BhG 14.25

analiza syntaktyczna

yaḥ (który) mānāpamānayoḥ tulyaḥ (taki sam względem szacunku i wzgardy) mitrāri-pakṣayoḥ tulyaḥ (taki sam względem grypy przyjaciół i wrogów) sarvārambha-parityāgī (porzucający wszelkie przedsięwzięcia) saḥ guṇātītaḥ (on tym, który przekroczył guny) ucyate (jest nazywany).

analiza gramatyczna

mānāvamānayoḥ	–	māna-avamāna 7i.2 m. ; DV : māne ca avamāne ceti – w szacunku i wzgardzie (od: √ man – myśleć, māna – szacunek, honor, duma; ava- √ man – gardzić, avamāna – zniesławienie, brak szacunku);
tulyaḥ	–	tulya 1i.1 m. – równy, taki sam, podobny (od: √ tul – podnosić, ważyć, sprawiać równym, tulā – waga);
tulyaḥ	–	tulya 1i.1 m. – równy, taki sam, podobny (od: √ tul – podnosić, ważyć, sprawiać równym, tulā – waga);
mitrāri-pakṣayoḥ	–	mitra-ari-pakṣa 7i.2 m. ; DV / TP : mitrāṇāṃ pakṣe ca arīṇām pakṣe ceti – względem frakcji przyjaciół i wrogów (od: mitra – przyjaciel, kompan; √ rā – obdarzać, podporządkowywać, a-ri – nieprzyjazny; √ pakṣ – chwytać, przyjmować stronę, pakṣa – skrzydło, frakcja, flanka, strona, partia);
sarvārambha-parityāgī	–	sarva-ārambha-parityāgin 1i.1 m. ; TP : sarveṣām ārambhāṇām parityāgīti – porzucający wszelkie przedsięwzięcia (od: sarva – wszystko; ā- √ rabh – osiągać, podejmować, rozpoczynać, ā-rambha – rozpoczęcie, przedsięwzięcie; pari- √ tyaj – porzucać, tyāga – porzucenie, wyrzeczenie się; -in, -min, -vin – sufiksy tworzące przymiotniki posesywne);
guṇātītaḥ	–	guṇa-atīta  1i.1 m. ; TP : guṇān atita iti – ten, który przekroczył guny (od: √ grah – chwytać, guṇa – cecha, zaleta, sznur; ati- √ i – przekraczać, atīta – ten, który przekroczył);
saḥ	–	tat sn. 1i.1 m. – on;
ucyate	–	√ vac (mówić) Praes. pass. 1c.1 – mówi się o, jest nazywane;

warianty tekstu

mānāvamānayos → mānāpamānayos (w szacunku i wzgardzie);
sarvārambha-parityāgī → sarvāraṃbha-phala-tyāgī / sarvārambha-parityāge (we wszystkich przedsięwzięciach wyrzekający się owocu / w porzuceniu wszelkich przedsięwzięć);

Trzecia pada BhG 14.25 jest taka sama jak trzecia pada BhG 12.16;

Śāṃkara

kiṃ ca—
mānāpamānayos tulyaḥ samo nirvikāraḥ | tulyo mitrāri-pakṣayoḥ | yadyapy udāsīnā bhavanti kecit svābhiprāyeṇa, tathāpi parābhiprāyeṇa mitrāri-pakṣayor iva bhavantīti tulyo mitrāri-pakṣayor ity āha | sarvārambha-parityāgī | dṛṣṭādṛṣṭārthāni karmāṇy ārabhyanta ity ārambhāḥ | sarvān ārambhān parityaktuṃ śīlam asyeti sarvārambha-parityāgī | deha-dhāraṇa-mātra-nimitta-vyatirekeṇa sarva-karma-parityāgīty arthaḥ | guṇātītaḥ sa ucyate

Rāmānuja

samaduḥkhasukhaḥ sukhaduḥkhayos samacittaḥ, svasthaḥ svasmin sthitaḥ / svātmaikapriyatvena tadvyatiriktaputrādijanmamaraṇādisukhaduḥkhayos samacitta ityarthaḥ / tata eva samaloṣṭāśmakāñcanaḥ / tata eva tulyapriyāpriyaḥ tulyapriyāpriyaviṣayaḥ / dhīraḥ prakṛtyātmavivekakuśalaḥ / tata eva tulyanindātmasaṃstutiḥ ātmani manuṣyādyabhimānakṛtaguṇāguṇanimittastutinindayoḥ svāsaṃbandhānusandhānena tulyacittaḥ / tatprayuktamānāvamānayoḥ tatprayuktamitrāripakṣayor api svasaṃbandhābhāvād eva tulyacittaḥ / tathā dehitvaprayuktasarvārambhaparityāgī / ya evaṃbhūtaḥ, sa guṇātīta ucyate

Śrīdhara

api ca māneti | māne 'pamāne ca tulyaḥ | mitra-pakṣe 'ripakṣe ca tulyaḥ | sarvān dṛṣṭādṛṣṭārthān ārambhān udyamān parityaktuṃ śīlaṃ yasya saḥ | evambhūtācāra-yukto guṇātīta ucyate

Madhusūdana

mānaḥ sat-kāra ādarāpara-paryāyaḥ | apamānas tiraskāro 'nādarāpara-paryāyaḥ | tayos tulyo harṣa-viṣāda-śūnyaḥ | nindā-stutī śabda-rūpe mānāpamānau tu śabdam antareṇāpi kāya-mano-vyāpāra-viśeṣāv iti bhedaḥ | atra pa-kāra-va-kārayoḥ pāṭha-vikalpe 'py arthaḥ sa eva | tulyo mitrāri-pakṣayoḥ | mitra-pakṣasyevāri-pakṣasyāpi dveṣāviṣayaḥ svayaṃ tayor anugraha-nigraha-śūnya iti vā | sarvārambha-parityāgī | ārabhyanta ity ārambhāḥ karmāṇi tān sarvān parityaktuṃ śīlaṃ yasya sa tathā | deha-yātrā-mātra-vyatirekeṇa sarva-karma-parityāgīty arthaḥ | udāsīnavad āsīna ity ādy-ukta-prakārācāro guṇātītaḥ sa ucyate | yad uktam upekṣakatvādi tad-vidyodayāt pūrvaṃ yatna-sādhyaṃ vidyādhikāriṇā sādhanatvenānuṣṭheyam utpannāyāṃ tu vidyāyāṃ jīvan-muktasya guṇātītasyoktaṃ dharma-jātam ayatna-siddhaṃ lakṣaṇatvena tiṣṭhaty arthaḥ

Viśvanātha

kim ācāraḥ iti dvitīya-praśnasyottaram āha udāsīnavad iti tribhiḥ | guṇa-kāryaiḥ sukha-duḥkhādibhir yo na vicālyate svarūpāvasthān na cyavate, api tu guṇa eva sva-sva-kāryeṣu vartanta ity eveti ebhir mama sambandha eva nāstīti viveka-jñānena yas tūṣṇīm avatiṣṭhati parasmaipadam ārṣam | neṅgate na kvāpi daihika-kṛtye yatate | guṇātītaḥ sa ucyate iti guṇātītasya etāni cihnāni etān ācārāṃś ca dṛṣṭvaiva guṇātīto vaktavyo na tu guṇātītatvopapatti-vāvadūko guṇātīto vaktavya iti bhāvaḥ

Baladeva

māneti sphuṭārthaḥ | nindāstutī vāg-vyāpāreṇa sādhye | mānāpamānau tu kāyamanovyāpāreṇāpi syātām iti bhedaḥ | sarveti deha-yātrā-mātrād anyat sarva-karma grāhyam | ya īdṛśo guṇātītaḥ undāsīnavat ity ādy uktā yasyācārḥ parair api saṃvedyāḥ sa guṇātīto bodhyo na tu tad-upapatti-vāvadūka iti bhāvaḥ

Michalski

kto się nie zmienia we czci i hańbie, jednaki dla swych przyjaciół i wrogów, – kto wyrzekł się wszelakich poczynań – ten przezwyciężył trzy żywioły!

Olszewski

między zaszczytami i hańbą, między przyjacielem i wrogiem, kto uprawia samowyrzeczenie się we wszystkich swoich czynach, ten się wyzwolił z trzech jakości.

Dynowska

wśród czci i niesławy; dla przyjaciół i wrogów jednaki; kto wszelkich osobistych zaniechał przedsięwzięć i w ciszy wewnętrznej niewzruszony trwa, o tym rzec można iż wzniósł się ponad trzech energii działanie.

Sachse

kto sławę i hańbę ma za równe sobie
i równą miarą mierzy kręgi wrogów i przyjaciół,
kogo nie nęcą żadne poczynania —
o takim [mężu] mówi się, ze wyszedł poza guny.

Kudelska

On taki sam, czy honor, czy niesława jego udziałem, taki sam wobec wrogów, jak i przyjaciół,
Porzucił wszelkie chęci działania i dlatego zwą go zwycięzcą trzech cech natury.

Rucińska

Jednaki w czci i pogardzie, dla wrogów i dla przyjaciół,
Zaniechał wszelkich poczynań – ten zwie się ponad gunami.

Szuwalska

W chwale i potępieniu sobą pozostaje;
Nie wyróżnia przyjaciół, źle nie życzy wrogom;
O nic się już nie stara – ten pokonał cechy.

Babkiewicz

W czci i wzgardzie jest jednaki,
dla przyjaciół, wrogów równy,
wyrzekł wszelkich się poczynań –
jego zwą pozacechowym.