BhG 9.11

analiza syntaktyczna

mama param bhāvam (mojego najwyższego bytu) bhūta-maheśvaram (będącego wielkim panem bytów) ajānantaḥ (nierozumiejący)
mūḍhāḥ (omroczeni) mām mānuṣīṃ tanum āśritam (mnie wspierającego się na ludzkim ciele) avajānanti (nie szanują).

analiza gramatyczna

avajānanti	–	ava- √ jñā (nie szanować, gardzić) Praes. P 1c.3 – nie szanują, gardzą, mają niskie mniemanie;
mām	–	asmat sn. 2i.1 – mnie;
mūḍhāḥ	–	mūḍha ( √ muh – mylić się, być skonsternowanym, omroczonym, ogłupiałym) PP 1i.3 m. – omroczeni, skonfundowani;
mānuṣīm	–	mānuṣī 2i.1 f. – ludzkie, człowiecze (od: √ man – myśleć, manu – człowiek, mānuṣa – człowieczy);
tanum	–	tanu 2i.1 f. – cienkie, małe; ciało, kształt (od: √ tan – rozciągać);
āśritam	–	āśrita (ā- √ śri – przylegać, spoczywać na, wspierać się na, polegać na) PP 2i.1 m. – wspartego, który się schronił (u kogo? – łączy się z accusativusem);
param	–	para 2i.1 m. – dalekiego, odległego, poza, wcześniejszego, starożytnego, ostatecznego, najwyższego, najlepszego;
bhāvam	–	bhāva 2i.1 m. – bytu, stanu, natury (od: √ bhū – być);
ajānantah	–	a-jānant ( √ jña – wiedzieć, rozumieć) PPr 1i.3 m. – nie rozumiejący;
mama	–	asmat sn. 6i.1 – mojego;
bhūta-maheśvaram	–	bhūta-maha-īśvara 2i.1 m. ; TP : bhūtānāṃ mahāntam īṣvaram iti  – wielkiego władcę bytów (od: √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt; √ mah – powiększać, mahant – wielki; √ īś – posiadać, władać, īśa / īśvara – pan, władca);

warianty tekstu

mānuṣīṃ tanum → mānuṣī-tanum (ludzkie ciało);
āśritam → āsthitaṃ / āśritāḥ (pozostającego / schronieni);
paraṃ bhāvam → para-bhāvam (wyższej natury);
mama bhūta-maheśvaram → mamāvyayam anuttamaṃ (w tej wersji czwarta pada BhG 9.11 jest taka sama jak czwarta pada BhG 7.24) / sarva-bhūta-maheśvaraṃ (mojej  niewyczerpanej i niezrównanej / wielkiego władcę wszelkiego bytu);

Trzecia pada BhG 9.11 jest taka sama jak trzecia pada BhG 7.24;

Śāṃkara

evaṃ māṃ nitya-śuddha-buddham ukta-svabhāvaṃ sarvajñaṃ sarva-jantūnām ātmānam api santaṃ—

avajānanty avajñāṃ paribhavaṃ kurvanti māṃ mūḍhā avivekinaḥ | mānuṣīṃ manuṣyasaṃbandhinīṃ tanuṃ deham āśritam, manuṣyadehena vyavaharantamity etat, paraṃ prakṛṣṭaṃ bhāvaṃ param ātma-tattvam ākāśa-kalpam ākāśād apy antaratamam ajānanto mama bhūta-maheśvaraṃ sarva-bhūtānāṃ mahāntam īśvaraṃ svātmānam | tataś ca tasya mamāvajñāna-bhāvanena āhatās te varākāḥ

Rāmānuja

evaṃ māṃ bhūtamaheśvaraṃ sarvajñaṃ satyasaṅkalpaṃ nikhilajagadekakāraṇaṃ paramakāruṇikatayā sarvasamāśrayaṇīyatvāya mānuṣīṃ tanum āśritaṃ svakṛtaiḥ pāpakarmabhir mūḍhā avajānanti prākṛtamanuṣyasamaṃ manyante / bhūtamaheśvarasya mamāpārakāruṇyodāryasauśīlyavātsalyanibandhanaṃ manuṣyatvasamāśrayaṇalakṣaṇam imaṃ paraṃ bhāvam ajānanto manuṣyatvasamāśrayaṇamātreṇa mām itarasajātīyaṃ matvā tiraskurvantītyarthaḥ

Śrīdhara

nanv evaṃbhūtaṃ parameśvaraṃ tvāṃ kim iti kecin nādriyante ? tatrāha avajānantīti dvābhyām | sarva-bhūta-maheśvara-rūpaṃ madīyaṃ paraṃ bhāvaṃ tattvam ajānanto mūḍhā mūrkhā mām avajānanti mām avamanyante | avajñāne hetuḥ śuddha-sattva-mayīm api tanuṃ bhaktecchā-vaśān manuṣyākārām āśritavantam iti

Madhusūdana

evaṃ nitya-śuddha-buddha-mukta-svabhāvaṃ sarva-jantūnām ātmānam ānanda-ghanam anantam api santam avajānantīti | avajānanti māṃ sākṣād īśvaro 'yam iti nādriyante nindanti vā mūḍhā avivekino janāḥ | teṣām avajñā-hetuṃ bhramaṃ sūcayati mānuṣīṃ tanum āśritaṃ manuṣyatayā pratīyamānāṃ mūrtim ātmecchayā bhaktānugrahārthaṃ gṛhītavantaṃ manuṣyatayā pratīyamānena dehena vyavaharantam iti yāvat | tataś ca manuṣyo 'yam iti bhrāntyācchāditāntaḥkaraṇā mama paraṃ bhāvaṃ prakṛṣṭaṃ paāramarthikaṃ tattvaṃ sarva-bhūtānāṃ mahāntarm īśvaram ajānanto yan nādriyante nindanti vā tad-anurūpam eva mūḍhatvasya

Viśvanātha

nanu ca satyam ananta-koṭi-brahmāṇḍa-vyāpī saccid-ānanda-vigrahaḥ kāraṇārṇava-śāyī mahā-puruṣaḥ sva-prakṛtyā jagat sṛjatīti yaḥ prasiddhaḥ | sa eva hi bhavān | kintu vasudeva-sūnos taveyaṃ mānuṣī tanur ity etad-aṃśenaiva kecit tava nikarṣaṃ vadantīty ata āha avajānantīti | mama mānuṣyās tanor asyā paraṃ bhāvaṃ kāraṇārṇava-śāyi-mahā-puruṣādibhyo 'py utkṛṣṭaṃ svarūpam ajānanta eva te | kīdṛśam ? bhūtaṃ satyaṃ yad brahma tac ca tan maheśvaraṃ ceti | tan maheśvara-padaṃ satyāntara-vyāvartakam atra jñeyam yukte kṣmādāvṛte bhūtam iti amaraḥ |

tam ekaṃ govindaṃ sac-cid-ānanda-vigrahaṃ vṛndāvana-sura-bhūruha-bhāvanāsīnaṃ satataṃ sa-marud-gaṇo 'haṃ paramayā stutyā toṣayāmi iti (GTU 1.33) śruteḥ |[*ENDNOTE]

narākṛti para-brahma iti smṛteś ca |

mamāsyā mānuṣyās tanoḥ saccid-ānanda-mayatvaṃ mad-abhijṇa-bhaktair ucyata eva, tathā sarva-brahmāṇḍa-vyāpitvaṃ ca bālye yan-mātrā śrī-yaśodayā dṛṣṭam eva | yad vā mānuṣīṃ tanum eva viśinaṣṭi param utkṛṣṭaṃ bhāvaṃ sattāṃ viśuddhaṃ sattvaṃ saccidānanda-svarūpam ity arthaḥ | bhāvaḥ sattā svabhāvābhiprāyaḥ ity amaraḥ | paraṃ bhāvam api viśinaṣṭi mama bhūta-maheśvaraṃ mama sṛjyāni bhūtāni ye brahmādyās teṣām api mahāntam īśvaram | tasmāt jīvasyeva mama parameśvarasya tanur na bhinnā | tanur evāham | aham eva tanuḥ sākṣād brahmaiva śābdaṃ brahma dadhad vapuḥ [BhP 3.21.8] iti mad-abhijña-śukokter iti bhavādṛśais tu viśvasyatām iti bhāvaḥ

Baladeva

nanv īdṛśa-mahimānaṃ tvāṃ kim iti kecin nādriyante ? tatrāha avajānantīti | bhūta-maheśvaraṃ nikhila-jagad-eka-svāminaṃ satya-saṅkalpaṃ sarvajñaṃ mahā-kāruṇikaṃ ca māṃ mūḍhās te 'vajānanti | atra prakāraṃ darśayan viśinaṣṭi mānuṣīm iti mānuṣa-sanniveśinīṃ mānuṣa-ceṣṭā-bahulāṃ tanuṃ śrī-mūrtim āśritaṃ tādātmya-sambandhena nityaṃ prāptaṃ mām itara-rāja-kumāra-tulyaḥ kaścid ugra-puṇyo manuṣyo 'yam iti buddhyāvamanyanta ity arthaḥ | mānuṣī tanuḥ khalu pāñcabhautikyena na ca bhagavat-tanus tādṛk sac-cid-ānanda-rūpāya kṛṣṇāya iti, tam ekaṃ govindaṃ sac-cid-ānanda-vigraham iti śravaṇāt | tathātve tad-avajñātṝṇāṃ mauḍhyāndhya-yogād brahmādi-vandyatvāyogāc ca |

evaṃ buddhis teṣāṃ kuto yayā te mūḍhā bhaṇyante ? tatrāha param iti | param asādhāraṇaṃ bhāvaṃ svabhāvam ajānantaḥ mānuṣākṛtes tasya jñānānndātmatva-sarveśatva-mokṣadatvādi-svabhāvānabhijñānād ity arthaḥ | evaṃ ca sati tanum āśritam ity ukti-viśeṣa-vibhātaṃ bheda-kāryam ādāya bodhyā | yat tu vasudeva-sūnor dvārakādhipateḥ sūtikā-gṛhāvirbhūtam eva svarūpaṃ naijaṃ caturbhujatvāt tato vrajaṃ gacchataḥ svarūpaṃ tu mānuṣaṃ dvibhujatvād ata uktam babhūva prākṛtaḥ śiśuḥ itivat | asti tan-niravadhānam mānuṣīṃ tanum āśritam iti tad-ukteḥ | tenaiva rūpeṇa catur-bhujena iti pārtha-vākyāc ca tasmān mānuṣya-saṃniveśitvam eva tat-tanor manuṣyatvam ity uktam yatrāvatīrṇaṃ kṛṣṇākhyaṃ paraṃ brahma narākṛti iti śrī-vaiṣṇave | gūḍhaṃ paraṃ brahma manuṣya-liṅgam iti śrī-bhāgavate ca | manuṣya-ceṣṭā-prācyuryāc ca tasyās tattvam | yathā manuṣyo 'pi rājā devavat siṃhavac ca viceṣṭanān nṛ-devo nṛ-siṃhaś ca vyapadiśyate |

tasmād dvibhujaś caturbhujaś ca sa manuṣya-bhāvenokta-hetu-dvayād vyapadiśyaḥ | na khalu bhuja-bhūmnā pareśatvam | kārtavīryādau vyabhicārāt | vibhu-caitanyatvaṃ jagaj janmādi-hetutvaṃ vā paraśatvam | tac ca dvibhuje tasminn asty eva tac chrutaṃ na ca dvibhujatvaṃ sādi –

sat-puṇḍarīka-nayanaṃ meghābhaṃ vaidyutāmbaram |

dvi-bhujaṃ mauna-mudrāḍhyaṃ vana-mālinam īśvaram || [GTU 1.9]

iti tasyānādi-siddhatva-śravaṇāt prākṛtaḥ śiśur ity atra prakṛtyā svarūpeṇaiva vyaktaḥ śiśur ity evārthaḥ | tasmād vaidūrya-maṇau nānā-rūpāṇi iva tasmin dvibhujatvādīni yugapat siddhāny eva yathārucy-upāsyānīti śāntoditatva-nityoditatva-kalpanā dūrotsāritā

Michalski

Pogardzają mną głupcy, gdy przybieram postać człowieczą, o Partho, a nie znają mojej wyższej postaci, która nad wszelkim stworzeniem panuje!

Olszewski

A iż jestem odziany w ciało ludzkie, przeto bezrozumni mną gardzą, nie znając mej treści najwyższej, która panuje nad wszystkiemi istotami.

Dynowska

Bezrozumni, którzy nic o Mej najdoskonalszej nie wiedzą Istocie, jako o najwyższym wszechstworzenia Władcy, nie poznają Mnie i lekce sobie ważą gdy się im w ludzkiej jawię postaci.

Sachse

Zaślepieni lekceważą mnie,
bo przybrałem postać ludzką.
Nie znają mego najwyższego stanu bytu —
wielkiego władcy stworzeń.

Kudelska

Ludzie omamieni lekceważą mnie, gdy ciało człowiecze przybieram,
Nie znają mojej formy, nie rozpoznają we mnie Wielkiego Władcy wszystkich istot.

Rucińska

Niemądrzy mnie lekceważą, bom przybrał ciało człowiecze,
Nie znają wyższej natury mojej – wszechwładcy stworzenia.

Szuwalska

Głupcy Mnie lekceważą, gdy w ludzkiej postaci
Pojawiam się przed nimi. Nie wiedzą, że jestem
Najwyższym Panem życia.

Babkiewicz

Głupcy zaś mnie lekceważą,
gdy przybieram ludzką postać,
nieświadomi mego bytu
jako władcy wszystkich stworzeń.