BhG 1.47

analiza syntaktyczna

saṃkhye (podczas bitwy) śoka-saṃvigna-mānasaḥ (ten, którego wyobraźnia poruszona jest rozpaczą) arjunaḥ (Ardźuna) evam (tak) uktvā (powiedziawszy),
sa-śaraṃ cāpaṃ (łuk ze strzałami) visṛjya (wypuściwszy),
rathopasthe (na rydwanie) upāviśat (usiadł).

analiza gramatyczna

evam	–	av. – w ten sposób;
uktvā	–	√vac (mówić) absol. – powiedziawszy;
arjunaḥ	–	arjuna 1i.1 m. – biały, jasny;
saṃkhye	–	saṃkhya 7i.1 n. – w bitwie (od: sam-√khyā – liczyć, saṃkhya – liczenie, sumowanie, konflikt);
rathopasthe	–	ratha-upastha 7i.1 m. –  rathasyoparīti – na rydwanie (od: ratha – rydwan; upa-√sthā – stać blisko; upastha – to, co jest pod);
upāviśat	–	upa-ā-√viś (siadać, wstępować) Imperf. P 1c.1 – usiadł;
visṛjya	–	vi-√sṛj (wypuszczać, emitować) absol. – wypuściwszy;
sa-śaram	–	sa-śara 2i.1 m.; BV: yaḥ śaraiḥ sahāsti saḥ – ten, który jest ze strzałami (od: sa – razem z, wespół; krótka forma od: saha lub sama; występuje głównie w złożeniach, wymaga instrumentalisu; śara – strzała);
cāpam	–	cāpa 2i.1 m. – łuk;
śoka-saṃvigna-mānasaḥ	–	śoka-saṃvigna-mānasa 1i.1 m.; BV: yasya mānasaṃ śokena saṃvignam asti saḥ – ten, którego wyobraźnia poruszona jest rozpaczą (od: √śuc – rozpaczać, palić, śoka – rozpacz, żal, ogień; sam-√vij – bać się, trząść, być przerażonym, PP saṃvigna – poruszony, przerażony; √man – myśleć, manas – umysł, mānasa – to co związane jest z umysłem, wyobraźnia, myśli, umysł);

warianty tekstu

Przed wersem w niektórych edycjach występuje: saṃjaya uvāca (Sandźaja rzekł);
rathopastha → rathopastham (na powozie);
visṛjya → utsṛjya (uwolniwszy);

Śāṃkara

brak komentarza aż do wersu BhG 2.10

Rāmānuja

sarvathāhaṃ na yotsyāmīty uktvā bandhu-viśleṣa-janita-śoka-saṃvigna-mānasaḥ pārthaḥ sa-śaraṃ cāpaṃ visṛjya rathopastha upāviśat

Madhva

brak komentarza aż do wersu BhG 2.11

Śrīdhara

tataḥ kiṃ vṛttam ity apekṣāyāṃ sañjaya uvāca evam uktvety ādi | saṅkhye saṅgrāme rathopasthe rathasyopari upāviśat upaviveśa | śokena saṃvignaṃ prakampitaṃ mānasaṃ cittaṃ yasya saḥ

Viśvanātha

saṅkhye saṅgrāme | rathopasthe rathopari |
iti sārārtha-varṣiṇyāṃ harṣiṇyāṃ bhakta-cetasām |
gītāsu prathamo 'dhyāyaḥ saṅgataḥ saṅgataḥ satām

Baladeva

tataḥ kim abhūd ity apekṣāyāṃ sañjaya uvāca evam utveti | saṅkhye yuddhe rathopasthe rathopari upāviśat upaviveśa | pūrvaṃ yuddhāya pratiyoddhṛ-vilokanāya cotthitaḥ san ||

ahiṃsrasyātma-jijñāsā dayārdrasyopajāyate |
tad viruddhasya naiveti prathamād upadhāritam

Michalski

To powiedziawszy, osunął się na siedzenie swego wozu, wypuściwszy z rąk łuk i strzały, wśród zgiełku bitwy, z duszą szarpaną od troski.

Olszewski

Sandżaya.
To wyrzekłszy pośród wojsk swoich, Ardżuna siadł na swym wozie, wypuścił z rąk łuk i strzałę z duszą bólem trawioną.

Dynowska

Sandżaja rzekł:
Wypowiedziawszy te słowa na polu bitwy, Ardżuna odrzucił swój boski łuk i kołczan i opadł w rozpaczy na siedzenie wozu.

Sachse

Sandżaja rzekł:
Tak przemówił na początku bitwy Ardżuna,
stojąc na rydwanie.
Poczem usiadł, odrzucając łuk i strzały,
przejęty głęboką troską.

Kudelska

To powiedział Ardżuna na polu bitewnym, w środku wozu usiadł,
Łuk i kołczan ze strzałami odrzucił, w smutku się pogrążył.

Rucińska

Rzekł Sandżaja:
To rzekłszy na polu bitwy, Ardżuna usiadł w rydwanie,
Odrzucił precz łuk i strzały. Serce przejęła mu żałość.

Szuwalska

Po tych słowach Ardżuna rzucił łuk i strzały,
Po czym usiadł w rydwanie przepełniony żalem.

Byrski

Rzekł Sańdźaja:
„Tyle rzekłszy, w czas bitewny łuk i strzały porzucając,
Z sercem męką udręczonym, na oparcie swego wozu
Osunął się sam Ardźuna.”

Babkiewicz

Gdy tak rzekł na polu bitwy
Ardźuna rozpaczą zdjęty,
z rąk wypuścił łuk i strzały,
na siedzisko opadł wozu.