BhG 14.20

analiza syntaktyczna

dehī (właściciel ciała) etān trīn (te trzy) deha-samudbhavān guṇān (guny, z których powstaje ciało) atītya (przekroczywszy),
janma-mṛtyu-jarā-duḥkhaiḥ (od cierpień narodzin, śmierci i starości) vimuktaḥ (wyzwolony) amṛtam (nieśmiertelność) aśnute (osiąga).

osiąga nieśmiertelność.

analiza gramatyczna

guṇān	–	guṇa 2i.3 m. – cechy, przymioty, zalety, sznury (od: √ grah – chwytać);
etān	–	etat sn. 2i.3 m. – te;
atītya	–	ati- √ i (przechodzić ponad) absol. – przekroczywszy;
trīn	–	tri 2i.3 m. – trzy;
dehī	–	dehin 1i.1 m. – mający ciało (od: √ dih – namaszczać, kleić, deha – forma, kształt, ciało; dehin = dehavant = dehābhimānin – posiadacz ciała, myślący [o sobie jako] o ciele);
deha-samudbhavān	–	deha-samudbhava 2i.3 m. ; BV : yebhyo dehasya samudbhavo ‘sti tān – te, z których powstaje ciało (od: √ dih – namaszczać, kleić, deha – forma, kształt, ciało; sam-ud- √ bhū – powstawać, wyłaniać się, samudbhava – wyłonienie się, powstanie);
janma-mṛtyu-jarā-duḥkhaiḥ	–	janma-mṛtyu-jarā-duḥkha 3i.3 n. ; DV / TP : janmasya ca mṛtyoḥ ca jarāyāś ca duḥkhair iti – od cierpień narodzin, śmierci i starości (od: √ jan – rodzić, janman – narodziny; √ mṛ – umierać, mṛtyu – śmierć; √ jṝ – starzeć się, niszczeć, jarā – starość; kha – zagłębienie, otwór, piasta; dur / dus – prefiks: trudny, zły, twardy; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: dobre i złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], stąd poruszanie się z oporem);
vimuktaḥ	–	vimukta (vi- √ muc – całkowicie wyzwalać, uwalniać) PP 1i.1 m. – wyzwolony, wolny;
amṛtam	–	a-mṛta 2i.1 n. – nie umarły, wieczny; nektar, nieśmiertelność (od: √ mṛ – umierać; PP mṛta – umarły);
aśnute	–	√ aś (osiągać, radować się, przenikać) Praes. Ā 1c.1 – osiąga;

warianty tekstu

dehī → dehe (w ciele);
vimukto ‘mṛtam → vimukto ‘mṛtyum  (wolny nieśmiertelność [osiąga]);
Trzecia pada BhG 14.20 jest podobna do trzeciej pady BhG 13.8;

Śāṃkara

katham adhigacchati ? ity ucyate—
guṇān etān yathoktān atītya jīvann evātikramya māyopādhi-bhūtān trīn dehī deha-samudbhavān dehotpatti-bīja-bhūtān janma-mṛtyu-jarā-duḥkhair janma ca mṛtyuś ca jarā ca duḥkhāni ca janma-mṛtyu-jarā-duḥkhāni tair jīvann eva vimuktaḥ san vidvān amṛtam aśnute | evaṃ mad-bhāvam adhigacchatīty arthaḥ

Rāmānuja

kartṛbhyo guṇebhyo 'nyam akartāram ātmānaṃ paśyan bhagavadbhāvam adhigacchatīty uktam; sa bhagavadbhāvaḥ kīdṛśa ity ata āha
ayaṃ dehī dehasamudbhavān dehākārapariṇataprakṛtisamudbhavān etān sattvādīn trīn guṇān atītya tebhyo 'nyaṃ jñānaikākāram ātmānaṃ paśyan janmamṛtyujarāduhkhair vimuktaḥ amṛtam ātmānam anubhavati / eṣa madbhāva ityarthaḥ

Śrīdhara

tataś ca guṇa-kṛta-sarvānartha-nivṛttyā kṛtārtho bhavatīty āha guṇān iti | dehādyākāraḥ samudbhavaḥ pariṇāmo yeṣāṃ te deha-samudbhavāḥ | tān etāṃ trīn api guṇān atītyātikramya tat-kṛtair janmādibhir vimuktaḥ sann amṛtam aśnute paramānandaṃ prāpnoti

Madhusūdana

katham adhigacchatīty ucyate – guṇān iti | guṇān etān māyātmakās trīn sattva-rajas-tamo-nāmno deha-samudbhavān dehotpatti-bīja-bhūtān atītya jīvann eva tattva-jñānena bādhitvā janma-mṛtyu-jarā-duḥkhair janmanā mṛtyunā jarayā duḥkhaiś cādhyātmikādibhir māyā-mayair vimukto jīvann eva tat-sambandha-śūnyaḥ san vidvān amṛtaṃ mokṣam aśnute prāpnoti

Viśvanātha

tataś ca so 'pi guṇātīta evocyata ity āha guṇān iti

Baladeva

mad-bhāva-padenoktam arthaṃ sphuṭayati guṇān iti | dehī deha-madhya-stho 'pi jīvo guṇa-puruṣa-viveka-balenaitān deha-samudbhavān dehotpādaāṃs trīn guṇān atītyollaṅghya janmādibhir vimukto 'mṛtam ātmānam aśnute 'nubhavati | so 'yam asaṃsāritva-lakṣaṇo mad-bhāvo mat-para-bhakti-pātratā-lakṣaṇo vā | evaṃ vakṣyati brahma-bhūtaḥ prasannātmā ity ādi

Michalski

Kto w swym ciele przezwycięży te trzy żywioły, które z ciała powstają, ten osiągnie nieśmiertelność, – oswobodzony od narodzin i śmierci, starości i cierpienia.

Olszewski

Śmiertelnik, który przestąpił te trzy jakości, wypływające z ciała jest wolny od narodzenia, śmierci, starości, bólu i karmi się ambrozyą.

Dynowska

A gdy się wzniesie ponad energie Przyrody – z których wszystkie kształty powstały – natenczas wolny od narodzin i śmierci, starości, udręki, choroby, nieśmiertelność zdobywa.

Sachse

Wzniósłszy się ponad te trzy guny,
z których wywodzą się ciała,
wyzwolony z narodzin, śmierci,
starości i nieszczęścia,
ucieleśniony osiąga nieśmiertelność.

Kudelska

Gdy duch wzniesie się ponad trzy cechy natury, które mają swe źródło w ciele,
Wówczas wyzwolony z narodzin, śmierci, starości i bólu, on nieśmiertelność osiąga.

Rucińska

Nad guny te trzy się wzniósłszy tworzące ciało, wcielony,
Narodzin, śmierci, starości mąk zbawion, wiecznością żyje!

Szuwalska

Kto się zdołał wznieść ponad władzę trzech żywiołów,
Które w ciele się rodzą, choć w ciele przebywa,
Wolny jest od narodzin, starości i śmierci;
Pokonawszy cierpienie jest już nieśmiertelny.«

Babkiewicz

Gdy wcielony trzy przekroczy
cechy, z których wzrosło ciało,
to od cierpień się wyzwala –
narodzin, starości, śmierci
i osiąga nieśmiertelność.