BhG 8.5

analiza syntaktyczna

anta-kāle ca (a w chwili śmierci) yaḥ (kto) mām eva (wyłącznie mnie) smaran (rozpamiętujący)
kalevaram (ciało) muktvā (porzuciwszy) prayāti (odchodzi),
saḥ (on) mad-bhāvam (do mojego stanu) yāti (idzie).
atra (tutaj) saṃśayaḥ (wątpliwość) na asti (nie jest).

analiza gramatyczna

anta-kāle	–	anta-kāla 7i.1 m. ; TP : antasya kāla iti – w końcu czasu, w chwili śmierci (od: anta – koniec, śmierć, granica; √ kal – liczyć, kāla – czas);
ca	–	av. – i;
mām	–	asmat sn. 2i.1 – mnie;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
smaran	–	smarant ( √ smṛ – myśleć, pamiętać) PPr 1i.1 m. – pamiętający, rozmyślający;
muktvā	–	√ muc (wyzwalać, uwalniać) absol. – uwolniwszy, wyzwoliwszy;
kalevaram	–	kalevara 2i.1 m. – ciało;
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
prayāti	–	pra- √ yā (iść, odchodzić) Praes. P 1c.1 – idzie, odchodzi, umiera;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
mad-bhāvam	–	mad-bhāva 2i.1 m. – do mojego stanu (od: mat – forma pierwszej osoby l. pojedynczej używana głównie na początku złożeń; √ bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, stan, charakter, uczucie, miłość);
yāti	–	√ yā (iść, osiągać) Praes. P 1c.1 – idzie, osiąga;
na	–	av. – nie;
asti	–	√ as (być) Praes. P 1c.1 – jest;
atra	–	av. – tutaj;
saṃśayaḥ	–	saṃśaya 1i.1 m. – wątpliwość, wahanie (od: sam- √ śī – chwiać się);

warianty tekstu

anta-kāle ca mām eva → anta-kāle ‘pi mām eva / prayāṇakāle ‘pi ca māṃ (nawet w chwili śmierci mnie wyłącznie / i nawet w chwili śmierci mnie – to ostatnie tożsame z trzecią padą BhG 7.30);
yaḥ → yā / yat / yaṃ (która / co / którą);
yāti → yāṃti (idą);

Śāṃkara

anta-kāle maraṇa-kāle ca mām eva parameśvaraṃ viṣṇuṃ smaran muktvā parityajya kalevaraṃ śarīraṃ yaḥ prayāti gacchati | sa mad-bhāvaṃ vaiṣṇavaṃ tattvaṃ yāti | nāsti na vidyate’trāsminn arthe saṃśayaḥ—yāti vā na veti

Rāmānuja

idam api trayāṇāṃ sādhāraṇam / antakāle ca mām eva smaran kalevaraṃ tyaktvā yaḥ prayāti, sa madbhāvaṃ yāti mama yo bhāvaḥ svabhāvaḥ taṃ yāti; tadānīṃ yathā mām anusandhatte, tathāvidhākāro bhavatītyarthaḥ; yathā ādibharatādayas tadānīṃ smaryamāṇamṛgasajātīyākārāt saṃbhūtāḥ

Śrīdhara

prayāṇa-kāle ca jñāyo 'sīty anena pṛṣṭam anta-kāle jñānopāyaṃ tat-phalaṃ ca darśayati anta-kāla iti | mām evokta-lakṣaṇam antaryāmi-rūpaṃ parameśvaraṃ smaran dehaṃ tyaktvā yaḥ prakarṣeṇārcir-ādi-mārgeṇottarāyaṇa-pathā yāti sa mad-bhāvaṃ mad-rūpatāṃ yāti | atra saṃśayo nāsti | smaraṇaṃ jñānopāyaḥ | mad-bhāvāpattiś ca phalam ity arthaḥ

Madhusūdana

idānīṃ prayāṇa-kāle ca kathaṃ jñeyo 'sīti saptamasya praśnasyottaram āha anta-kāle ceti | mām eva bhagavantaṃ vāsudevam adhiyajñaṃ sa-guṇaṃ nirguṇaṃ vā paramam akṣaraṃ brahma na tv adhyātmādikaṃ smaran sadā cintayaṃs tat-saṃskāra-pāṭavāt samasta-karaṇa-grāma-vaiyagryavaty anta-kāle 'pi smaran kalevaraṃ muktvā śarīre 'haṃ-mamābhimānaṃ tyaktvā prāṇa-viyoga-kāle yaḥ prayāti sa-guṇa-dhyāna-pakṣe 'gnijyotir-ahaḥ-śukla ity ādi-vacyamāṇena deva-yāna-mārgeṇa pitṛ-yāna-mārgāt prakarṣeṇa yāti sa upāsako mad-bhāvaṃ mad-rūpatāṃ nirguṇa-brahma-bhāvaṃ hiraṇya-garbha-loka-bhogānte yāti prāpnoti | nirguṇa-brahma-smaraṇa-pakṣe tu kalevaraṃ tyaktvā prayātīti loka-dṛṣṭy-abhiprāyaṃ na tasya prāṇā utkrāmanty atraiva samavanīyante iti śrutes tasya prāṇotkramaṇābhāvena gaty-abhāvāt | sa mad-bhāvaṃ sākṣād eva yāti brahmaiva san brahmāpy eti (BAU 4.4.6) iti śruteḥ | nāsty atra deha-vyatirikta ātmani mad-bhāva-prāptau vā saṃśayaḥ | ātmā dehādy-atirikto na vā, deha-vyatireke 'pi īśvarād bhinno na veti sandeho na vidyate chidyante sarva-saṃśayāḥ (MuṇḍU 2.2.8) iti śruteḥ | atra ca kalevaraṃ muktvā prayātīti dehād bhinnatvaṃ mad-bhāvaṃ yātīti ceśvarād abhinnatvaṃ jīvasyoktam iti draṣṭavyam

Viśvanātha

prayāṇa-kāle kathaṃ jñeyo 'sīty asyottaram āha-anta-kāle ceti | mām eva smarann iti mat-smaraṇam eva maj-jñānam | na tu ghaṭa-paṭādir ivāhaṃ kenāpi tattvato jñātuṃ śakya iti bhāvaḥ | smaraṇa-rūpa-jñānasya prakāras tu caturdaśa-śloke vakṣyate

Baladeva

prayāṇa-kāle kathaṃ jñeyo 'sīty asyottaram āha-anteti | atra smaraṇātmakena jñānena jñeyo bhavan-mad-bhāvopalambhanaṃ ca tat phalaṃ prayacchāmīty uktam | tatra mad-bhāvaṃ mat-svabhāvam ity arthaḥ | yathāham apahata-pāpmatvādi-guṇāṣṭaka-viśiṣṭa-svabhāvas tādṛśaḥ sa mat-smartā bhavatīti

Michalski

A kto w ostatniej godzinie, gdy opuszcza ciało i odchodzi z tego świata, myśli o mnie, ton łączy się z moją istotą, – w to wątpić nie można.

Olszewski

A kto w godzinę śmierci wspomina mię i obchodzi, wyzwolony ze swego trupa, ten wraca do mego jestestwa: to jest prawdą niewątpliwą.

Dynowska

a kto opuszczając ciało, w ostatnią godzinę swego żywota, o Mnie jedynie myśli, ten w Moją Istność wstępuje. Jest to ponad wszelką wątpliwość pewne, Ardżuno.

Sachse

Kto wyzwalając się z [więzów] ciała odchodzi,
lecz w ostatniej chwili pamięta o mnie,
ten przybywa do mego stanu bytu,
co do tego nie ma wątpliwości.

Kudelska

Kto mnie pamięta w ostatniej chwili swego życia, gdy ciało swe porzuca, ten do mnie przychodzi,
Wtedy mój stan osiąga, tu nie ma żadnych wątpliwości.

Rucińska

Kto tylko o mnie pamięta w czas śmierci, kiedy odchodząc,
Zostawia ciało, w mym bycie pogrąża się bez wątpienia!

Szuwalska

Kto w godzinie ostatniej o Mnie pamiętając,
Porzuci ziemskie ciało, ten natychmiast pozna
Mą prawdziwą naturę. W to wątpić nie można,

Babkiewicz

W chwili śmierci kto odchodzi,
zrzuca ciało o mnie myśląc,
ten osiąga mą Naturę,
tutaj nie ma wątpliwości.