
arjuna uvāca
yo ‘yaṃ yogas tvayā proktaḥ sāmyena madhusūdana
etasyāhaṃ na paśyāmi cañcalatvāt sthitiṃ sthirām
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
arjunaḥ (Ardźuna) uvāca (powiedział):
he madhusūdana (o zabójco Madhu!),
sāmyena (przez jednakowość) yaḥ ayam yogaḥ (która ta joga) tvayā (prze ciebie) proktaḥ (powiedziana),
[manasaḥ] (umysłu) cañcalatvāt (z powodu ruchliwości) aham (ja) etasya [yogasya] (tej jogi) sthirām (stabilności) sthitim (pozycji) na paśyāmi (nie widzę).
arjunaḥ |
– |
arjuna 1i.1 m. – biały, jasny; |
uvāca |
– |
√ vac (mówić) Perf. P 1c.1 – powiedział; |
yaḥ |
– |
yat sn. 1i.1 m. – który; |
ayam |
– |
idam sn. 1i.1 m. – ten; |
yogaḥ |
– |
yoga 1i.1 m. – przyłączanie, zysk, zaprzęgnięcie, zastosowanie, metodę, środki, jogę (od: √ yuj – zaprzęgać, łączyć); |
tvayā |
– |
yuṣmat sn. 3i.1 – przez ciebie; |
proktaḥ |
– |
prokta (pra- √ vac – mówić) PP 1i.1 m. – powiedziany; |
sāmyena |
– |
sāmya 3i.1 n. – wraz z jednością, przez jednakowość, dzięki równości (od: sama – równość, płaskość, jednakowość); |
madhusūdana |
– |
madhu-sūdana 8i.1 m. – o zabójco Madhu (od: madhu – słodycz, imię demona; √ sūd – porządkować, zabijać, sūdana – zabicie, zniszczenia); |
etasya |
– |
etat sn. 6i.1 m. – tego; |
aham |
– |
asmat sn. 1i.1 – ja; |
na |
– |
av. – nie; |
paśyāmi |
– |
√ dṛś (patrzeć) Praes. P 3c.1 – widzę; |
cañcalatvāt |
– |
cañcala-tva abst. 5i.1 n. – z powodu niestabilności (od: √ cal – ruszać, trząść, intens. √ cañcal – poruszać silnie; cañcala – zmienny, niestabilny, drżący); |
sthitim |
– |
sthiti 2i.1 f. – stanu, pozycji, pobytu, egzystencji (od: √ sthā – stać); |
sthirām |
– |
sthirā 2i.1 f. – stabilnej (od: √ sthā – stać, sthira – twardy, solidny, stały); |
yogas → bhogas (przyjemność, dobrobyt);
sāmyena → saumyena (przez delikatność);
sthitiṃ → manaḥ (umysłu);
sthirām → parām (najwyższą);
etasya yathoktasya samyag-darśana-lakṣaṇasya yogasya duḥkha-saṃpādyatām ālakṣya śuśruṣur dhruvaṃ tat-prāpty-upāyam arjuna uvāca—
yo’yaṃ yogas tvayā proktaḥ sāmyena samatvena he madhusūdana etasya yogasyāhaṃ na paśyāmi nopalabhe, cañcalatvān manasaḥ | kiṃ ? sthirām acalāṃ sthitim
komentarz wspólny przy wersecie BhG 6.34
ukta-lakṣaṇasya yogasyāsambhavaṃ manvāno 'rjuna uvāca yo 'yam iti | sāmyena manaso laya-vikṣepa-śūnyatayā kevalātmākārāvasthānena | yo 'yaṃ yogas tvayā proktaḥ | etasya sthirāṃ dīrgha-kālāṃ sthitiṃ na paśyāmi | manasaś cañcalatvāt
uktam artham ākṣipan arjuna uvāca yo 'yam iti | yo 'yaṃ sarvatra samaṣṭi-lakṣaṇaḥ paramo yogaḥ sāmyena samatvena citta-gatānāṃ rāga-dveṣādīnāṃ viṣama-dṛṣṭi-hetūnāṃ nirākaraṇena tvayā sarvajñeneśvareṇoktaḥ | he madhusūdana ! sarva-vaidika-sampradāya-pravartaka ! etasya tvad-uktasya sarva-mano-vṛtti-nirodha-lakṣaṇasya yogasya sthitiṃ vidyamānatāṃ sthirāṃ dīrgha-kālānuvartinīṃ na paśyāmi na sambhāvayāmi aham asmad-vidho 'nyo vā yogābhyāsa-nipuṇaḥ | kasmān na sambhāvayasi tatrāha cañcalatvāt, manasa iti śeṣaḥ
bhagavad-ukta-lakṣaṇasya sāmyasya duṣkaratvam ālakṣyovāca yo 'yam iti | etasya sāmyena prāptasya yogasya sthirāṃ sārvadikīṃ sthitiṃ na paśyāmi | eṣa yogaḥ sarvadā na tiṣṭhati kintu tri-catura-dināny evety arthaḥ | kutaḥ ? cañcalatvāt | tathā hy ātma-duḥkha-sukha-samam eva sarva-jagad-varti-janānāṃ sukha-duḥkhaṃ paśyed iti sāmyam uktam | tatra ye bandhavas taṭasthāś ca teṣu sāmyaṃ bhaved api, ye ripavo ghātakā dveṣṭāro nindakāś ca teṣu na sambhaved eva | na hi mayā svasya yudhiṣṭhirasya duryodhanasya ca sukha-duḥkhe sarvathā tulye draṣṭuṃ śakyete | yadi ca svasya sva-ripūṇāṃ ca jīvātma-paramātma-prāṇendriya-daihika-bhūtāni samāny eveti vivekena prabalasyāticañcalasya manaso nigrahaṇāśakyatvāt | pratyuta viṣayāsaktena tena manasaiva vivekasya grasyamānatva-darśanād iti
uktam ākṣipann arjuna uvāca yo 'yam iti | sāmyena sva-para-sukha-duḥkha-taulyena yo 'yaṃ yogas tvayā sarvajñena proktas tasya sthirāṃ sārvadikīṃ sthitiṃ niṣṭhām apy ahaṃ na paśyāmi, kintu dvi-trāṇy eva dinānīty arthaḥ | kutaḥ ? cañcalatvāt | ayam arthaḥ – bandhuṣu udāsīneṣu ca tat sāmyaṃ kadācit syāt | na ca śatruṣu nindakeṣu ca kadācid api | yadi paramātmādhiṣṭhānatvaṃ sarvatrāviśeṣam iti vivekena tad grāhyaṃ, tarhi na tat sārvadikaṃ aticapalasya baliṣṭhasya ca manasas tena vivekena nigrahītum aśakyatvād iti
Ardżuna rzekł:
Lecz to Oddanie, o którym mówisz, iż się utrwala w niezmienności, – czy ma pod sobą mocny zrąb, – bośmy tak chwiejni, zabójco Madhu?
Ardżuna.
Mówisz o Jedności mistycznej, którą mieścisz w tożsamości, o zabójco Madhu, nie widzę jednak, jak przy niestałości ducha ludzkiego może ona mieć mocne podstawy.
Ardżuna mówi:
Nie widzę by Joga niewzruszonej równowagi, którąś mi wyłożył, o Madhusudhano, trwale mogła mieć podstawy, przy ciągłym niepokoju myśli;
Ardżuna rzekł:
Joga, o której mówiłeś,
pozwala we wszystkim dostrzec to samo. Pogromco Madhu!
Nie widzę jednak jej trwałych podstaw,
wobec chwiejności [ludzkiego umysłu].
Ardżuna powiada;
Tej jogi, którą mi przekazujesz jako naukę o niezmienności, o Madhusudano,
Z powodu jej zmienności nie mogę uznać za stałą podstawę.
Rzekł Ardżuna:
W tej jodze, coś ją jak równość opisał, Zabójco Madhu,
Nie wiem, jak wytrwać by można, albowiem chwiejny jest umysł!
»Opisana przez ciebie joga – rzekł Ardżuna –
Nie wydaje się dla Mnie łatwa, gdy stałości
Brakuje, a niepokój ciągle w sercu gości.
Ardźuna rzekł:
Gromco Madhu, ja nie widzę
stabilnego trwania jogi
przez jednakość uzyskanej,
którą żeś mi tu przedstawił,
jako że jest wszystko chwiejne.