BhG 1.36

analiza syntaktyczna

he janārdana (Dźanardano!),
dhārtarāṣṭrān (Dhrytarasztrowiców) nihatya (zabiwszy), naḥ (nasza) kā prītiḥ (jaka radość?) syāt (byłaby).
etān (tych) ātatāyinaḥ (agresorów) hatvā (zabiwszy),
pāpam eva (właśnie grzech) asmān (nas) āśrayet (ogarnie).

analiza gramatyczna

nihatya	–	ni-√han (zabić) absol. – zabiwszy;
dhārtarāṣṭrān	–	dhārtarāṣṭra 2i.3 m. – synów Dhrytarasztry (od: dhṛta-rāṣṭra – utrzymujący królestwo, od: √dhṛ – dzierżyć, PP dhṛta – trzymany; rāṣṭra – królestwo);
naḥ	–	asmat sn. 6i.2 – nasza (skrócona postać od: asmākam);
kā	–	kim sn. 1i.1 f. – jaka;
prītiḥ	–	prīti 1i.1 f. – radość (od: √prī – radować);
syāt	–	√as (być) Pot. P 1c.1 – byłaby;
janārdana	–	jana-ardana 8i.1 m. – pobudzający / trapiący ludzi (od: √jan – rodzić, stwarzać, jana – człowiek, ludzkość; √ard – dręczyć, krzywdzić, ardana – niepokojenie, niszczenie) lub BV: yo janānām abhadram ardati saḥ – ten, który niszczy niepomyślność ludzi;
pāpam	–	pāpa 1i.1 n. – grzech, zło;
eva	–	av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie;
āśrayet	–	ā-√śri (przylegać, spoczywać na, wspierać się na, polegać na) Pot. P 1c.1 – przylgnie;
asmān	–	asmat sn. 2i.3 – nas;
hatvā	–	√han (zabić) absol. – zabiwszy;
etān	–	etat sn. 2i.3 m. – tych;
ātatāyinaḥ	–	ātatāyin 2i.3 m. – agresorów (od: √tan – napinać, ā-tata – rozpostarty, napięty; yair ātataṃ dhanur asti tān – tych, przez których jest napięty łuk); agni-do gara-daś caiva śastra-pāṇir dhanāpahaḥ kṣetra-dārāpahārtī ca ṣaḍ ete hi ātatāyinaḥ (Vasiṣṭha 3.19) Podpalacz, truciciel, uzbrojony, złodziej majątku, oraz porywacz ziemi i żony, oto zaiste sześciu agresorów. ātatāyinam āyāntaṃ hanyād evāvicārayan na ātatāyi-vadhe doṣo hantur bhavati kaścana (Manu 8.350) Niech nie waha się nawet zabić nadchodzącego agresora, [gdyż] zabójca nie ma żadnej przewiny w zabiciu agresora.[1]

---

[1] Oba wersy cytowane za komentarzem Śridhary.

Śāṃkara

brak komentarza aż do wersu BhG 2.10

Rāmānuja

brak komentarza aż do wersu BhG 1.47

Madhva

brak komentarza aż do wersu BhG 2.11

Śrīdhara

nanu ca agnido garadaś caiva śastra-pāṇir dhanāpahaḥ | kṣetra-dārāpahārī ca ṣaḍ ete hy ātatāyinaḥ || iti smaraṇād agni-dāhādibhiḥ ṣaḍbhir hetubhir ete tāvad ātatāyinaḥ ātatāyināṃ ca vadho yukta eva | ātatāyinam āyāntaṃ hanyād evāvicārayan | nātatāyi-vadhe doṣo hantur bhavati kaścana || iti vacanāt |
tatrāha pāpam evety ādi-sārdhena | ātatāyinam āyāntam ity ādikam artha-śāstram | tac ca dharma-śāstrāt durbalam | yathoktaṃ yājñavalkyena smṛtyor virodhe nyāyas tu balavān vyavahārataḥ | artha-śāstrāt tu balavān dharma-śāstram iti sthitiḥ || iti | tasmād ātatāyinām apy eteṣām ācāryādīnāṃ vadhe 'smākaṃ pāpam eva bhavet | anyāyyatvād adharmatvāc caitad vadhasya amutra ceha vā na sukhaṃ syād ity āha svajanam iti

Viśvanātha

nanu agnido garadaś caiva śastra-pāṇir dhanāpahaḥ | kṣetra-dārāpahārī ca ṣaḍ ete hy ātatāyinaḥ || iti | ātatāyinam āyāntaṃ hanyād evāvicārayan | nātatāyi-vadhe doṣo hantur bhavati kaścana || ity ādi-vacanād eṣāṃ vadha ucita eveti | tatrāha pāpam iti | etān hatvā sthitān asmān | ātatāyinam āyāntam ity ādikam artha-śāstraṃ dharma-śāstrāt durbalam | yad uktaṃ yājñavalkyena artha-śāstrāt tu balavad dharma-śāstram iti smṛtam || iti | tasmād ācāryādīnāṃ vadhe pāpaṃ syād eva | na caihikaṃ sukham api syād ity āha svajanam iti

Baladeva

nanu agnido garadaś caiva śastra-pāṇir dhanāpahaḥ | kṣetra-dārāpahārī ca ṣaḍ ete hy ātatāyinaḥ || ātatāyinam āyāntaṃ hanyād evāvicārayan | nātatāyi-vadhe doṣo hantur bhavati kaścana || ity ukter eṣāṃ ṣaḍ-vidhyenātatāyināṃ yukto vadha iti cet tatrāha pāpam iti | etān hatvā sthitān asmān pāpam eva bandhu-kṣaya-hetukam āśrayet | ayaṃ bhāvaḥ ātatāyinam āyāntam ity ādikam artha-śāstraṃ mā hiṃsyāt sarva-bhūtāni iti dharma-śāstrāt durbalam | artha-śāstrāt tu balavad dharma-śāstram iti sthitiḥ || iti smṛteḥ | tasmād durbalārtha-śāstra-balena pūjyānāṃ droṇa-bhīṣmādīnāṃ vadhaḥ pāpa-hetur eveti | na ca śreyo 'nupaśyāmīty ārabhyoktam upasaṃharati tasmād iti | pāpa-sambhavāt | daihika-sukhasyāpy abhāvāc cety arthaḥ | na hi gurubhir bandhu-janaiś ca vināsmākaṃ rājya-bhogaḥ sukhāyāpi tu anutāpāyaiva sampatsyate | he mādhaveti śrīpatis tvam aśrīke yuddhe kathaṃ pravartayasiīti bhāvaḥ

Michalski

Wytraciwszy synów Dhritarasztry, jakież mieć będziemy zadowolenie, o dręczycielu ludzi? Tylko grzech na nas legnie, gdy im łukogroźnym żywot odejmiemy.

Olszewski

Jakąż radość będziemy mieli z tego, że zabijemy syny Dhrtarasztrowe? A za grzech nam będzie policzone, jeżeli ich zabijemy, mimo że wina po ich stronie.

Dynowska

Jakąż radość, o Dżanaradano przynieść nam może uśmiercenie synów Dritarasztry? Choć oto łuki ich w nas wymierzone, grzech jeno stanie się naszym udziałem jeśli im śmierć zadamy.

Sachse

Jakiejże zaznamy radości, o Niepokojący,
zabijając synów Dhritarasztry?
Zabiwszy tych, którzy gotują nam zgubę,
splamimy się złem.

Kudelska

Jakaż to może być dla nas radość, Dżanardano, zabić synów Dhritarasztry,
Tylko grzech może do nas przylgnąć, gdy zabijemy naszych przeciwników.

Rucińska

Czyż miła nam, Dżanardano, śmierć synów Dhrytarasztrowych?
Grzechem się tylko splamimy, zabiwszy owych przestępców!

Szuwalska

Czy warto nam zabijać synów Dhrytarasztry?
Pozbawiając ich życia, splamimy się grzechem.

Byrski

Jakąż radość nam przyniesie zguba Dhrytarasztrowiców?!
Grzech, o Kryszno, nas obarczy, gdy zabijem tych morderców!

Babkiewicz

Jaką radość śmierć nam sprawi
tych stronników Dhrytarasztry?
O ciemiężco, grzech nas splami
po zabiciu agresorów.