgaṃ kartavyatā-buddhiṃ na karotīty arthaḥ | sarva-saṃkalpa-saṃnyāsī sarvān saṃkalpān ihāmutrārtha-kāma-hetūna saṃnyasituṃ śīlam asyeti sarva-saṃkalpa-saṃnyāsī | yogārūḍhaḥ prāpta-yoga ity etat, tadā tasmin kāla ucyate | sarva-saṃkalpa-saṃnyāsīti vacanāt sarvāṃś ca kāmān sarvāṇi ca karmāṇi saṃnyasyed ity arthaḥ | saṃkalpa-mūlā hi sarve kāmāḥ—saṃkalpa-mūlaḥ kāmo vai yajñāḥ saṃkalpa-saṃbhavāḥ [mātranu 2.3]

kāma jānāmi te mūlaṃ saṃkalpāt tvaṃ hi jāyase |
na tvāṃ saṃkalpayiṣyāmi tena me na bhaviṣyasi || [mātrabh 12.177.25] ity ādi-smṛteḥ |

sarva-kāma-parityāge ca sarva-karma-saṃnyāsaḥ siddho bhavati | sa yathā-kāmo bhavati tat-kratur bhavati yat kratur bhavati tat karma kurute [bhāvātmauttaṃ 4.4.5] ity ādi śrutibhyaḥ | yad yad dhi kurute jantus tat tat kāmasya ceṣṭitaṃ [mātranu 2.4] ity ādi-smṛtibhyaś ca | nyāyāc ca—na hi sarva-saṃkalpa-saṃnyāse kaścit spanditum api śaktaḥ | tasmāt sarva-saṃkalpa-saṃnyāsīti vacanāt sarvān kāmān sarvāṇi karmāṇi ca tyājayati bhagavān

Rāmānuja

kadā pratiṣṭhitayogo bhavatīty atrāha

yadāyaṃ yogī tv ātmaikānubhavasvabhāvatayā indriyārtheṣu ātmavyatiriktaprākṛtaviṣayeṣu, tatsaṃbandhiṣu ca karmasu nānuṣajjate na saṅgam arhati, tadā hi sarvasaṅkalpasamnyāsī yogārūḍha ity ucyate / tasmād ārurukṣor viṣayānubhavārhatayā tadananuṣaṅgābhyāsarūpaḥ karmayoga eva yoganiṣpattikāraṇam / ato viṣayānanuṣaṅgābhyāsarūpaṃ karmayogam eva ārurukṣuḥ kuryāt

Śrīdhara

kīdṛśo 'yaṃ yogārūḍho yasya śamaḥ kāraṇam ucyata iti ? atrāha yadeti | indriyārtheṣv indriya-bhogyeṣu śabdādiśu tat-sādhaneṣu ca karmasu yadā nānuṣajjate āsaktiṃ na karoti | tatra hetuḥ āsakti-mūla-bhūtān sarvā bhoga-viṣayān karma-viṣayāṃś ca saṅkalpān saṃnyasituṃ tyaktuṃ śīlaṃ yasya saḥ | tadā yogārūḍha ucyate

Madhusūdana

kadā yogārūḍho bhavatīty ucyate yadeti | yadā yasmiṃś citta-samādhāna-kāla indriyārtheṣu śabdādiśu karmasu ca nitya-naimittika-kāmya-laukika-pratiṣiddheṣu nānuṣajjate teṣāṃ mithyātva-darśanenātmano 'kartr-abhoktṛ-paramānanadādvaya-svarūpa-darśanena ca prayojanābhāva-buddhyāham eteṣāṃ kartā mamaite bhogyā ity abhiniveśa-rūpam anuṣaṅgaṃ na karoti | hi yasmāt tasmāt sarva-saṅkalpa-saṃnyāsī sarveṣāṃ saṅkalpānām idaṃ mayā kartavyam etat phalaṃ bhoktavyam ity evaṃ rūpāṇāṃ mano-vṛtti-viśeṣāṇāṃ tad-viṣayāṇāṃ ca kāmānāṃ tat-sādhanānāṃ ca karmaṇāṃ tyāga-śīlaḥ | tadā śabdādiṣu karmasu cānuṣaṅgasya tad-dhetoś ca saṅkalpasya yogārohaṇa-pratibandhakasyābhāvād yogaṃ samādhim ārūḍho yogārūḍha ity ucyate

Viśvanātha

samyak-śuddha-cittas tu yogārūḍhas taj-jñāpakaṃ lakṣaṇam āha yadeti | indriyārtheṣu śabdādiṣu karmasu tat-sādhaneṣu

Baladeva

yogārūḍhatva-jñāpakaṃ cihnam āha yadeti | indriyārtheṣu śabdādiṣu tat-sādhaneṣu karmasu ca yadātmānanda-rasikaḥ san na sajjate | tatra hetuḥ sarveti | sarvān bhoga-viṣayān karma-viṣayāś ca saṅkalpānāsattimūla-bhūtān saṃnyasituṃ parityaktuṃ śīlaṃ yasya saḥ

Michalski

Kto nie ciąży ku rzeczom zmysłowym ani ku działaniu i wyzbył się wszystkich zachceń, ten uważany jest za człowieka, który się podniósł ku Jodze.

Olszewski

Albowiem nie mając przywiązania ani do przedmiotów zmysłowych ani do czynów, zaparłszy się całkiem siebie samego, taki człowiek prawdziwie osiągnął Jedność boską.

Dynowska

Ten się zowie doskonałym w Jodze, kto ani wrażeń zmysłowych, ani czynów nie pragnie i od wszelkich osobistych zamiarów jest wolny.

Sachse

Albowiem wtedy — powiadają — osiąga ktoś jogę,
kiedy porzuciwszy wszelkie pragnienia
nie przywiązuje się ani do świata zmysłów,
ani do uczynków.

Kudelska

Ten jest nazywany zdobywcą jogi, który nie lgnie już ani do przedmiotów zmysłowych, ani do żadnych czynów,
A wszelkie swe cele precz odrzucił.

Rucińska

Gdy bowiem nie lgnie do rzeczy zmysłowych ani do czynów,
Gdy już nie troszczy się o nic, zwie się wzniesionym do jogi.

Szuwalska

Kto nie pragnie rozkoszy ni pracy dla zysku
I uwolnił się całkiem od własnych pobudek,
Ten uznany być może za biegłego w jodze.

Babkiewicz

Kiedy nie lgnie do działania
ani do przedmiotów zmysłów,
gdy się wyrzekł wszelkich dążeń,
mówią, że dostąpił jogi.