BhG 11.48

analiza syntaktyczna

he kuru-pravīra (o bohaterze wśród Kurów!),  
nṛ-loke (w świecie ludzi) tvad-anyena (przez innego od ciebie) veda-yajñādhyayanaiḥ (dzięki studiom nad Wedą i ofiarą) dānaiḥ (dzięki jałmużnie) kriyābhiḥ ca (i dzięki wypełnianiu praktyk) ugraiḥ tapobhiḥ (dzięki srogiej ascezie) evaṃ-rūpaḥ (ta postać) aham (ja) draṣṭum (zobaczyć) na śakyaḥ (nie jest możliwa).

analiza gramatyczna

na	–	av. – nie;
veda-yajñādhyayanaih	–	veda-yajña-adhyayana 3i.3 n. ; DV / TP : vedānāṃ ca yajñānāṃ cādhyayanaiḥ – dzięki studiowaniu Wed i ofiary (od: √ vid – wiedzieć, veda – Weda; √ yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić, yajña – ofiara, czczenie; adhi- √ i – zwracać myśl ku, uczyć się, studiować, adhy-ayana – czytanie, studiowanie);
na	–	av. – nie;
dānaiḥ	–	dāna 3i.3 n. – dzięki darom, dzięki jałmużnie (od: √ dā – dawać);
na	–	av. – nie;
ca	–	av. – i;
kriyābhiḥ	–	kriyā 3i.3 f. – akt, praca, szczególnie o rytualnym charakterze (od: √ kṛ – robić);
na	–	av. – nie;
tapobhiḥ	–	tapas 3i.3 n. – przez ascezy (od: √ tap – topić, palić);
ugraiḥ	–	ugra 3i.3 n. – silne, straszne, okrutne;
evaṃ-rūpaḥ	–	evaṃ-rūpa 1i.1 m. – mający taką postać (od: √ rūp – formować; rūpa – postać, kształt, piękno; av. evam – w ten sposób; w złożeniach: takiego rodzaju);
śakyaḥ	–	śakya ( √ śak – być w stanie) PF 1i.1 m. – możliwy, wykonalny;
aham	–	asmat sn. 1i.1 – ja;
nṛ-loke	–	nṛ-loka 7i.1 m. ; TP : nṛṇām loka iti – w świecie ludzi (od: nṛ – człowiek, ludzkość; loka – świat, ludzie);
draṣṭum	–	√ dṛś (patrzeć) inf. – zobaczyć;
tvat-anyena	–	tvat-anya 3i.1 m. ; TP : tvattaḥ kenāpy anyeneti – przez [kogokolwiek] innego od ciebie (od: tvat – forma drugiej osoby l. pojedynczej używana głównie na początku złożeń; anya – inny);
kuru-pravīra	–	kuru-pravīra 8i.1 m. ; TP : kurūṇāṃ pravīreti – o bohaterze wśród Kurów (od: kuru – Kuru, Kurowie – potomkowie Kuru; pra-vīra  – mężny, bohater, główny wśród);

warianty tekstu

veda-yajñādhyayanair → veda-yajñādhigamair (przez zrozumienie Wed i ofiary);
evaṃ-rūpaḥ → evaṃ-rūpaṃ (ta postać);
śakya ahaṃ → śakyate māṃ / śakyam ahaṃ / draṣṭum ahaṃ / śakyo haṃ / śakyas tv ahaṃ / śakyate ‘ham  ([nie] jest możliwe mnie / ja możliwe / zobaczyć ja / ja możliwy / ale ja możliwy / [nie] jest możliwe, bym ja);
nṛ-loke → tri-loke / na loke (w trójświecie / nie w świecie);
draṣṭum → dṛṣṭaṃ / śakyaṃ (widziane / możliwe);

Śāṃkara

ātmano mama rūpa-darśanena kṛtārtha eva tvaṃ saṃvṛtta iti tat stauti—
na veda-yajñādhyayanaiś caturṇām api vedānām adhyayanair yathāvat yajñādhyayanaiś ca—vedādhyayanair eva yajñādhyayanasya siddhatvāt pṛthak yajñādhyayana-grahaṇaṃ yajña-vijñānopalakṣaṇārthaṃ—tathā na dānais tulā-puruṣādibhiḥ, na ca kriyābhir agnihotrādibhiḥ śrautādibhiḥ, nāpi tapobhir ugraiś cāndrāyaṇādibhir ugrair ghoraiḥ, evaṃ-rūpo yathā-darśitaṃ viśva-rūpaṃ yasya so’ham evaṃ-rūpo na śakyo’haṃ nṛ-loke manuṣya-loke draṣṭuṃ tvad-anyena tvatto’nyena kura-pravīra

Rāmānuja

ananyabhaktivyatiriktaiḥ sarvair apy upāyair yathāvad avasthito 'haṃ draṣṭuṃ na śakya ity āha
evaṃrūpo yathāvad avathito 'haṃ mayi bhaktimatas tvatto 'nyena ekāntabhaktirahitena kenāpi puruṣeṇa vedayajñādibhiḥ kevalair draṣṭuṃ na śakyaḥ

Śrīdhara

etad-darśanam atidurlabhaṃ labdhvā tvaṃ kṛtārtho 'sīty āha na vedeti | vedādhyayanam avyatirekeṇa yajñādhyayanasyābhāvād yajña-śabdena yajña-vidyāḥ kalpa-sūtrādyā lakṣyante | vedānāṃ yajña-vidyānāṃ cādhyayanair ity arthaḥ | na ca dānaiḥ | na ca kriyābhir agnihotrādibhiḥ | na cograis tapobhiś cāndrāyaṇādibhiḥ | evaṃ-rūpo 'haṃ tvatto 'nyena manuṣya-loke draṣṭuṃ śakyaḥ | api tu tvam eva kevalaṃ mat-prasādena dṛṣṭvā kṛtārtho 'si

Madhusūdana

etad-rūpa-darśanātmakam atidurlabhaṃ mat-prasādaṃ labdhvā kṛtārtha evāsi tvam ity āha na vedeti | vedānāṃ caturṇām api adhyayanair akṣara-grahaṇa-rūpaiḥ, tathā mīmāṃsākalpa-sūtrādi-dvārā yajñānāṃ veda-bodhita-karmaṇām adhayayanair artha-vicāra-rūpair veda-yajñādhyayanaiḥ | dānais tulī-puruṣādibhiḥ | kriyābhir agnihotrādi-śrauta-karmabhiḥ | tapobhiḥ kṛcchra-cāndrāyaṇādibhir ugraiḥ kāyendriya-śoṣakatvena duṣkarair evaṃ-rūpo 'haṃ na śakyo nṛ-loke manuṣya-loke draṣṭuṃ tvad-anyena mad-anugraha-hīnena he kuru-pravīra ! śakyo 'ham iti vaktavye visarga-lopaś chāndasaḥ | pratyekaṃ na-kārābhyāso niṣedha-dāḍhyāya | na ca kriyābhir ity atra ca-kārād anukta-sādhanāntara-samuccayaḥ

Viśvanātha

tubhyaṃ darśitam idaṃ rūpaṃ tu vedādi-sādhanair api durlabham ity āha na vedeti | tvatto 'nyena na kenāpy aham evaṃrūpo draṣṭuṃ śakyaḥ | śakyo 'ham iti | yad-dvaya-lopāv ārṣau | tasmād alabhya-lābham ātmano matvā tvam asminn eveśvare, sarva-durlabhe rūpe mano-niṣṭhāṃ kuru | etad-rūpaṃ dṛṣṭvāpy alaṃ te punar me mānuṣa-rūpeṇa didṛkṣiteneti bhāvaḥ

Baladeva

atha sahasra-śīrṣādi-lakṣaṇasyaiśvara-rūpasya pumarthatām āha na vedeti | vedānām adhyayanair akṣara-grahaṇaiḥ | yajñānām adhayayanair mīmāṃśā-kalpa-sūtrebhyo 'rpaṇaiḥ | kriyābhir agnihotrādi-karmabhiḥ | tapobhiḥ kṛcchrādibhir ugrair deha-śoṣakatvena duṣkaraiḥ | ebhiḥ kevalair vedādhyayanādibhir bhakti-yuktāt tvatto 'nyena bhakti-riktena kenāpi puṃsā evaṃ-rūpo 'haṃ draṣṭuṃ na śakyo, bhaktiṃ vinā bhūtāni vedādhyayanādīni mad-darśana-sādhanāni na bhavantīti | yad uktaṃ –
dharmaḥ satyādayopeto vidyā vā tapasānvitā |
mad-bhaktyāpetam ātmānaṃ na samyak prapunāti hi || iti |
tvayā tu bhaktimatā dṛṣṭa evāham anyaiś ca bhaktimadbhir devādibhiḥ | śakyo 'ham iti vaktavye visarga-lopaś chāndasaḥ | na-kārābhyāso niṣedhāḍhyārthaḥ | nṛ-loke ity uktes tal-loke tad-bhaktā devā bahavas tad draṣṭuṃ śaknuvantīty uktam

Michalski

Ani przez Wedy, ani przez ofiarę, ani naukę, ani dary, – ani przez dobre uczynki, ani nawet przez najpotężniejszą pokutę – nie może mnie nikt zobaczyć z ludzi tu na ziemi, w tym. kształcie – nikt, prócz ciebie, bohaterze Kurawo!

Olszewski

Ani Weda, ani Ofiara, ani Czytanie, ani szczodrobliwość, ani obrzędy, ani ciężkie pokuty nie mogłyby wybłagać ukazanie się moje komukolwiek innemu na ziemi, prócz ciebie jedynego, synu Kuru.

Dynowska

Ni ofiary, ani Wed wiedza szeroka, ni hojność darzenia, ni asceza surowa, ni głębia poznania, odsłonić kiedykolwiek mogły przed wzrokiem człowieka ten straszny tajemnicy Mej kształt, który widziałeś ty, o z Kaurawów najpierwszy.

Sachse

Nikt ze śmiertelnych oprócz ciebie,
o najdzielniejszy z Kaurawów,
nie może mnie ujrzeć w tej postaci
ani dzięki wedom, ani ofiarom,
studiom czy szczodrobliwości,
ani czynom godziwym
czy najsurowszym umartwieniom.

Kudelska

Nikt prócz ciebie, bohaterze z rodu Kuru, nie mógł mnie ujrzeć na tym ziemskim świecie w mym boskim kształcie,
Ani poprzez słuchanie Wed, ani poprzez ofiary, rozmyślania, dary, ani nawet poprzez, czyny czy wielką ascezę.

Rucińska

Ani przez Wedy, ani przez ofiary,
dary, obrzędy, umartwienia srogie
Nikt w ludzkim świecie ujrzeć mnie nie może
w tym kształcie – oprócz ciebie, mężny Kuru!

Szuwalska

Wiedza, ofiar składanie, nauka czy hojność,
Nawet czyny pobożne, pokuty surowe
Nie pozwolą nikomu w tym świecie śmiertelnych
Zobaczyć, co ujrzałeś, największy z Kaurawów.

Jurewicz

o najświetniejszy z rodu Kurów, w tej postaci mnie ujrzeć nie może – ani dzięki Wedom, ani dzięki nauce, ani dzięki ofiarom, ani dzięki szczodrobliwości, ani dzięki rytuałom, ani dzięki strasznej ascezie.

Babkiewicz

O najprzedniejszy
wojowniku Kurów,
w tym ludzkim świecie
mnie w owej postaci
ujrzeć nie może
nikt tu poza tobą,
ni dzięki studiom
nad ofiarą, Wedą,
ni rytom, darom
czy srogiej ascezie.