BhG 11.14

analiza syntaktyczna

tataḥ (wówczas) saḥ vismayāviṣṭaḥ (ten ogarnięty zdziwieniem) hṛṣṭa-romā (ze zjeżonym włosem) kṛtāñjaliḥ (ze złożonymi dłońmi) dhanañjayaḥ (zdobywca bogactw) śirasā (głową) devam (niebianinowi) praṇamya (pokłoniwszy się) abhāṣata (powiedział).

analiza gramatyczna

tataḥ	–	av. – wówczas, po tym, od tego, wskutek tego (od: tat – ablativus nieodmienny zakończony na -tas);
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
vismayāviṣṭaḥ	–	vismaya-āviṣṭa 1i.1 m. ; TP :  vismayenāviṣṭa iti – ogarnięty zdziwieniem (od: vi-√smi – dziwić się, być dumnym, vismaya – zdziwienie, zdumienie, konsternacja; ā- √ viś – wchodzić, PP āviṣṭa – weszły, ogarnięty);
hṛṣṭa-romā	–	hṛṣṭa-roman 1i.1 m. ; BV : yasya romāṇi hṛṣṭāni santi saḥ – ten, którego włoski są zjeżone (od: √ hṛṣ –  ekscytować się, podnosić się, PP hṛṣṭa – zjeżony, podekscytowany; √ ruh – wstępować, roma / roman – włoski na ciele);
dhanaṃjayaḥ	–	dhanaṃ-jaya 1i.1 m. ; yo dhanaṃ jayati saḥ – ten, który zdobywa bogactwa (od: dhana – podbój, łupy, bogactwo; √ ji – zwyciężać, jaya – zwycięstwo);
praṇamya	–	pra- √ nam (zginać się, kłaniać) absol. – pokłoniwszy się;
śirasā	–	śiras 3i.1 n. – głową;
devam	–	deva 2i.1 n. – bogu, niebianinowi (od: √ div – jaśnieć, bawić się);
kṛtāñjaliḥ	–	kṛta-añjali 1i.1 m. ; BV : yenāñjaliḥ kṛto ‘sti saḥ – ten, który uczynił złożenie rąk (od: √ kṛ – robić, PP kṛta – zrobiony, uczyniony; √ añj – dekorować, namaszczać, uhonorować, añjali – szacunek, cześć, gest złożenia dłoni: otwarte dłonie złączone razem tworząc miseczkę);
abhāṣata	–	√ bhāṣ (mówić) Imperf. Ā 1c.1 – powiedział;

warianty tekstu

devam → viṣṇum (Wisznu);

Śāṃkara

tatas taṃ dṛṣṭvā sa vismayenāviṣṭo vismayāviṣṭo hṛṣṭāni romāṇi yasya so’yaṃ hṛṣṭa-romā cābhavad dhanañjayaḥ | praṇamya prakarṣeṇa namanaṃ kṛtvā prahvī-bhūtaḥ san śirasā devaṃ viśva-rūpa-dharaṃ kṛtāñjaliḥ namaskārārthaṃ saṃpuṭīkṛta-hastaḥ sann abhāṣata uktavān

Rāmānuja

tato dhanañjayo mahāścaryasya kṛtsnasya jagataḥ svadehaikadeśenāśrayabhūtaṃ kṛtsnasya pravartayitāraṃ ca āścaryatamānantajñānādikalyāṇaguṇagaṇaṃ devaṃ dṛṣṭvā vismayāviṣṭo hṛṣṭaromā śirasā daṇḍavat praṇamya kṛtāñjalir abhāṣata

Śrīdhara

evaṃ dṛṣṭvā kiṃ kṛtavān iti ? tatrāha tata iti | tato darśanāntaram | visamyenāviṣṭo vyāptaḥ san hṛṣṭāny utpulakitāni romāṇi yasya sa dhanañjayaḥ | tam eva devaṃ śirasā praṇamya kṛtāñjaliḥ sampuṭākṛta-hasto bhūtvā | abhāṣatoktavān

Madhusūdana

evam adbhuta-darśane 'py arjuno na vibhayāṃcakāra nāpi netre saṃcacāra, nāpi saṃbhramāt kartavyaṃ visasmāra, nāpi tasmād deśād apasasāra, kintv atidhīratvāt tat-kālocitam eva vyavajahāra, mahati citta-kṣobhe 'pīty āha tata iti | tatas tad-darśanād anantaraṃ vismayenādbhuta-darśana-prabhāvenālaukika-citta-camatkāra-viśeṣeṇāviṣṭo vyāptaḥ | ataeva hṛṣṭa-romā pulakitaḥ san sa prakhyāta-mahādeva-saṅgrāmādi-prabhāvo dhanaṃjayo yudhiṣṭhira-rājasūya uttara-go-grahe ca sarvātrājño jitvā dhanam āhṛtavān iti prathita-mahā-parākramo 'tidhīraḥ sākṣād agnir iti vā mahā-tejasvitvāt | devaṃ tam eva viśvarūpa-dharaṃ nārāyaṇaṃ śirasā bhūmi-lagnena praṇamya prakarṣeṇa bhakti-śraddhātiśayena natvā namaskṛtya kṛtāñjaliḥ sampuṭīkṛta-hasta-yugaḥ sann abhāṣatoktavān |
atra vismayākhya-sthāyi-bhāvasyārjuna-gatasyālambana-vibhāvena bhagavatā viśvarūpeṇoddīpana-vibhāvenāsakṛt-tad-darśanenānubhāvena sāttvika-romaharṣeṇa namaskāreṇāñjali-kareṇa ca vyabhicāriṇā cānubhāvākṣiptena vā dhṛti-mati-harṣa-vitarkādinā paripoṣāt sa-vāsanānāṃ śrotṝṇāṃ tādṛśaś citta-camatkāro 'pi tad-bhedānadhyavasāyāt paripoṣaṃ gataḥ paramānandāsvāda-rūpeṇādbhuta-raso bhavatīti sūcitam

Viśvanātha

brak komentarza do BhG 11.15

Baladeva

evaṃ kṛṣṇa-tattvavid arjunas tasmin sattvena jñātaṃ sahasra-śīrṣatvam adhunā vīkṣyādbhutaṃ rasam anvabhūd ity āha tata iti | taṃ vyañjalita-tad-rūpaṃ kṛṣṇaṃ vilokyety arthaḥ | dhanaṃjayeti dhīro 'pi vismayenāviṣṭo hṛṣṭa-romā pulakito devaṃ śirasā bhū-lagnena praṇamya kṛtāñjaliḥ sann abhāṣata | atra bhaya-netra-saṃvaraṇādikaṃ tasya nābhūt kintv adbhuto raso 'bhyudaid iti vyañjate | iha tādṛśo harir ālambano muhur muhus tad-vīkṣaṇam uddīpanaṃ praṇati-pāṇi-yogāv anubhāvau, romāñcaḥ sāttvikas tair ākṣiptā matir dhṛti-harṣādayaḥ sañcāriṇaḥ | etair ālambanādyaiḥ puṣṭo vismaya-sthāyi-bhāvo 'dbhuta-rasaḥ

Michalski

I ogarnięty zdumieniem, z najeżonemi od radości włosami, skłonił swą głowę zdobywca łupów i, złożywszy ręce, mówił do Boga:

Olszewski

Natenczas, pełen dziwu, z włosami najeżonemi, bohater opuścił głowę i złożywszy ręce bo góry, tak mówił bo bóstwa.

Dynowska

Olśniony, podziwem zdjęty niezmiernym, Ardżuna w przerażeniu świętym na twarz pada przed Panem i ręce składając we czci woła i uniesieniu:

Sachse

Zdumiony, z włosem zjeżonym,
skłonił się Zdobywca Skarbu przed bogiem,
i przemówił składając ręce.

Kudelska

I tak tym zjawiskiem oszołomiony, że aż włos mu się zjeżył,
Skłonił głowę przed Bogiem, pokorną postawę przyjął i tak oto przemówił:

Rucińska

Wtedy, przejęty zdumieniem, z dreszczem radości, Zdobywca
Skłonił swą głowę przed Bogiem i rzekł doń, dłonie składając:

Szuwalska

Zjeżyły mu się włosy w zdumieniu i trwodze.
Złożył dłonie, w pokłonie nisko schylił głowę
I tak modlić się zaczął do boskiego Pana:

Jurewicz

I oto Dhanańdźaja, zdumieniem przejęty, z włosem zjeżonym schylił głowę, dłonie złożywszy, i jął mówić do Boga:

Babkiewicz

Wtenczas ten, co łupy zdobył,
wskroś zdumieniem przepełniony
i z włoskami zjeżonymi
głowę skłonił swą przed Bogiem,
złożył dłonie i powiedział: