BhG 11.55

analiza syntaktyczna

he pāṇḍava (o synu Pandu!),
yaḥ (kto) mat-karma-kṛt (wykonujący moje dzieło) mat-paramaḥ (dla którego ja jestem najwyższy) mad-bhaktaḥ (mój wielbiciel) saṅga-varjitaḥ (który pozbył się lgnięcia) sarva-bhūteṣu nirvairaḥ (pozbawiony wrogości do wszystkich bytów),
saḥ (on) mām (do mnie) eti (idzie).

analiza gramatyczna

mat-karma-kṛt	–	mat-karma-kṛt 1i.1 m. ; yo mama karma karoti saḥ – kto wykonuje moje dzieło (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; √ kṛ – robić, karman – czyn, działanie i jego skutki; -kṛt – na końcu złożeń wskazuje na sprawcę, twórcę);
mat-paramaḥ	–	mat-parama 1i.1 m. ; yasyāhaṃ paramaḥ ‘smi saḥ – ten, dla którego ja jestem najwyższy (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, parama – najdoskonalszy, najlepszy);
mad-bhaktaḥ	–	mad-bhakta 1i.1 m. ; TP : mama bhakta iti – mój wielbiciel (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; √ bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, PP bhakta – rozdany, rozdzielony, kochany; czciciel, wielbiciel, miłośnik, kochający, oddany);
saṅga-varjitaḥ	–	saṅga-varjita 1i.1 m. ; TP : saṅgena varjita iti – pozbawiony lgnięcia (od: sam- √ gam – schodzić się lub √ sañj – lgnąć, sklejać, kurczowo trzymać, przywiązywać się, wchodzić w kontakt, saṅga – lgnięcie, zejście się, związek, towarzystwo, nadzieje, pragnienia, przywiązania; √ vṛj – wykluczać, omijać, caus. PP varjita – wyłączony, pozbawiony, poza);
nirvairaḥ	–	nir-vaira 1i.1 m. – pozbawiony wrogości (od: niḥ – wolny od, bez; vira – mężny, bohater, vaira – wrogość);
sarva-bhūteṣu	–	sarva-bhūta 7i.3 m. ; sarveṣu bhūteṣu iti – w stosunku do wszystkich bytów (od: sarva – wszystko; √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt);
yaḥ	–	yat sn. 1i.1 m. – kto;
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
mām	–	asmat sn. 2i.1 – mnie;
eti	–	√ i (iść) Praes. P 1c.1 – idzie;
pāṇḍava	–	pāṇḍava 8i.1 m. – o synu Pandu (od: pāṇḍu – biały, jasny, blady);

Śāṃkara

adhunā sarvasya gītā-śāstrasya sāra-bhūto’rtho niḥśreyasārtho’nuṣṭheyatvena samuccityocyate—
mat-karma-kṛn mad-arthaṃ karma mat-karma, tat karotīti mat-karma-kṛt | mat-paramaḥ—karoti bhṛtyaḥ svāmi-karma, na tv ātmanaḥ paramā pretya gantavyā gatir iti svāminaṃ pratipadyate | ayaṃ tu mat-karma-kṛn mām eva paramāṃ gatiṃ pratipadyate iti mat-paramaḥ, ahaṃ paramaḥ parā gatir yasya so’yaṃ mat-paramaḥ | tathā mad-bhakto mām eva sarva-prakāraiḥ sarva-prakāraiḥ sarvātmanā sarvotsāhena bhajate iti mad-bhaktaḥ | saṅga-varjito dhana-putra-mitra-kalatra-bandhu-vargeṣu saṅga-varjitaḥ saṅgaḥ prītiḥ snehas tad-varjitaḥ | nirvairo nirgata-vairaḥ sarva-bhūteṣu śatru-bhāva-rahita ātmano’ tyantāpakāra-pravṛtteṣv api | ya īdṛśo mad-bhaktaḥ sa mām eti | aham eva tasya parā gatiḥ, nānyā gatiḥ kācit bhavati | ayaṃ tavopadeśa iṣṭo mayā upadiṣṭaḥ | he pāṇḍāva ! it

Rāmānuja

vedādhyayanādīni sarvāṇi karmāṇi madārādhanarūpāṇīti yaḥ karoti, sa matkarmakṛt / matparamaḥ sarveṣām ārambhāṇām aham eva paramoddeśyo yasya, sa matparamaḥ / madbhaktaḥ atyarthamatpriyatvena matkīrtanastutidhyānārcanapraṇāmādibhir vinā ātmadhāraṇam alabhamāno madekaprayojanatayā yaḥ satataṃ tāni karoti, sa madbhaktaḥ / saṅgavarjitaḥ madekapriyatvenetarasaṅgam asahamānaḥ / nirvairas sarvabhūteṣu matsaṃśleṣaviyogaikasukhaduḥkhasvabhāvatvāt svaduḥkhasya svāparādhananimittatvānusaṃdhānāc ca sarvabhūtānāṃ paramapuruṣaparatantratvānusaṃdhānāc ca sarvabhūteṣu vairanimittābhāvāt teṣu nirvairaḥ / ya evaṃ bhūtaḥ, sa mām iti māṃ yathāvad avasthitaṃ prāpnoti; nirastāvidyādyaśeṣadoṣagandho madekānubhavo bhavatītyarthaḥ

Śrīdhara

ataḥ sarva-śāstra-sāraṃ paramaṃ rahasyaṃ śṛṇv ity āha mat-karma-kṛd iti | mad-arthaṃ karma karotīti mat-karma-kṛt | aham eva paramaḥ puruṣārtho yasya saḥ | mamaiva bhakta āśritaḥ | putrādiṣu saṅga-varjitaḥ | nirvairaś ca sarva-bhūteṣu | evaṃ bhūto yaḥ sa māṃ prāpnoti | nānya iti

Madhusūdana

adhunā sarvasya gītā-śāstrasya sāra-bhūto 'rtho niḥśreyasārthinām anuṣṭhānāya puñjīkṛtyocyate mad iti | mad-arthaṃ karma veda-vihitaṃ karotīti mat-karma-kṛt | svargādi-kāmanāyāṃ satyāṃ katham evam iti nety āha mat-paramaḥ | aham eva paramaḥ prāptavyatvena niścito na tu svargādir yasya saḥ | ataeva mat-prāpty-āśayā mad-bhaktaḥ sarvaiḥ prakārair mama bhajana-paraḥ | putrādiṣu snehe sati katham evaṃ syād iti nety āha saṅga-varjitaḥ | bāhya-vastu-spṛhā-śūnyaḥ | śatruṣu dveṣe sati katham evaṃ syād iti nety āha nivairaḥ sarva-bhūteṣu | apakāriṣv api dveṣa-śūnyo yaḥ sa mām ety abhedena | he pāṇḍava ! ayam arthas tvayā jñātum iṣṭo mayopadiṣṭo nātaḥ paraṃ kiṃcit kartavyam astīty arthaḥ

Viśvanātha

atha bhakti-prakaraṇopasaṃhārārthaṃ saptamādhyāyādiṣu ye ye bhaktā uktās teṣāṃ sāmānya-lakṣaṇam āha mat-karma-kṛd iti | saṅga-varjitaḥ saṅga-rahitaḥ

Baladeva

atha sva-prāpti-karīm ananyāṃ bhaktim upadiśann upasaṃharati mad iti | mat-sambandhinī man-mandira-nirmāṇa-tad-vimārjana-mat-puṣpa-bāṭī-tulasī-kānana-saṃskāra-tat-sevanādīni karmādīni karotīti mat-karma-kṛt | mat-paramo mām eva na tu svargādikaṃ sva-pumarthaṃ jānan | mad-bhakto mac-chravaṇādi-nava-vidha-bhakti-rasa-nirataḥ | saṅga-varjito mad-vimukha-saṃsargam asahamānaḥ | sarva-bhūteṣu nirvairaḥ | teṣv api mad-vimukheṣu pratikūleṣu satsu vaira-śūnyaḥ | sva-kleśasya sva-pūrvakarma-nimittakatva-vimarśena teṣu vaira-nimittābhāvāt | evambhūto yo māṃ narākāraṃ kṛṣṇam eti labhate, nānyaḥ

Michalski

Kto dla mnie pełni swe dzieło i uważa mnie za najwyższą istotę, kto mnie kocha, wolny od wszelkich skłonności, kto jest przyjazny względem każdego stworzenia, ten pójdzie do mnie, Pandawo!

Olszewski

Ten, kto wszystko dla mnie czyni, kto mię czci ponad wszystko i kto niema żądz ani nienawiści względem żadnej istoty żyjącej, ten idzie do mnie, synu Pandu.

Dynowska

Ten, kto czyn każdy spełnia w imię Moje, komu Jam celem i dobrem jedynym, kto od przywiązań wolny i niechęci ku jakiejkolwiek na ziemi istocie, a dla Mnie najżarliwszej jest pełen miłości – ten, o Pandawo, we Mnie wstępuje.

Sachse

Ten tylko przybywa do mnie, o synu Pandu,
kto mnie ofiarowuje swe uczynki,
kto mnie uważa za swój cel najwyższy,
kocha mnie, wolny od wszelkich więzów
i kto żywi przyjaźń dla wszelkiego stworzenia.

Kudelska

Kto każdy czyn mnie poświęca, kto mnie ma za swój cel najwyższy, kto mnie wielbi i uwolniony od pożądania oraz nienawiści,
Taki właśnie człowiek do mnie zdąża, Pandawo.

Rucińska

Kto dla mnie działa, mnie ceni najwyżej, czci, niezwiązany,
Przyjazny każdej istocie, ten do mnie idzie, Pandawo!

Szuwalska

Kto wszystkie swoje czyny Mnie tylko poświęca;
Kto we Mnie widzi cel swój; kto Mnie jest oddany;
Kto zerwał wszelkie związki; nikt nie jest mu wrogiem;
Ten ze Mną się połączy, Ardżuno Pandawo.«

Jurewicz

Do mnie, Pandawo, przychodzi ten, który dla mnie działa, dla którego jam jest najwyższy – mój czciciel wolny od przywiązań, bez nienawiści wobec wszelkiego stworzenia”.

Babkiewicz

A kto czyni moje dzieło,
dla którego jam najwyższy,
ten, kto jest moim czcicielem,
kto jest wolny od przywiązań
i wrogości względem stworzeń,
synu Pandu, idzie do mnie.