BhG 17.4

analiza syntaktyczna

sāttvikāḥ (sattwiczni) devān (niebian) yajante (czczą),
rājasāḥ (radźasowi) yakṣa-rakṣāṃsi (jakszów i rakszasów) [yajante] (czczą),
anye ca tāmasāḥ janāḥ (a inni tamasowi ludzie) pretān bhūta-gaṇān (zmarłych i gromady duchów) yajante (czczą).

analiza gramatyczna

yajante	–	√ yaj (poświęcać, składać w ofierze, czcić) Praes. Ā 1c.3 – czczą, składają ofiary;
sāttvikāḥ	–	sāttvika 1i.3 m. – związane z sattwą, sattwowe (od: √ as – być, PPr sant – będący, istnienie, abst. sattva – jestestwo, esencja, mądrość, duch, jedna z trzech gun);
devān	–	deva 2i.3 m. – bogów, niebian (od: √ div – jaśnieć, bawić się);
yakṣa-rakṣāṃsi	–	yakṣa-rakṣas 2i.3 n. ; DV : yakṣān ca rākṣasaś ceti – jakszów i rakszasów (od: √ yakṣ – pospieszać, yakṣa – niebiańska istota, sługa Kuwery; √ rakṣ – chronić, rakṣas – strażnik, zła istota, leśne demony zjadające ludzi);
rājasāḥ	–	rājasa 1i.3 m. – związane z radźasem, radźasowe (od: √ rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rajas – pokolorowany, kurz, namiętność, jedna z trzech gun);
pretān	–	preta (pra- √ i – odchodzić, umierać) PP 2i.3 n. – tych, którzy odeszli, zmarłych, duchy;
bhūta-gaṇān	–	bhūta-gaṇa 2i.3 n. ; TP : bhūtānāṃ gaṇān iti – gromady duchów (od: √ bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy, świat, duch; √ gaṇ – liczyć, sumować, gaṇa – grupa, gromada, stado, zbiór, drużyna);
ca	–	av. – i;
anye	–	anya sn. 1i.3 m. – inni;
yajante	–	√ yaj (poświęcać, składać w ofierze, czcić) Praes. Ā 1c.3 – czczą, składają ofiary;
tāmasāḥ	–	tāmasa 1i.3 m. – związane z tamasem, tamasowe (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun);
janāḥ	–	jana 1i.3 m. – ludzie, rasy, rody (od: √ jan – rodzić, stwarzać);

warianty tekstu

sāttvikā → sāttvikān ([czczą] sattwicznych);
rājasāḥ → rākṣasāḥ (rakszasowie);
pretān bhūta-gaṇāṃś cānye → bhūta-preta-piśācāṃś ca / tān pretān piśacāṃś ca / bhūtān preta-gaṇāṃś cānte (oraz duchy, zmarłych i demony / tych zmarłych i demony / a inni duchy i gromady zmarłych);

Śāṃkara

tataś ca kāryeṇa liṅgena devādipūjayā sattvādiniṣṭhānumeyā ity āha—
yajante pūjayanti sāttvikāḥ sattva-niṣṭhā devān, yakṣa-rakṣāṃsi rājasāḥ, pretān bhūta-gaṇāṃś ca sapta-mātṛkādīṃś cānye yajante tāmasāḥ janāḥ

Rāmānuja

tad eva vivṛṇoti
sattvaguṇapracurāḥ sāttvikyā śraddhayā yuktāḥ devān yajante / duḥkhāsaṃbhinnotkṛṣṭasukhahetubhūtadevayāgaviṣayā śraddhā sāttvikītyuktaṃ bhavati / rājasā yakṣarakṣāṃsi yajante / anye tu tāmasā janāḥ pretān bhūtagaṇān yajante / duḥkhasaṃbhinnālpasukhajananī rājasī śraddhā; duḥkhaprāyātyalpasukhajananī tāmasītyarthaḥ

Śrīdhara

sāttvikādi-bhedam eva kārya-bhedena prapañcayati yajanta iti | sāttvikā janāḥ sattva-prakṛtīn devān eva yajante pūjayanti | rājasās tu rajaḥ-prakṛtīn yakṣān rakṣasāṃś ca yajante | etebhyo 'nye vilakṣaṇās tāmasā janās tāmasān eva pretān bhūta-gaṇāṃś ca yajante | sattvādi-prakṛtīnāṃ tat-tad-devādīnāṃ pūjā-rucibhis tat-tat-pūjakānāṃ sāttvikāditvaṃ jñātavyam ity arthaḥ

Madhusūdana

śraddhā jñātā satī niṣṭhāṃ jñāpayiṣyati | kenopāyena sā jñāyatām ity apekṣite deva-pūjādikārya-liṅgenānumeyety āha yajanta iti | janāḥ śāstrīya-viveka-hīnā ye svābhāvikyā śraddhayā devān vasu-rudrādīn sāttvikān yajante te 'nye sāttvikā jñeyāḥ | ye ca yakṣān kuverādīn rakṣāṃsi ca rākṣasān nirṛti-prabhṛtīn rājasān yajante te 'nye rājasā jñeyāḥ | ye ca pretān viprādayaḥ svadharmāt pracyutā deha-pātād ūrdhvaṃ vāyavīyaṃ deham āpannā ulkāmukha-kaṭa-pūtanādi-saṃjñāḥ pretā bhavantīti manūktān piśāca-viśeṣān vā bhūta-gaṇāṃś ca sapta-mātṛkādīṃś ca tāmasān yajante te 'nye tāmasā jñeyāḥ | anya iti padaṃ triṣv api vailakṣaṇya-dyotanāya sambadhyate

Viśvanātha

uktam arthaṃ spaṣṭayati sāttvikāntaḥ-karaṇāḥ sāttvikyā śraddhayā sāttvika-śāstra-vidhinā sāttvikān devān eva yajante | deveṣv eva śraddhāvattvād devā evocyante | evaṃ rājasā rājasāntaḥ-karaṇā ity ādi vivaritavyam

Baladeva

kārya-bhedena sāttvikādi-bhedaṃ prapañcayati yajanta iti | śāstrīya-viveka-saṃvid-vihīnā ye janāḥ svabhāva-jayā śraddhayā devān sāttvikān vasu-rudrādīn yajante te 'nye rājasāḥ | ye pretān bhūta-gaṇāṃś ca tāmasā yajante te 'nye tāmasāḥ | dvijāḥ svadharma-vibhraṣṭā deha-pātottara-labdha-vāyavīya-dehā ulkāmukha-kaṭa-pūtanādi-saṃjñāḥ pretā manūktāḥ piśāca-viśeṣā veti vyākhyātāraś cāt sapta-mātṛkādayaḥ | evam ālasyāt tyakta-veda-vidhīnāṃ svabhāvān sāttvikādyā nirūpitāḥ | ete ca balavad vaidika-sat-prasaṅgāt svabhāvān vijitya kadācid vede 'py adhikṛto bhavantīti bodhyam

Michalski

Ludzie sattwam służą bogom, ludzie radżasu rakszasom i jakszom, a inni, ludzie tamasu, – służą duszom zmarłych i tłumom widziadeł.

Olszewski

Ludzie prawdy składają ofiary bogom, ludzie namiętności Yakszasom i Rakszasom, ludzie mroku Upiorom i Widmom.

Dynowska

Ludzie czyści i pełni harmonii Świetlistych wielbią; namiętni – cześć oddają tytanom, geniuszom, Jakszasom; zaś ciemni – duszom zmarłych i niezliczonym rzeszom Potęg Przyrody ofiary składają.

Sachse

Ci, u których przeważa sattwa,
składają ofiary bogom.
Opanowani przez radżas — jakszom i rakszasom,
natomiast pozostali ludzie, pełni tamasu,
składają ofiary duszom zmarłych i zastępom demonów.

Kudelska

Ludzie szlachetni składają ofiary bogom, namiętni półbogom i demonom,
A ludzie o mrocznej naturze czczą duchy przodków i duchy ciemności,

Rucińska

Sattwiczni – bogów; rakszasów i jakszów czczą radżasowi;
Upiory i hordy duchów czczą ludzie pełni tamasu.

Szuwalska

Ci, co żyją w harmonii, oddają cześć bogom,
W dynamice zaś wielbią potężne demony,
A pod wpływem bierności – duchy i upiory.

Babkiewicz

Ci w istności bogów wielbią,
aktywni rakszasów, jakszów,
pozostali mroczni ludzie
zmarłych czczą i hordy duchów.