BhG 11.36

analiza syntaktyczna

arjunaḥ (Ardźuna) uvāca (rzekł),
he hṛṣīkeśa (Hryszikeśo!),
tava prakīrtyā (dzięki twej chwale) jagat (świat) prahṛṣyati (raduje się) anurajyate ca (i jest przyciągany),
rakṣāṃsi bhītāni (zła wystraszone) diśaḥ (w strony świata) dravanti (spieszą się),
sarve ca siddha-saṃghāḥ (a wszystkie  gromady doskonałych) namasyanti (kłaniają się),
[tat] sthāne (to jest na miejscu).

analiza gramatyczna

arjunaḥ	–	arjuna 1i.1 m. – biały, jasny;
uvāca	–	√ vac (mówić) Perf. P 1c.1 – powiedział;
sthāne	–	av. – na miejscu, właściwie (od: √ sthā – stać, sthāna – stanie, miejsce, pozycja, siedziba);
hṛṣīkeśa	–	hṛṣīkeśa 8i.1 m. – o mający wzniesione włosy (od: √ hṛṣ – być podekscytowanym; hṛṣī – wzniesiony; keśa – włos) lub TP : hṛṣīkāṇām / indriyāṇām īśeti – o Panie zmysłów (od: hṛṣīka – zmysł; √ īś – posiadać, władać, īśa – pan, władca);
tava	–	yuṣmat sn. 6i.1 – twoje;
prakīrtyā	–	prakīrti 3i.1 f. – przez wysławianie (od: √ kīrt – sławić, kīrti – sława);
jagat	–	jagat 1i.1 n. – świat, poruszający się, ludzkość (od: √ gam – iść);
prahṛṣyati	–	pra- √ hṛṣ (ekscytować się) Praes. P 1c.1 – raduje się, ekscytuje się;
anurajyate	–	anu- √ rañj (być przyciąganym) Praes. Ā 1c.1 – czuje atrakcję, kocha, jest przyciągany, czuje rozkosz;
ca	–	av. – i;
rakṣāṃsi	–	rakṣas 1i.3 n. – zło, zranienia, zniszczenie (od: √ rakṣ – chronić);
bhītāni	–	bhīta ( √ bhī – straszyć) PP 1i.3 n. – wystraszone;
diśaḥ	–	dik 2i.3 f. – w strony świata (od: √ diś – pokazywać);
dravanti	–	√ dru (biec, spieszyć się) Praes. P 1c.3 – spieszą się, płyną;
sarve	–	sarva sn. 1i.3 m. – wszyscy;
namasyanti	–	√ namasya (kłaniać się) Praes. P 1c.3 – kłaniają się, oddają cześć (od: √ nam – zginać się, kłaniać);
ca	–	av. – i;
siddha-saṃghāḥ	–	siddha-saṃgha 1i.3 m. ; TP: siddhānāṃ saṃghā iti – zbiór doskonałych (od: √ sidh – odnieść sukces, stać się doskonałym PP siddha – osiągnięty, doskonały; ten, który odniósł sukces; sam- √ han – zbijać razem, łączyć, saṃ-gha – zbiór, sterta, mnogość, tłum);

warianty tekstu

bhītāni → bhūtāni (byty);

Śāṃkara

sthāne yuktam | kiṃ tat ? tava prakītryā tvan-māhātmya-kīrtanena śrutena | he hṛṣīkeśa ! yat jagat prahṛṣyati praharṣam upaiti, tat sthāne yuktam ity arthaḥ | athavā viṣaya-viśeṣaṇaṃ sthāna iti | yukto harṣādi-viṣayo bhagavān, yata īśvaraḥ sarvātmā sarva-bhūta-suhṛc ceti | tathānurajyate’nurāgaṃ copaiti | tac ca viṣaya iti vyākhyeyam | kiṃ ca, rakṣāṃsi bhītāni bhayāviṣṭani diśo dravanti gacchanti | tac ca sthāne viṣaye | sarve namasyanti namaskurvanti ca siddha-saṃghāḥ siddhānāṃ samudāyāḥ kapilādīnām, tac ca sthāne

Rāmānuja

sthāne yuktam / yad etad yuddhadidṛkṣayāgatam aśeṣadevagandharvasiddhayakṣavidyādharakinnarakiṃpuruṣādikaṃ jagat, tvatprasādāt tvāṃ sarveśvaram avalokya tava prakīrtyā sarvaṃ prahṛṣyati, anurajyate ca, yac ca tvām avalokya rakṣāṃsi bhītāni sarvā diśaḥ pradravanti, sarve siddhasaṃghāḥ siddhādyanukūlasaṃghāḥ namasyanti ca tad etat sarvaṃ yuktam iti pūrveṇa saṃbandhaḥ

Śrīdhara

sthāne ity ekādaśabhir arjunasyoktiḥ | sthāne ity avyayaṃ yuktam ity asminn arthe | he hṛṣīkeśa yata evaṃ tvam adbhuta-prabhāvo bhakta-vatsalaś ca | atas tava prakīrtyā māhātmya-saṅkīrtanena na kevalam aham eva prahṛṣyāmīti, kintu jagat sarvaṃ prahṛṣyaty prakarṣeṇa harṣaṃ prāpnoti | etat tu sthāne yuktam ity arthaḥ | tathā jagad anurajyate cānurāgam upaitīti yat | tathā rakṣāṃsi bhītāni santi | diśaḥ prati dravanti palāyante iti yat | sarve yoga-tapo-mantrādi-siddhānāṃ saṅghā namasyanti praṇamanti iti yat | etac ca sthāne yuktam eva | na citram ity arthaḥ

Madhusūdana

ekādaśabhir arjuna uvāca sthāna iti | sthāna ity avyayaṃ yuktam ity arthe | he hṛṣīkeśa ! sarvendriya-pravartaka yatas tvam evam atyantādbhuta-prabhāvo bhakta-vatsalaś ca tatas tava prakīrtyā prakṛṣṭayā kīrtyā niratiśaya-prāśastyasya kīrtanena śravaṇena ca na kevalam aham eva prahṛṣyāmi kintu sarvam eva jagac cetana-mātraṃ rakṣo-virodhi prahṛṣyati prakṛṣṭaṃ harṣam āpnotīti yat tat sthāne yuktam evety arthaḥ | tathā sarvaṃ jagad anurajyate ca tad-viṣayam anurāgam upaitīti ca yat tad api yuktam eva | tathā rakṣāṃsi bhītāni bhayāviṣṭāni santi diśo dravanti gacchanti sarvāsu dikṣu palāyanta iti yat tad api yuktam eva | tathā sarve siddhānāṃ kapilādīnāṃ saṃghā namasyanti ceti yat tad api yuktam eva | sarvatra tava prakīrtyety asyānvayaḥ sthāna ity asya ca | ayaṃ śloko rakṣoghna-mantratvena mantra-śāstre prasiddhaḥ | sa ca nārāyaṇāṣṭākṣara-sudarśanāstra-mantrābhyāṃ sampuṭito jñeya iti rahasyam

Viśvanātha

bhagavad-vigrahasyātiprasannatvam atighoratvaṃ cedam unmukha-vimukha-viṣayakam iti sahaseva jñātvā tad eva tattvaṃ vyācakṣaṇaḥ stauti sthāna iti | sthāna ity avyayaṃ yuktam ity arthaḥ | he hṛṣīkeśa ! sva-bhaktendriyānāṃ ca svābhimukhye sva-mukhye ca pravartaka ! tava prakīrtyā prakṛṣṭayā tvan-māhātmya-saṅkīrtanena jagad idaṃ prahṛṣyay anurajyate anuraktam bhavatīti yuktam eva jagato 'sya tvad-aunmukhyād iti bhāvaḥ | tathā rakṣāṃsi rakṣo 'sura-dānava-piśācādīni bhītāni bhūtvā diśo dravanti diśaḥ prati palāyanta ity etad api sthāne yuktam eva | teṣāṃ tvad-vaimukhyād iti bhāvaḥ | tathā tvad-bhaktyā ye siddhās teṣāṃ saṅghāḥ sarve namasyanti cety api yuktam eva | teṣāṃ tvad-bhaktatvād iti bhāvaḥ | śloko 'yaṃ rakṣoghna-mantratvena mantra-śāstre prasiddhaḥ

Baladeva

pareśasya sakhyuḥ kṛṣṇasyātiramyatvam atyugratvaṃ ca tatra raṅgavad yugapad eva vīkṣya tad-ubhayaṃ sva-saṃmukha-sva-vimukha-viṣayam iti vidvān arjunas tad-anurūpaṃ stauti sthāna ity ekādaśabhiḥ | yuktam ity arthakaṃ sthāna ity ed-antam avyayam | he hṛṣīkeśeti saṃmukha-vimukhendriyāṇāṃ sāṃmukhye vaimukhye capravarakety arthaḥ | yuddha-darśanāyāgataṃ deva-gandharva-siddha-vidyādhara-pramukhaṃ tvat-saṃmukhaṃ jagat tava duṣṭa-saṃhartatva-rūpayā prakīrtyā prahṛṣyaty anurajyate ceti yuktam etat | duṣṭa-svabhāvāni tvad-vimukhāni rakṣāṃsi rākṣasāsura-dānavādīni devādy-udgītayā tat-prakīrtyā bhītāni bhūtvā diśaḥ prati dravanti palāyanta iti ca yuktam | tava prāṇi-bhāvānusāri-rūpa-prakāśitvād iti bhāvaḥ | tad itthaṃ śiṣṭāśiṣṭānugraha-kāritāṃ tava vīkṣya tvad-bhaktāḥ siddha-saṅghāḥ sarve sanakādayo namasyanti jaya jaya bhagavān ity udīrayantaḥ praṇamanti ca yuktaṃ tava bhakta-mano-hāritvāt

Michalski

Ardżuna rzekł:
Słusznie raduje się i cieszy świat – z twojej sławy, o Panie-swych-zmysłówl – przerażeni rakszasowie uciekają w różne strony, – wszystkie orszaki świętych oddają ci cześć!

Olszewski

Ardźuna.
Tak! na twoje imię, Boże długowłosy, świat się raduje i spełnia twoje Prawo; Rakszasy wystraszone biegną we wszystkie strony, gromady Siddhahów cześć ci oddają.

Dynowska

Ardżuna rzecze:
O Panie potęgi mocy, słusznie, zaprawdę słusznie świat cały raduje się Twej chwale niezmiernej, w hymnach i pieśniach wysławiając Ciebie; Demony strachem rażone pierzchają przed Twoim Obliczem, a świętych zastępy skłaniają się zbożnie.

Sachse

Ardżuna rzekł:
Słusznie, o Władco Zmysłów,
świat ten cieszy się i raduje głosząc twą sławę.
Zalęknieni rakszasowie
rozpierzchli się we wszystkich kierunkach,
a całe zastępy siddhów składają ci pokłon.

Kudelska

Ardżuna powiada:
O zaprawdę, Hriszikeśo, świat cały się raduje, iż wielbić cię może i chwałę twą głosić,
Demony w strachu wielkim na wszystkie strony pierzchają, a wszyscy doskonali składają ci pokłon,

Rucińska

Rzekł Ardżuna:
Słusznie z Twej chwały wielkiej świat się cieszy
O Panie Zmysłów, i tęskni do Ciebie!
Rakszasy w trwodze biegną na wsze strony
i wszyscy Ci się kłaniają siddhowie!

Szuwalska

»Potężny Panie – mówił milknąc coraz –
Słusznie, zaprawdę słusznie świat cieszy Twa chwała.
Demony na Twój widok rozpierzchły się w strachu,
A święci chylą czoła przed Twym majestatem.

Jurewicz

Ardźuna rzekł:
„Słusznie, o Hryszikeśo, świat, wysławiając Ciebie,
w radości się rozpromienia…
Rakszasy, przerażone, na wsze strony pierzchają
i wielbią Ciebie wszystkie zastępy świętych.

Babkiewicz

Ardźuna rzekł:
O Panie Zmysłów,
jest to wszak właściwe,
że rad twą chwalbą
świat ciebie miłuje.
Demony w strachu
spieszą we wsze strony,
a doskonali
wszyscy ci się kłonią.