kṣetra-kṣetra-jñayor evam antaraṃ jñāna-cakṣuṣā
bhūta-prakṛti-mokṣaṃ ca ye vidur yānti te param
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
evam (w ten sposób) kṣetra-kṣetra-jñayoḥ (pola i znawcy pola) antaram (różnicę) bhūta-prakṛti-mokṣam ca (i wyzwolenie bytów z przyrody) jñāna-cakṣuṣā (dzięki oczom wiedzy) ye (którzy) viduḥ (poznali),
te (ci) param (do najwyższego) yānti (udają się).
kṣetra-kṣetra-jñayoḥ |
– |
kṣetra-kṣetra-jña 6i.2 n. ; DV : kṣetrasya ca kṣetrajñasya ceti – pola i znawcy pola (od: √ kṣi – posiadać, kṣetra – pole; √ jñā – wiedzieć, -jña – na końcu złożeń: znawca); |
evam |
– |
av. – w ten sposób; |
antaram |
– |
antara 1i.1 n. – środek, wnętrze, różnice; |
jñāna-cakṣuṣā |
– |
jñāna-cakṣuḥ 3i.1 n. ; TP : jñānasya cakṣuṣeti – okiem wiedzy (od: √ jñā – wiedzieć, rozumieć, jñāna – wiedza, mądrość, inteligencja; √ cakṣ – widzieć, patrzeć, zauważać, cakṣuḥ – wzrok, spojrzenie, oko); |
bhūta-prakṛti-mokṣam |
– |
bhūta-prakṛti-mokṣa 2i.1 m. ; TP : bhūtānāṃ prakṛteḥ mokṣam iti – wyzwolenie bytów z przyrody (od: √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, istota, byt; pra- √ kṛ – stwarzać, prakṛti – natura, podstawa, praprzyczyna, przejawiony świat; √ muc – wyzwalać, mokṣa – uwolnienie, wyzwolenie, porzucenie); |
ca |
– |
av. – i; |
ye |
– |
yat sn. 1i.3 m. – którzy; |
viduḥ |
– |
√ vid (wiedzieć) Perf. P 1c.3 – dowiedzieli się; |
yānti |
– |
√ yā (iść, osiągać) Praes. P 1c.3 – idą, osiągają; |
te |
– |
tat sn. 1i.3 m. – oni; |
param |
– |
para 1i.1 n. – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najwyższy, najlepszy;
av – dalej, potem, później (od: para – daleki, odległy, poza, wcześniejszy, późniejszy, starożytny, ostateczny, najlepszy); |
samastādhyāyārthopasaṃhārārtho’yaṃ ślokaḥ—
kṣetra-kṣetrajñayor yathā-vyākhyātayor evaṃ yathā-pradarśita-prakāreṇāntaram itaretara-vailakṣaṇya-viśeṣaṃ jñāna-cakṣuṣā śāstrācārya-prasādopadeśa-janitam ātma-pratyayikaṃ jñānaṃ cakṣuḥ, tena jñāna-cakṣuṣā, bhūta-prakṛti-mokṣaṃ ca, bhūtānāṃ prakṛtir avidyā-lakṣaṇāvyaktākhyā, tasyā bhūta-prakṛter mokṣaṇam abhāva-gamanaṃ ca ye vidur vijānanti, yānti gacchanti te paraṃ paramātma-tattvaṃ brahma, na punar deham ādadate ity arthaḥ
evam uktena prakāreṇa kṣetrakṣetrajñayor antaraṃ viśeṣaṃ vivekaviṣayajñānākhyena cakṣuṣā ye viduḥ, bhūtaprakṛtimokṣaṃ ca, te paraṃ yānti nirmuktabandham ātmānaṃ prāpnuvanti / mokṣyate 'neneti mokṣaḥ, amānitvādikaṃ mokṣasādhanam ityarthaḥ; kṣetrakṣetrajñayor vivekaviṣayeṇoktena jñānena tayor vivekaṃ viditvā bhūtākārapariṇataprakṛtimokṣopāyam amānitvādikaṃ cāgamya ya ācaranti, te nirmuktabandhāḥ svena rūpeṇāvasthitam anavacchinnajñānalakṣaṇam ātmānaṃ prāpnuvantītyarthaḥ
adhyāyārtham upasaṃharati kṣetra-kṣetrajñayor iti | evam ukta-prakāreṇa kṣetra-ksetrajñayor antaraṃ bhedaṃ viveka-jñāna-lakṣaṇena cakṣuṣā ye viduḥ tathā xexam uktā bhūtānāṃ prakṛtis tasyāḥ sakāśān mokṣaṃ mokṣopāyaṃ dhyānādikaṃ ca ye viduḥ te paraṃ padaṃ yānti
idānīm adhyāyārthaṃ saphalam upasaṃharati kṣetreti | kṣetra-kṣetrajñayor prāg-vyākhyātayor evam uktena prakāreṇāntaram paraspara-vailakṣaṇyaṃ jāḍya-caitanya-vikāritva-nirvikāritvādi-rūpaṃ jñāna-cakṣuṣā śāstrācāryopadeśa-janitātma-jñāna-rūpeṇa cakṣuṣā ye vidur bhūta-prakṛti-mokṣaṃ ca bhūtānāṃ sarveṣāṃ prakṛtir avidyā māyākhyā tasyāḥ paramārthātma-vidyayā mokṣam abhāva-gamanaṃ ca ye vidur jānanti yānti te paraṃ paramārthātma-vastu-svarūpaṃ kaivalyaṃ, na punar dehaṃ ādadata ity arthaḥ | tad evam amānitvādi-sādhana-niṣṭhasya kṣetra-kṣetrajña-viveka-vijñānavataḥ sarvānartha-nivṛttyā parama-puruṣārtha-siddhir iti siddham
adhyāyam upasaṃharati kṣetreṇa saha kṣetrajñayor jīvātma-paramātmanor antaraṃ bhedaṃ tathā bhūtānāṃ prāṇināṃ prakṛteḥ sakāśān mokṣaṃ mokṣopāyaṃ dhyānādikaṃ ca ye vidus te paraṃ padaṃ yānti
adhyāyārtham upasaṃharan taj-jñāna-phalam āha kṣetreti | kṣetreṇa sahitayoḥ kṣetrajñayor jīveśayor evaṃ mad-ukti-vidhayāntaraṃ bhedaṃ jñāna-cakṣuṣā vaidharmya-viṣayaka-prajñā-netreṇa ye vidus tathābhūtānāṃ prakṛteḥ sakāśān mokṣaṃ ca tat-sādhanam amānitvādikaṃ ye vidus te prakṛteḥ paraṃ sarvotkṛṣṭaṃ para-vyomākhyaṃ mat-padaṃ yāntīti
Ci, którzy wzrokiem poznania widzą różnicę pomiędzy polem a znawcą pola, oraz to, iż istnienia będą wybawione od rozsnowy, ci pójdą tam, gdzie Najwyższe.
Ci, którzy okiem nauki widzą różnicę między Materyą i Ideą i wyzwolenie z więzów natury, tacy idą do nieba.
Ten, kto patrzy okiem mądrości i jasno widzi różnicę pomiędzy Polem a jego Znawcą, kto rozumie czym jest wyzwolenie się istot spod władztwa Materii, ten Najwyższego dosięga.
Ci, którzy okiem wiedzy
dostrzegają różnicę pomiędzy polem i znawcą pola,
a także drogę uwolnienia się od materialnej natury,
właściwej każdemu stworzeniu,
idą ku najwyższemu.
Kto oczyma mądrości dostrzegł różnicę pomiędzy polem a znawcy pola,
I poznał, jak się wyzwolić spod władzy materii, taki człowiek ku najwyższemu zdąża.
Ci, którzy okiem poznania odmienność pola i znawcy
l wyzwolenie z Przyrody poznali – dosięgli szczytu!
Ten, kto oczami wiedzy dostrzega różnicę
Między polem a znawcą pola i rozumie,
Jak byt żywy z materii uwolnić się może,
Ten z pewnością osiągnie to, co jest najwyższe.«
Ci, co okiem wiedzy widzą
wolność istot od Natury,
rozdzielność od pola władcy,
ci zdążają k najwyższemu.