BhG 8.11

yad akṣaraṃ veda-vido vadanti viśanti yad yatayo vīta-rāgāḥ
yad icchanto brahma-caryaṃ caranti tat te padaṃ saṃgraheṇa pravakṣye

Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

analiza

analiza syntaktyczna

veda-vidaḥ (znający Wedy) yat akṣaram (którym niezniszczalnym) vadanti (nazywają),
vīta-rāgāḥ (wyzbyci namiętności) yatayaḥ (trudzący się) yat (w co) viśanti (wchodzą),
yat (co) icchantaḥ (pragnący) brahma-caryam (celibat) caranti (praktykują),
[aham] (ja) tat padam (tę siedzibę) te (tobie) samgraheṇa (zwięźle) pravakṣye (opiszę).

analiza gramatyczna

yat	–	yat sn. 2i.1 n. – co;
akṣaram	–	a-kṣara 2i.1 n. – niezniszczalne, głoska (od: √ kṣar – zmniejszać się, znikać, kṣara – zniszczalny, ginący);
veda-vidaḥ	–	veda-vit 1i.3 m. ; ye vedān vetti te – ci, którzy znają Wedy (od: √ vid – wiedzieć, veda – Weda; √ vid – wiedzieć, rozumieć, -vit – sufiks: znający, znawca);
vadanti	–	√ vad (mówić) Praes. P 1c.3 – mówią;
viśanti	–	√ viś (wchodzić) Praes. P 1c.3 – wchodzą;
yat	–	yat sn. 2i.1 n. – co;
yatayaḥ	–	yati 1i.3 m. – trudzący się, asceci (od: √ yat – porządkować, trudzić się);
vīta-rāgāḥ	–	vīta-rāga 1i.3 m. ; BV : yeṣāṃ rāgo vito ‘sti te – ci, których namiętność odeszła (od: vi- √ i – odchodzić, PP vīta – odeszły; √ rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rāga – kolor, namiętność, podniecenie, miłość, piękno);
yat	–	yat sn. 2i.1 n. – co;
icchantaḥ	–	icchant ( √ iṣ – pragnąć) PPr 1i.3 m. – pragnący;
brahma-caryam	–	brahma-carya 2i.1 n. – celibat praktykowany przez studenta Wedy (od: √ bṛh – zwiększać, brahman – duch, Weda; √ car – poruszać się, PFx carya – do wykonania, do praktykowania);
caranti	–	√ car (poruszać się) Praes. P 1c.3 m. – poruszają się, idą, praktykują;
tat	–	tat sn. 2i.1 n. – to;
te	–	yuṣmat sn. 4i.1 – tobie (skrócona forma od: tubhyam);
padam	–	pada 2i.1 n. – krok, stopę, odcisk stopy, pozycję, siedzibę, część, dział, słowo (od: √ pad – padać, stawiać, iść);
saṃgraheṇa	–	av. ( 3i.1 ) – zwięźle, w kilku słowach (od: sam- √ grah – chwytać razem, wspierać, saṃ-graha – trzymanie razem, zbiór, ochrona);
pravakṣye	–	pra- √ vac (oznajmiać) Fut. Ā 3c.1 – oznajmię;

warianty tekstu

viśanti → vidaṃti (znają);
yad yatayo → yad yātayo (którą asceci);
caranti → vidaṃti (znają);
tat te → tato (zatem);
saṃgraheṇa pravakṣye → saṃgraheṇābhidhāsye / saṃgrahaṇe pravakṣye / saṃgraheṇa vakṣe / saṃgraheṇa bravīmi (zwięźle wytłumaczę / w zwięzłości powiem / zwięźle mówię);

Trzecia i czwarta pada BhG 8.11 takie same jak trzecia i czwarta pada Kaṭhopaniṣad 2.15;
… → werset spoza wydania krytycznego po wersecie 8.11:
sarve vedā yat padam āmananti tapāṃsi sarvāṇi ca yad vadanti
yad icchanto brahmacaryaṃ caranti tat te padaṃ saṃgraheṇa bravīmi
Za którą siedzibą wszystkie Wedy tęsknią i o której mówią wszystkie ascezy,
której pragnąc celibat praktykują, tobie o tej siedzibie zwięźle opowiadam.

komentarze

Śāṃkara

[yoga-mārgānugamanenaiva brahma-vidyām antareṇāpi brahma prāpyata ity evaṃ prāptam idam ucyate ] punar api vakṣyamāṇenopāyena pratipitsitasya brahmaṇo veda-vidvad-anādi-viśeṣaṇa-viśeṣyasyābhidhānaṃ karoti bhagavān—

yad akṣaraṃ na kṣaratīty akṣaram avināśi vedavido vedārthajñāḥ vadanti | tad vā etad akṣaraṃ gārgi brāhmaṇā abhivadanti [bhāvātmauttaṃ 3.8.8] iti śruteḥ | sarva-viśeṣa-nivartakatvenābhivadanty asthūlam aṇv ity ādi | kiṃ ca—viśanti praviśanti samyag-darśana-prāptau satyāṃ yad yatayo yatana-śīlāḥ saṃnyāsino vīta-rāgāḥ vīto vigataḥ rāgo yebhyas te vīta-rāgāḥ | yac cākṣaram icchanto jñātum iti vākya-śeṣaḥ brahmacaryaṃ gurau caranti ācaranti, tat te padaṃ tad akṣarākhyaṃ padaṃ padanīyaṃ te tava saṃgraheṇa, saṃgrahaḥ saṃkṣepas tena, saṃkṣepeṇa pravakṣye kathayiṣyāmi

Rāmānuja

atha kaivalyārthināṃ smaraṇ aprakāram āha

yad akṣaram asthūlatvādiguṇakaṃ vedavido vadanti, vītarāgāś ca yatayo yad akṣaraṃ viśanti, yad akṣaraṃ prāptum icchanto brahmacaryaṃ caranti, tat padaṃ saṃgraheṇa te pravakṣye / padyate gamyate cetaseti padam; tan nikhilavedāntavedyaṃ matsvarūpam akṣaraṃ yathā upāsyam, tathā saṃkṣepeṇa pravakṣyāmītyarthaḥ

Śrīdhara

kevalād abhyāsa-yogād api praṇavā̆bhyāsam antaraṅgaṃ vidhitsuḥ pratijānīte-yad akṣaram iti | yad akṣaraṃ vedārthajñā vadanti | etasya vā akṣarasya praśāsane gārgi sūryācandramasau vidhṛtau tiṣṭhata iti śruteḥ | vīto rāgo yebhyas te vīta-rāgāḥ | yatayaḥ prayatnavanto yad viśanti | yac ca jñātum icchanto gurukule brahmacaryaṃ caranti | tat te tubhyaṃ padaṃ padyate gamyata iti padaṃ prāpyam | saṅgraheṇa saṃkṣepeṇa pravakṣye | tat-prāpty-upāyaṃ kathayiṣyāmīty arthaḥ

Madhusūdana

idānīṃ yena kenacid abhidhānena dhyāna-kāle bhagavad-anusmaraṇe prāpte-

sarve vedā yatpadamāmananti
tapāṃsi sarvāṇi ca yadvadanti |
yadicchanto brahmacaryaṃ caranti
tatte padaṃ saṃgraheṇa bravīmy om ity etat || (KaṭhaU 1.2.15)

ity ādi-śruti-pratipāditatvena praṇavenaivābhidhānena tad-anusmaraṇaṃ kartavyaṃ nānyena mantrādineti niyantum upakramate yad akṣaram iti | yad akṣaram avināśi oṅkārākhyaṃ brahma veda-vido vadanti etad vai tad akṣaraṃ gārgi brāhmaṇā abhivadanty asthūlam aṇv ahrasvam adīrgham ity ādi-vacanaiḥ sarva-viśeṣa-nivartanena pratipādayanti | pramāṇa-kuśalair eva pratipannaṃ kiṃ tu muktopasṛpyatayā tair apy anubhūtam ity āha-viśanti svarūpatayā samyag-darśanena yad akṣaraṃ yatayo yatna-śīlāḥ saṃnyāsino vīta-rāgā niḥspṛhāḥ | na kevalaṃ siddhair anubhūtaṃ sādhakānām api sarvo 'pi prayāsas tad-artha ity āha yad-icchanto jñātuṃ naiṣṭhikā brahmacāriṇo brahmacaryaṃ gurukula-vāsādi-tapaś caranti yāvaj-jīvaṃ tad akṣarākhyaṃ padaṃ padanīyaṃ te tubhyaṃ saṅgraheṇa saṅkṣepeṇāhaṃ pravakṣye prakarṣeṇa kathayiṣyāmi yathā tava bodho bhavati tathā | atas tad akṣaraṃ kathaṃ mayā jñeyam ity ākulo mā bhūr ity abhiprāyaḥ |

atra ca parasya brahmaṇo vācaka-rūpeṇa pratimāvat-pratīka-rūpeṇa ca yaḥ punar etaṃ trimātreṇom ity aneaivākṣareṇa paraṃ puruṣam abhidhyāyīta sa tam adhigacchati ity ādi-vacanair manda-madhyama-buddhīnāṃ krama-mukti-phalakam upāsanam uktaṃ tad evehāpi vivakṣitaṃ bhagavatā | ato yoga-dhāraṇā-sahitam oṅkāropāsanaṃ tat phalaṃ sva-svarūpaṃ tato 'punar-āvṛttis tan-mārgaś cety artha-jātam ucyate yāvad adhyāya-samāpti

Viśvanātha

nanu bhruvor madhye prāṇam āveśya ity etāvan mātroktyā yogo na jñāyate, tasmāt tatra yoge prakāraḥ kaḥ, kiṃ japyaṃ, kiṃ vā dhyeyam, kiṃ vā prāpyam ity api saṅkṣepeṇa brūhīty apekṣāyām āha yad iti tribhiḥ | yad evākṣaram om ity ekākṣara-vācyaṃ brahma yatayo viśanti tat padaṃ padyate gamyata iti padaṃ prāpyam | samyaktayā gṛhayte 'neneti saṅgrahas tad-upāyas tena saha pravakṣye śṛṇu

Baladeva

nanu bhruvor madhye prāṇam āveśyaitāvatā yogo nāvagamyate, tasmāt tasya prakāraṃ tatra japyaṃ prāpyaṃ brūhīty apekṣāyām āha yad akṣaram iti tribhiḥ | ekam eva brahma akṣaram om iti vācakaṃ vadanti | vīta-rāgā vinaṣṭāvidyā yatayo yad brahma tad-vācya-bhūtaṃ vijñānaika-rasaṃ viśanti prāpnuvanti | tad-ubhaya-r”paṃ brahma jñātum icchanto naiṣṭhikā gurukula-vasādi-lakṣaṇaṃ brahmacaryaṃ caranti | tat padaṃ prāpyaṃ saṅgraheṇopāyena saha pravakṣye vakṣyāmi yathānāyasena tvaṃ tad-vidyāṃ prāpnuyāḥ | samyag gṛhyate tattvam anena iti nirukteḥ saṅgraha upāyaḥ

tłumaczenia

Michalski

To, co znawcy Wed nazywają Nieprzemijającem, to, w czym gasną wolni od namiętności, umorzeńcy, – to, do czego pragnący idą drogą brahmańskiego ucznia, – to ja ci w krótkim słowie wypowiem.

Olszewski

Drogę, którą uczeni Wedy zowią Niewidzialną; po której kroczą ludzie, panujący nad sobą i wolni od namiętności, której pragną przystępujący do świętego nowicyatu, tę drogę ci wskażę w słowach niewielu.

Dynowska

Powiem ci teraz pokrótce o tym „przybytku” szczęśliwości wieczystej, który znawcy Wed Niezniszczalnym, Odwiecznym zwą, w który wchodzą mędrcy w jodze doskonali i od pragnień wolni, który jest celem najwyższym tych, którzy są w ślubach czystości niezłomni.