kac-cin nobhaya-vibhraṣṭaś chinnābhram iva naśyati
apratiṣṭho mahābāho vimūḍho brahmaṇaḥ pathi
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
he mahā-bāho (o potężnoramienny!),
ubhaya-vibhraṣṭaḥ (odpadły od obu) [ataḥ eva] (i dlatego) apratiṣṭhaḥ (nie mający podstawy),
brahmaṇaḥ pathi (co do ścieżki brahmana) vimūḍhaḥ (omroczony),
chinnābhram iva (niczym zniszczona chmura) na naśyati kaccit (mam nadzieję, że nie ginie?).
kac-cit |
– |
av. – partykuła pytająca mająca cechę życzenia: mam nadzieję że?, bodaj?, oby? (od: kim – co?; -cit – partykuła nieokreśloności); |
na |
– |
av. – nie; |
ubhaya-vibhraṣṭaḥ |
– |
ubhaya-vibhraṣṭa 1i.1 m. ; TP : ubhayato vibhraṣṭa iti – odpadły od obu (od: sn. ubhaya – obydwu; vi- √ bhraṃś – odpadać, upadać, ulec zniszczeniu, PP vibhraṣṭa – odpadły, oddzielony, zniszczony, stracony); |
chinnābhram |
– |
chinna-abhra 1i.1 n. ; KD : chinnam abhram iti – zniszczona chmura (od: √ chid – ciąć, PP chinna – przecięte, zniszczone; √ bhṛ – nieść, trzymać, dzierżyć, ab-bhra – nosiciel wody, chmura); |
iva |
– |
av. – jakby, w taki sam sposób, niczym, prawie, dokładnie; |
naśyati |
– |
√ naś (niszczeć, zanikać, być straconym) Praes. P 1c.1 – przepada, ginie; |
apratiṣṭhaḥ |
– |
a-pratiṣṭha 1i.1 m. ; yasya pratiṣṭhā nāsti saḥ – nie posiadający podstawy, niestabilny (od: prati- √ sthā – stać stabilnie, pratiṣṭhā – podstawa, fundamenty, rezydencja); |
mahābāho |
– |
mahā-bāhu 8i.1 m. ; BV : yasya bāhū mahāntau staḥ saḥ – o ty, którego ramiona są potężne (od: √ mah – powiększać, mahant – wielki; √ baṃh – zwiększać, bāhu – ramię, przedramię); |
vimūḍhaḥ |
– |
vimūḍha (vi- √ muh – mylić się, być skonsternowanym, omroczonym, ogłupiałym) PP 1i.1 m. – omroczony, skonfundowany (co do czego? – wymaga locativusu); |
brahmaṇaḥ |
– |
brahman 6i.1 n. – ducha, Wedy (od: √ bṛh – zwiększać); |
pathi |
– |
pathin 7i.1 n. – droga, ścieżka, przejście, trakt, bieg (od: √ path – iść, ruszać się); |
nobhaya-vibhraṣṭaś → nobhaya-vibhraṃśāc / nobhaya-vibhraṣṭaṃ (nie [ginie], z powodu obu upadków / nie [ginie niczym chmura] odpadła od obu);
chinnābhram → chinnābhra (który jest [niczym] zniszczona chmura);
vimūḍho brahmaṇaḥ pathi → vināśaṃ vādhigacchati (lub idzie ku zniszczeniu);
kaścit kiṃ na ubhaya-vibhraṣṭaḥ karma-mārgāt yoga-mārgāc ca vibhraṣṭaḥ san chinnābhram iva naśyati, kiṃ vā na naśyaty apratiṣṭho nirāśrayo he mahābāho vimūḍhaḥ san brahmaṇaḥ pathi brahma-prāpti-mārge
komentarz wspólny przy wersecie BhG 6.39
praśnābhiprāyaṃ vivṛṇoti kaccid iti | karmaṇām īśvare 'rpitatvād ananuṣṭhānāc ca tāvat karma-phalaṃ svargādikaṃ na prāpnoti | yogāniṣpatteś ca mokṣaṃ na prāpnoti | evam ubhayasmād bhraṣṭo 'pratiṣṭho nirāśrayaḥ | ataeva brahmaṇaḥ prāpty-upāye pathi mārge vimūḍhaḥ san kaccit kiṃ naśyati ? kiṃ vā na naśyatīty arthaḥ | nāśe dṛṣṭāntaḥ – yathā cchinnam abhraṃ pūrvasmād abhrād viśliṣṭam abhrāntaraṃ cāprāptaṃ san madhya eva vilīyate tadvad ity arthaḥ
etad eva saṃśaya-bījaṃ vivṛṇoti kaccid iti | kaccid iti sābhilāṣa-praśne | he mahābāho mahāntaḥ sarveṣāṃ bhaktānāṃ sarvopadrava-nivāraṇa-samarthāḥ puruṣārtah-catuṣṭaya-dāna-samarthā vā catvāro bāhavo yasyeti praśna-nimitta-krodhābhāvas tad-uttara-dāna-sahiṣṇutvaṃ ca sūcitam | brahmaṇaḥ pathi brahma-prāpti-mārge jñāne vimūḍho vicittaḥ, anutpanna-brahmātmaikya-sākṣātkāra iti yāvat | apratiṣṭho deva-yāna-pitṛ-yāna-mārga-gamana-hetubhyām upāsanā-karmabhyāṃ pratiṣṭhābhyāṃ sādhanābhyāṃ rahitaḥ sopāsanānāṃ sarveṣāṃ karmaṇāṃ parityāgāt | etādṛśa ubhaya-vibhraṣṭaḥ karma-mārgāj jñāna-mārgāc ca vibhraṣṭaś chinnābhram iva vāyunā chinnaṃ viśakalitaṃ pūrvasmān meghād bhraṣṭam uttaraṃ megham aprāptam abhraṃ yathā vṛṣṭy-ayogyaṃ sad-antarāla eva naśyati tathā yoga-bhraṣṭo 'pi pūrvasmāt karma-mārgād vicchinna uttaraṃ ca jñāna-mārgam aprāpto 'ntarāla eva naśyati karma-phalaṃ jñāna-phalaṃ ca labdhum ayogyo na kim iti praśnārthaḥ | etena jñāna-karma-samuccayo nirākṛtaḥ | etasmin hi pakṣe jñāna-phala-lābhe 'pi karma-phala-lābha-sambhavenobhaya-vibhraṣṭatvāsambhavāt | na ca tasya karma-sambhave 'pi phala-kāmanā-tyāgāt phala-bhraṃśa-vacanam avakalpata iti vācyaṃ niṣkāmānām api karmaṇāṃ phala-sad-bhāvasyāpastamba-vacanāndy-udāharaṇena bahuśaḥ pratipāditatvāt | tasmāt sarva-karma-tyāginaṃ praty evāyaṃ praśnaḥ | anartha-prāpti-śaṅkāyās tatraiva sambhavāt
kaccid iti praśne | ubhaya-vibhraṣṭaḥ karma-mārgāc cyuto yoga-mārgaṃ ca samyag aprāpta ity arthaḥ | chinnābhram iveti yathā chinnam abhraṃ meghaḥ pūrvasmād abhrād viśliṣṭam abhrāntaraṃ cāprāptaṃ sat madhye vilīyate tenāsya iha loke yoga-mārge praveśād viṣaya-bhoga-tyāgecchā samyag-vairāgyābhāvād viṣaya-bhogecchā ceti kaṣṭam | para-loke ca svarga-sādhanasya karmaṇo 'bhāvāt | mokṣa-sādhanasya yogasyāpy aparipākān na svarga-mokṣāv ity ubhaya-loka evāsya vināśa iti dyotitam | ato brahma-prāpty-upāye pathi mārge vimūḍho 'yam apratiṣṭhaḥ pratiṣṭhām āspadam aprāptaḥ san kaccit kiṃ naśyati na naśyati tvaṃ pṛcchyase
praśnāśayaṃ viśadayati kaccid iti praśne | niṣkāmatayā karmaṇo 'nuṣṭhānān na svargādi-phalaṃ yogāsiddher nātmāvalokanaṃ ca tasyābhūt | evam ubhayasmād vibhraṣṭo 'pratiṣṭho nirālambaḥ san kiṃ naśyati kiṃ vā na naśyati ? ity arthaḥ | chinnābhram iveti abhraṃ megho yathā pūrvasmād abhrād vicchinnaṃ param abhraṃ cāprāptam antarāle vilīyate, tadvad eveti nāśe dṛṣṭāntaḥ | katham evaṃ śaṅkā ? tatrāha – brahmaṇaḥ pathi prāpty-upāye yad asau vimūḍhaḥ
Czyż nie utraci jednej i drugiej i czyż nie zginie, jak rozstrzępiony obłok, chwiejny, zbłąkany na drodze Brahmana, o silnoramienny?
Czy oddaliwszy się od obu dróg, chwiejny i niestały w swym do Boga dążeniu, nie zginie on, o Kriszno potężny, jak rozwiewający się obłok?
Zboczywszy z obu [ścieżek],
pozbawiony oparcia,
zbłąkany na ścieżce brahmana,
czy nie ginie niczym rozdarty obłok, o Waleczny?
I czyż on, który pełen obaw i słaby, nie zginie jak rozwiany obłok;
Bez żadnej podpory, o Potężnoramienny, i zagubiony na drodze wiodącej do brahmana.
Zaliż nie ginie, z dróg obu zszedłszy, jak obłok rozdarty,
Bezradny o Wielkoręki, zgubiwszy ścieżkę Brahmana?
Czy z tego powodu
Nie zginie on jak obłok, co przez wiatr rozwiany
Swego miejsca nie znalazł ani przeznaczenia?
Czy ten, który zboczył z obu,
znika jak rozdarta chmura,
bez podstawy, zabłąkany
na swej drodze do brahmana?