BhG 11.45

analiza syntaktyczna

he deva (o niebianinie!) he deveśa (o władco niebian!) he jagan-nivāsa (o siedzibo świata!)
tava (twój) adṛṣṭa-pūrvam [rūpam] (wcześniej nie widziany kształt) dṛṣṭvā (zobaczywszy)
hṛṣitaḥ (podniecony) asmi (jestem),
bhayena ca (i przez strach) me (mój) manaḥ (umysł) pravyathitam [asti] (jest przeniknięty),
[tvam] (ty) me (mnie) tat eva rūpam (właśnie tę postać) darśaya (ukaż),
prasīda (bądź łaskaw).

analiza gramatyczna

adṛṣṭa-pūrvam	–	adṛṣṭa-pūrva 2i.1 n. ; BV : yasya pūrvaṃ dṛṣṭaṃ nāstīti tat – to, co wcześniej nie było widziane (od: √ dṛś – widzieć, PP dṛṣṭa – widziany, a-dṛṣṭa – nie widziany; pūrva – wcześniejszy, starożytny);
hṛṣitaḥ	–	hṛṣita ( √ hṛṣ –  ekscytować się, podnosić się) PP 1i.1 m. – podekscytowany;
asmi	–	√ as (być) Praes. P 3c.1 – jestem;
dṛṣṭvā	–	√ dṛś (widzieć) absol. – zobaczywszy;
bhayena	–	bhaya 3i.1 n. – przez strach (od: √ bhī – straszyć);
ca	–	av. – i;
pravyathitam	–	pravyathita (pra- √ vyath – trząść się, drżeć, być wystraszonym, niepokoić się) PP 1i.1 n. – drżący, zaniepokojony;
manaḥ	–	manas 1i.1 n. – umysł (od: √ man – myśleć);
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
tat	–	tat sn. 2i.1 n. – to;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
me	–	asmat sn. 6i.1 – mój (skrócona forma od: mama);
darśaya	–	√ dṛś (patrzeć) Imperat. caus. P 2c.1 – pokaż;
deva	–	deva 8i.1 n. – o boże, o niebianinie! (od: √ div – jaśnieć, bawić się);
rūpam	–	rūpa 2i.1 n. – postać, kształt, piękno (od: √ rūp – formować);
prasīda	–	pra- √ sad (osiąść, stać się zadowolonym, odnieść sukces) Imperat. P 2c.1 – bądź zadowolony;
deveśa	–	deva-īśa 8i.1 m. ; TP : devānām īśeti – o Władco niebian! (od: √ div – jaśnieć, bawić się, deva – bóg, niebianin; √ īś – posiadać, władać, īśa – pan, władca);
jagan-nivāsa	–	jagan-nivāsa 8i.1 m. ; jagato nivāseti – o siedzibo świata! (od: √ gam – iść, jagat – poruszający się, świat, ludzkość; ni- √ vas – mieszkać, spędzać czas, nivāsa – siedziba, mieszkanie);

warianty tekstu

deva rūpaṃ → divya-rūpaṃ / deva-rūpaṃ (boską postać / postać boga);

Śāṃkara

adṛṣṭa-pūrvaṃ na kadācid api dṛṣṭa-pūrvam idaṃ viśva-rūpaṃ tava mayānyairvā, tat ahaṃ dṛṣṭvā hṛṣito’smi | bhayena ca pravyathitaṃ manaḥ me | atas tad eva me mama darśaya he deva rūpaṃ yat matsakham | prasīda deveśa, jagan-nivāsa jagato nivāso jagan-nivāsaḥ, he jagan-nivāsa

Rāmānuja

adṛṣṭapūrvam atyadbhutam atyugraṃ ca tava rūpaṃ dṛṣṭvā hṛṣito 'smi prīto 'smi / bhayena pravyathitaṃ ca me manaḥ / atas tad eva tava suprasannaṃ rūpaṃ me darśaya / prasīda deveśa jagannivāsa mayi prasādaṃ kuru, devānāṃ brahmādīnām apīśa, nikhilajagadāśrayabhūta

Śrīdhara

evaṃ kṣamāpayitvā prārthayate adṛṣṭa-pūrvam iti dvābhyām | he deva pūrvam adṛṣṭaṃ tava rūpaṃ dṛṣṭvā hṛṣito hṛṣṭo 'smi | tathā bhayena ca me manaḥ pravyathitaṃ pracalitam | tasmān mama vyathā-nivṛntaye tad eva rūpaṃ darśaya | he devaśa he jagannivāsa prasanno bhava

Madhusūdana

evam aparādha-kṣamāṃ prārthya punaḥ prāg-rūpa-darśanaṃ viśvarūpopasaṃhareṇa prārthayate adṛṣṭa-pūrvam iti dvābhyām | kadāpy adṛṣṭa-pūrvaṃ pūrvam adṛṣṭaṃ viśva-rūpaṃ dṛṣṭvā hṛṣito hṛṣṭo 'smi | tad-vikṛta-rūpa-darśanajena bhayena ca pravyathitaṃ vyākulīkṛtaṃ mano me | atas tad eva prācīnam eva mama prāṇāpekṣayāpi priyaṃ rūpaṃ me darśaya he deva he deveśa he jagan-nivāsa prasīda prāg-rūpa-darśana-rūpaṃ prasādaṃ me kuru

Viśvanātha

yadyapy adṛṣṭa-pūrvam idaṃ te viśva-rūpātmakaṃ vapur dṛṣṭvā hṛṣito 'smi tad apy asya ghoratvād bhayena manaḥ pravyathitam abhūt | tasmāt tad eva mānuṣaṃ rūpaṃ mat-prāṇa-koṭy-adhika-priyaṃ mādhurya-pārāvāraṃ vasudeva-nandanākāraṃ me darśaya prasīdety alaṃ tavaitādṛśaiśvaryasya darśanāyeti bhāvaḥ | deveśeti tvaṃ sarvedvānām īśvaraḥ sarva-jagan-nivāso bhavasy eveti mayā pratītam iti bhāvaḥ | atra viśva-rūpa-darśana-kāle sarva-svarūpa-mūla-bhūtaṃ narākāraṃ kṛṣṇa-vapus tatraiva sthitam api yogamāyācchāditatvād arjunena na dṛṣṭam iti gamyate

Baladeva

atha kiṃ vakṣi kiṃ cecchasīti cet tatrāha adṛṣṭeti | tvayi kṛṣṇe sattvena jñātam apīdam aiśvaraṃ rūpaṃ dṛṣṭvāhaṃ harṣito 'smi mat-sakhasyedam asādhāraṇaṃ rūpam iti mudito 'smi manaś ca mama tad-ghoratva-darśana-jena bhayena pravyathitaṃ bhavati | ata idaṃ prārthayed evety ādi sarva-deva-niyantā tat-sarvādhāraḥ pareśas tvam asīti mayā pratyakṣīkṛtam ataḥparaṃ tad-antarbhāvya tad eva mad-abhīṣṭaṃ kṛṣṇa-rūpaṃ darśaya prādurbhāvayety arthaḥ

Michalski

Jestem przejęty nawskroś radością, żem widział rzeczy dotąd niewidziane, – lecz pomimo to, ogarnięte trwogą, drży moje serce! – Pokaż mi się, Boże, znów w swym dawnym kształcie, – zmiłuj się, władco bogów, opoko świata!

Olszewski

Odkąd, ujrzałem dziw, którego nikt nie mógł oglądać, radość przepełniła moje serce, lecz trwoga niem wstrząsa. Okaż mi swoją pierwszą postać, o Boże. Bądź mi miłościw, Władco bogów, mieszkanie świata.

Dynowska

Otom widział Twą chwałę jak przede mną nikt, w szczęściu i trwodze serce moje drży, łaski, o Panie! Twój dawny przywdziej kształt, w Twej znanej, bliskiej zjaw mi się postaci, miłościw bądź, Bogów Władco i światów schronienie.

Sachse

Cieszę się, bo widziałem tego,
którego nikt przedtem nie oglądał.
A jednak serce me drży z lęku.
Ukaż mi się, o Boże, w dawnym kształcie!
Łaski, Władco Bogów, Ostojo Świata!

Kudelska

Raduję się, iż ujrzałem rzeczy, których nikt przede mną nie widział, lecz
me serce drży z bojaźni,
Boże, bądź miłosierny, ukaż mi swój poprzedni kształt, Władco bogów i Ostojo świata.

Rucińska

Ujrzałem dziwo dotąd nie widziane –
dreszcz mnie przebiega! Umysł drży ze strachu!
Pokaż mi, Boże, swoją zwykłą postać!
Zmiłuj się, władco bogów, domie świata!

Szuwalska

Cieszę się, że tę zjawę niezwykłą ujrzałem.
Jednak lęk i niepokój mrożą mi krew w żyłach.
Dlatego, proszę, ukaż swą postać znajomą
O drogim, boskim kształcie, wszechświata ostojo!

Jurewicz

Raduję się, żem widział to, czego nikt pierwej nie widział,
lecz umysł mój trwoga zdjęła,
przeto ukaż mi, Boże, tamtą swoją postać…
zmiłuj się, Władco Bogów. Przybytku Świata!

Babkiewicz

Rad jestem, widząc
pierwej niewidziane,
lecz strachem zdjęta
moja myśl zadrżała.
Swą postać ukaż…
Boże, bądź mi łaskaw!
O władco bogów,
schronienie wszechświata!