BhG 8.2

analiza syntaktyczna

he madusūdana (o zabójco Madhu!)
atra (tutaj) adhi-yajñaḥ (rządca ofiary) kaḥ (kto).
asmin dehe (w tym ciele) saḥ katham [asti] (jak on jest?).
prayāṇa-kāle ca (i w chwili śmierci) niyatātmabhiḥ (przez tych, których jaźń jest powściągnięta) katham (jak?) [tvam] jñeyaḥ (ty poznawany) asi (jesteś).

analiza gramatyczna

adhi-yajñaḥ	–	adhi-yajña 1i.1 m. – rządca ofiary (od: adhi – ponad; √ yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić, yajña – ofiara, czczenie);
katham	–	av. – jak?
kaḥ	–	kim sn. 1i.1 m. – kto?;
atra	–	av. – tutaj;
dehe	–	deha 7i.1 m. – w ciele (od: √ dih – namaszczać, kleić);
asmin	–	idam sn. 7i.1 m. – w tym;
madhusūdana	–	madhu-sūdana 8i.1 m. – o zabójco Madhu (od: madhu – słodycz, imię demona; √ sūd – porządkować, zabijać, sūdana – zabicie, zniszczenia);
prayāṇa-kāle	–	prayāṇa-kāla 7i.1 m. ; TP : prayāṇasya kāla iti – w końcu czasu, w chwili śmierci (od: pra- √ yā  – odchodzić, prayāṇa – odejście, podróż, śmierć; √ kal – liczyć, kāla – czas);
ca	–	av. – i;
katham	–	av. – jak?
jñeyaḥ	–	jñeya ( √ jñā – wiedzieć) PF 1i.1 m. – do poznania, do dowiedzenia się;
asi	–	√ as (być) Praes. P 2c.1 – jesteś;
niyatātmabhiḥ	–	niyata-ātman 3i.3 m. ; BV : yeṣām ātmā niyato ‘sti taiḥ – przez tych, których jaźń jest powściągnięta (od: ni- √ yam – zatrzymywać, PP niyata – zatrzymany; ātman – jaźń);

warianty tekstu

adhi-yajñaḥ → ādhi-yajñaḥ (rządca ofiary);
adhi-yajñaḥ kathaṃ ko ‘tra → adhi-yajñaś ca kas tatra  (i kim jest tutaj rządca ofiary?);
prayāṇa-kāle ca → prayāṇa-kāle ‘pi (choć w czasie śmierci);

Śāṃkara

te brahma tad viduḥ kṛtsnam ity ādinā bhagavatārjunasya praśna-bījāni upadiṣṭani | atas tat-praśnārtham arjuna uvāca—

Rāmānuja

jarāmaraṇamokṣāya bhagavantam āśritya yatamānānāṃ jñātavyatayoktaṃ tad brahma adhyātmaṃ ca kim iti vaktavyam / aiśvaryārthīnāṃ jñātavyam adhibhūtam adhidaivaṃ ca kim? trayāṇāṃ jñātavyo 'dhiyajñaśabdanirdiṣṭaś ca kaḥ? tasya cādhiyajñabhāvaḥ katham? prayāṇakāle ca ebhis tribhir niyatātmabhiḥ kathaṃ jñeyo 'si?

Śrīdhara

kiṃ ca – adhiyajña iti | atra dehe you yajño nivartate tasmin ko 'dhiyajño 'dhiṣṭhātā | prayojakaḥ phala-dātā ca ka ity arthaḥ | svarūpaṃ pṛṣṭvādhiṣṭhāna-prakāraṃ pṛcchati – kathaṃ kena prakāreṇāsāv asmin dehe sthito yajñam adhitiṣṭhantīty arthaḥ | yajña-grahaṇaṃ sarva-karmaṇām upalakṣaṇārtham | anta-kāle ca niyata-cittaiḥ puruṣaiḥ kathaṃ kenopāyena jñeyo 'si

Madhusūdana

adhiyajño yajñam adhigato devatātmā vā para-brahma vā | sa ca kathaṃ kena prakāreṇa cintanīyaḥ | kiṃ tādātmyena kiṃ vātyantābhedena | sarvathāpi sa kim asmin dehe vartate tato bahir vā | dehe cet sa ko 'tra buddhyādis tad-vyatirikto vā | adhiyajñaḥ kathaṃ ko 'treti na praśna-dvayam | kintu saprakāra eka eva praśna iti draṣṭavyam | parama-kāruṇikatvād āyāsenāpi sarvopadrava-nivārakasya bhagavato 'nāyāsena mat-sanehopadrava-nivāraṇam īṣatkaram ucitam eveti sūcayan sambodhayati he madhusūdaneti

Viśvanātha

pūrvādhyāyānte brahmādi-sapta-padārthānāṃ jñānaṃ bhagavatoktam | atra teṣāṃ tattvaṃ jijñāsuḥ pṛcchati dvābhyām | atra dehe ko 'dhiyajño yajñādhiṣṭhātā, sa cāsmin dehe kathaṃ jñeya ity uttarasyānusaṅgī

Baladeva

adhiyajñaḥ ka iti yajñam adhigata indrādir vā viṣṇur vā sa iti | katham iti tasyādhiyajña-bhāvaḥ katham ity arthaḥ | etat sarvaṃ mat-sandeha-nivāraṇaṃ taveṣatkaram iti bodhayituṃ sambodhanaṃ – he madhusūdaneti | prayāṇeti tadā sarvendriya-vyagratayā citta-samādhānāsmabhavād iti bhāvaḥ

Michalski

Co się nazywa najwyższą Ofiarą i jakżeż ona jest w tym ciele, zabójco Madhu? i jak mogą poznać cię w godzinie śmierci ci, którzy ducha swego ujarzmili?

Olszewski

Jakże ten, który mieszka tu w tem ciele, może być Pierwszą Ofiarą? I jak w dzień śmierci możesz ty być w myśli ludzi, którzy siebie opanowali?

Dynowska

Co jest, tu na ziemi, ofiar zasadniczym podłożem i jak, o wielki Madhu Pogromco, może Cię poznać w ostatnią godzinę żywota człowiek duchowi poddany?

Sachse

Jaka jest i skąd się w tym ciele bierze ofiara,
Pogromco Madhu?
I w jaki sposób ci, którzy opanowali samych siebie,
mają cię poznać w chwili śmierci?

Kudelska

Gdzież tu, w tym ciele, tkwi istota ofiary, Madhusudano,
Jakże będziesz mógł być poznanym w ostatniej chwili życia przez ludzi sercem ci oddanych?

Rucińska

Kto jest i jak „nadofiarą” w tym ciele, Zabójco Madhu?
I w jaki sposób skupionym dajesz się poznać w czas śmierci?

Szuwalska

Co stanowi podstawę ofiar w ziemskim ciele;
I jak, Madhusudhano, w ostatniej godzinie
Panujący nad sobą poznać Ciebie mogą?

Babkiewicz

Kto jest tutaj nadofiarą
i jak w ciele on przebywa?
Jak cię powściągliwy pozna
w chwili śmierci, Madhugromco?