BhG 13.18

analiza syntaktyczna

iti (tak) kṣetram (pole) tathā jñānam (podobnie wiedza) jñeyam ca (i to, co jest do poznania) samāsataḥ (w skrócie) uktam (powiedziane) [asti] (jest).
mad-bhaktaḥ (mój wielbiciel) etat (to) vijñāya (poznawszy)
mad-bhāvāya (do mojego stanu) upapadyate (zbliża się).

analiza gramatyczna

iti	–	av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi);
kṣetram	–	kṣetra 1i.1 n. – pole (od: √ kṣi – posiadać);
tathā	–	av. – tak, w ten sposób, podobnie;
jñānam	–	jñāna 1i.1 n. – wiedza, mądrość (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć);
jñeyam	–	jñeya ( √ jñā – wiedzieć) PF 1i.1 n. – do poznania, do dowiedzenia się;
ca	–	av. – i;
uktam	–	ukta ( √ vac – mówić) PP 1i.1 n. – nazwane, powiedziane;
samāsataḥ	–	av. – zwięźle, w skrócie (od: sam- √ ās – zbierać razem, łączyć, samāsa – złożenie; ablativus nieodmienny zakończony na -tas);
mad-bhaktaḥ	–	mad-bhakta 1i.1 m. ; TP : mama bhakta iti – mój wielbiciel (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; √ bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, PP bhakta – rozdany, rozdzielony, kochany; czciciel, wielbiciel, miłośnik, kochający, oddany);
etat	–	etat sn. 2i.1 n. – to;
vijñāya	–	vi- √ jñā (rozróżniać, wiedzieć, rozumieć) absol. – zrozumiawszy;
mad-bhāvāya	–	mad-bhāva 4i.1 m. – dla mojego stanu (od: mat – forma podstawowa zaimka osobowego ’ja’ w l.poj. używana głównie na początku złożeń; √ bhū – być, bhāva – bycie, istnienie, stan, charakter, uczucie, miłość);
upapadyate	–	upa- √ pad (iść ku, zbliżać się, stawać się, być właściwym) Praes. Ā 1c.1 – osiąga, zbliża się, jest gotowy;

warianty tekstu

iti → etat (to);

Śāṃkara

yathoktārthopasaṃhārārtho’yaṃ śloka ārabhyate—
ity evaṃ kṣetraṃ mahā-bhūtādi-dhṛty-antaṃ, tathā jñānam amānitvādi tattva-jñānārtha-darśana-paryantaṃ, jñeyaṃ ca jñeyaṃ yat tat ity ādi tamasaḥ param ucyate ity evam antam uktaṃ samāsataḥ saṃkṣepataḥ | etāvān sarvo hi vedārtho gītārthaś copasaṃhṛtyoktaḥ | asmin samyag-darśane ko’dhikriyate ? ity ucyate—mad-bhakto mayīśvare sarvajñe parama-gurau vāsudeve samarpita-sarvātma-bhāvo yat paśyati śṛṇoti spṛśati vā sarvam eva bhagavān vāsudevaḥ ity evaṃ-grahāviṣṭa-buddhir mad-bhaktaḥ sa etad yathoktaṃ samyag darśanaṃ vijñāya, mad-bhāvāya mama bhāvo mad-bhāvaḥ paramātma-bhāvas tasmai mad-bhāvāya upapadyate, mokṣaṃ gacchati

Rāmānuja

evaṃ „mahābhūtāny ahaṅkāraḥ” ityādinā „saṃghātaś cetanādhṛtir” ityantena kṣetratattvaṃ samāsenoktam / „amānitvam” ityādinā „tattvajñānārthacintanam” ityantena jñātavyasyātmatattvasya jñānasādhanam uktam / „anādi matparam” ityādinā „hṛdi sarvasya viṣṭhitam” ityantena jñeyasya kṣetrajñasya yāthātmyaṃ ca saṃkṣepeṇoktam / madbhaktaḥ etat kṣetrayāthātmyaṃ, kṣetrād viviktātmasvarūpaprāptyupāyayāthātmyaṃ kṣetrajñayāthātmyaṃ ca vijñāya, madbhāvāyopapadyate / mama yo bhāvaḥ svabhāvaḥ, asaṃsāritvam asaṃsāritvaprāptaye upapanno bhavatītyarthaḥ

Śrīdhara

uktaṃ kṣetrādikam adhikāri-phala-sahitam upasaṃharati itīti | ity enaṃ kṣetraṃ mahā-bhūtādi-dhṛty-antam | tathā jñānaṃ cāmānitvādi-tattva-jñānārtha-darśanāntam | jñeyaṃ cānādimat paraṃ brahmety ādi viṣṭhitam ity antam | vasiṣṭhādibhir vistareṇoktaṃ sarvam api mayā saṅkṣepeṇoktam | etac ca katham | pūrvādhyāyokta-lakṣaṇo mad-bhakto vijñāya mad-bhāvāya brahmatvāyopapadyate yogyo bhavati

Madhusūdana

uktaṃ kṣetrādikam adhikāriṇaṃ phalaṃ ca vadann upasaṃharati itīti | iti anena pūrvoktena prakāreṇa kṣetraṃ mahā-bhūtādi-dhṛty-antaṃ, tathā jñānam amānitvādi tattva-jñānārtha-darśana-paryantaṃ, jñeyaṃ cānādimat paraṃ brahma viṣṭhitam ity antaṃ śrutibhyaḥ smṛtibhyaś cākṛṣya trayam api manda-buddhy-anugrahāya mayā saṃkṣepenoktam | etāvān eva hi sarvo vedārtho gītārthaś ca | asmiṃś ca pūrvādhyāyokta-lakṣaṇo mad-bhakta evādhikārīty āha — mad-bhakto mayi bhagavati vāsudeve parama-gurau samarpita-sarvātma-bhāvo mad-eka-śaraṇaḥ sa etad yathoktaṃ kṣetraṃ jñānaṃ ca jñeyaṃ ca vijñāya vivekena viditvā mad-bhāvāya sarvānartha-śūnya-paramānanda-bhāvāya mokṣāyopapadyate mokṣaṃ prāptuṃ yogyo bhavati |
yasya deve parā bhaktiḥ yathā deve tathā gurau |
tasyaite kathitā hy arthāḥ prakāśante mahātmanaḥ || [ŚvetU 6.23] iti śruteḥ |
tasmāt sarvadā mad-eka-śaraṇaḥ sann ātma-jñāna-sādhanāny eva parama-puruṣārtha-lipsur anuvartate tuccha-viṣaya-bhoga-spṛhāṃ hitvety abhiprāyaḥ

Viśvanātha

uktaṃ kṣetrādikam adhikāri-phala-sahitam upasaṃharati itīti | kṣetraṃ mahā-bhūtādi dhṛty-antam | jñānam amānitvādi-tattva-jñānārtha-darśanāntam | jñeyaṃ jñāna-gamyaṃ ca anādīty ādi dhiṣṭhitam ity antam | ekam eva tattvaṃ brahma bhagavat-paramātma-śabda-vācyaṃ ca saṅkṣepeṇoktam | mad-bhakto bhaktimaj jñānī mad-bhāvāya mat-sāyujyāya | yad vā mad-bhakto mamaikāntiko dāsa etad vijñāya mat-prabhor etāvad aiśvaryam iti jñātvā mayi bhāvāya premṇa upapadyata upapanno bhavati

Baladeva

uktaṃ kṣetrādikaṃ taj-jñāna-phala-sahitam upasaṃharati iti kṣetram iti | mahā-bhūtāni ity ādinā cetanā dhṛtir ity antena kṣetra-svarūpam uktam | amānitvam ity ādinā tattva-jñānārtha-darśanam ity antena jñeyasya kṣetra-dvayasya jñānaṃ tat-sādhanam uktam | anādi mat-param ity ādinā hṛdi sarvasya viṣṭhitam ity antena jñeyaṃ kṣetrajña-dvayaṃ coktaṃ mayā | etat trayaṃ vijñāya mitho vivekenāvagatya mad-bhāvāya mat-premṇe mat-svabhāvāya vāsaṃsāritvāya kalpate yogye bhavati mad-bhaktaḥ

Michalski

Oto jest krótko wyłożone „pole”, poznanie, i to, co jest do poznania. Kto mnie kocha i to wszystko pozna, połączy się z moją istotą.

Olszewski

Takie są w krótkości Materya, Wiedza i Przedmiot wiedzy. Sługa mój, który umie rozeznawać te rzeczy, dochodzi do mego jestestwa.

Dynowska

Otom ci rzekł pokrótce o Polu, mądrości i jej przedmiocie: gdy je zrozumie i pozna, ten który Mnie miłuje, Mej boskiej dosięga Istności.

Sachse

Oto omówiłem pole, wiedzę
oraz to, co jest przedmiotem wiedzy.
Ten, kto jest mym wyznawcą i kto wie o tym [wszystkim],
osiąga stan równy memu stanowi.

Kudelska

Oto objaśniłem ci, czym jest pole, czym mądrość i to, co poznać należy,
Mój czciciel, który to rozpozna, wchodzi w moją istotę.

Rucińska

Otom rzekł krótko o polu, poznaniu, celu poznania –
Mój czciciel, gdy to rozpozna, mojego dostąpi stanu!

Szuwalska

Oto wyjaśniłem,
Czym jest pole, poznanie i poznania przedmiot.
Kto zrozumie to wszystko, będąc Mnie oddanym,
Ten dotrze do natury Mojej transcendentnej.

Babkiewicz

Pole, wiedza, przedmiot znania –
oto w skrócie przedstawione.
Czciciel mój, gdy je zrozumie,
zbliża się do mego stanu.