yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ sad iti cocyate
karma caiva tad-arthīyaṃ sad ity evābhidhīyate
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
yajñe (w ofierze) tapasi (w ascezie) dāne ca (i w darze) [
yā]
sthitiḥ (który stan) [
asti]
(jest)
[
sā]
sat iti (ten SAT) ucyate (jest nazywany),
tad-arthīyam ca (przeznaczony dla niego) karma (i czyn) sat iti eva (zaiste SAT) abhidhīyate (jest zwane).
yajñe |
– |
yajña 7i.1 m. – w ofierze, w czczeniu (od: √ yaj – poświęcać, składać w ofierze, czcić); |
tapasi |
– |
tapas 7i.1 n. – w gorącu, w ascezie (od: √ tap – topić, palić); |
dāne |
– |
dāna 7i.1 n. – w darze, w jałmużnie (od: √ dā – dawać); |
ca |
– |
av. – i; |
sthitiḥ |
– |
sthiti 1i.1 f. – stanie, stan, pozycja, pobyt, egzystencja (od: √ sthā – stać); |
sat |
– |
sant ( √ as – być) PPr 1i.1 n. – prawdziwy, będący, istniejący, esencja; |
iti |
– |
av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi); |
ca |
– |
av. – i; |
ucyate |
– |
√ vac (mówić) Praes. pass. 1c.1 – mówi się o, jest nazywane; |
karma |
– |
karman 1i.1 n. – czyn, działanie i jego skutki (od: √ kṛ – robić); |
ca |
– |
av. – i; |
eva |
– |
av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie; |
tad-arthīyam |
– |
tad-arthīya 1i.1 m. ; tasyārthīyam iti – przeznaczone dla niego (od: tat – to; √ arth – pragnąć, chcieć zdobyć, artha – cel, zamiar, motyw, użycie, rzecz, obiekt, bogactwo, posiadłości, arthīya – przeznaczony do); |
sat |
– |
sant ( √ as – być) PPr 1i.1 n. – prawdziwy, będący, istniejący, esencja; |
iti |
– |
av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi); |
eva |
– |
av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie; |
abhidhīyate |
– |
abhi- √ dhā (nazywać, mówić) Praes. pass. 1c.1 – jest zwane; |
yajñe → yatte (w wysiłku);
dāne → dānaṃ (dar);
cocyate → cośyate / codyate ( / w podjętym);
evābhidhīyate → evābhidadhate (zaiste przyjmuje);
yajñe yajña-karmaṇi yā sthitiḥ, tapasi ca yā sthitiḥ, dāne ca yā sthitiḥ, sā sad iti cocyate vidvadbhiḥ | karma caiva tad-arthīyaṃ yajña-dāna-tapo’rthīyam | athavā, yasyābhidhāna-trayaṃ prakṛtaṃ tad-arthīyaṃ yajña-dāna-tapo’rthīyam īśvarārthīyam ity etat | sad ity evābhidhīyate | tad etad yajña-dāna-tapa-ādi-karmāsāttvikaṃ viguṇam api śraddhā-pūrvakaṃ brahmaṇo ’bhidhāna-traya-prayogeṇa sa-guṇaṃ sāttvikaṃ saṃpāditaṃ bhavati
ato vaidikānāṃ traivarṇikānāṃ yajñe tapasi dāne ca sthitiḥ kalyāṇatayā sad ity ucyate / karma ca tadarthīyam traivarṇikārthīyaṃ yajñadānādikaṃ sad ity evābhidhīyate / tasmād vedāḥ vaidikāni karmāṇi brāhmaṇaśabdanirdiṣṭās traivarṇikāś ca oṃ tat sad iti śabdānvayarūpalakṣaṇena avedebhyaś cāvaidikebhyaś ca vyāvṛttā veditavyāḥ
kiṃ ca yajña iti | yajñādiṣu ca yā sthitis tātparyenāvasthānaṃ tad api sad ity ucyate | yasya cedaṃ nāma-trayaṃ sa eva paramātmā arthaḥ phalaṃ yasya tat-tad-arthaṃ karma-pūjopahāra-gṛhāṅgana-parimārjanopalepana-raṅga-māṅgalikādi-kriyā tat-siddhaye yad anyat karma kriyata udyāna-śāli-kṣetra-dhanārjanādi-viṣayaṃ tat karma tad-arthīyam | tac cātivyavahitam api sad ity evābhidhīyate | yasmād evam ati-praśastam etan nāma-trayaṃ tasmād etat sarva-karma-sādguṇyārthaṃ kīrayed iti tātparyārthaḥ | atra cārthavādānupapattyā vidhiḥ kalpyate | vidheyaṃ stūyate vastv iti nyāyāt | apare tu pravartante vidhinoktāḥ kriyante mokṣa-kāṅkṣibhiḥ ity ādi vartamānopadeśaḥ samidhā yajatīty ādivad vidhitayā pariṇamanīya ity āhuḥ | tat tu sad-bhāve sādhu-bhāve cety ādiṣu prāptārthatvān na saṅgacchata iti pūrvokta-krameṇa vidhi-kalpanaiva jyāyasī
yajñe tapasi dāne ca yā sthitis tat-paratayāvasthitir niṣṭhā sāpi sad ity ucyate vidvadbhiḥ | karma caiva tad-arthīyaṃ teṣu yajña-dāna-tapo-rūpeṣv artheṣu bhavaṃ tad-anukūlam eva ca karma tad-arthīyaṃ bhagavad-arpaṇa-buddhyā kriyamāṇaṃ karma vā tad-arthīyaṃ sad ity evābhidhīyate | tasmāt sad iti nāma karma-vaiguṇyāpanodana-samarthaṃ praśastataram | yasyaikaiko 'vayavo 'py etādṛśaḥ kiṃ vaktavyaṃ tat-samudāyasya oṃ tat sad iti nirdeśasya māhātmyam iti saṃpiṇḍitārthaḥ
brahma-vācakaḥ sac-chabdaḥ praśasteṣv api vartate | tasmāt praśasta-mātre karmaṇi prākṛte 'prākṛte 'pi sac-chabdaḥ prayoktavya ity āśayenāha sad-bhāva iti dvābhyām | sad-bhāve brahmatve sādhu-bhāve brahma-vāditve prayujyate saṅgacchata ity arthaḥ | yajñādau sthitir yajñādi-tātparyeṇāvasthānam ity arthaḥ | tad-arthīyaṃ karma brahmacaryopayogi yat karma bhagavan-mandira-mārjanādikam tad api
sad iti nirdeśaḥ praśasteṣv arthāntareṣu vartate tasmāt praśaste karma-mātre sa prayojya iti bhāvenāha sad-bhāva iti dvābhyām | sad-bhāve brahma-bhāve sādhu-bhāve ca brahma-jñatve 'bhidhāyakatayā sac-chabdaḥ prayujyate sad eva saumya ity ādau | satāṃ prasaṅgāt ity ādau ca | tathā praśaste upanayana-vivāhādike ca māṅgalike karmaṇi sac-chabdo yujyate saṅgacchate | yajñādau yā teṣāṃ sthitis tātparyeṇāvasthitis tad api sad ity ucyate | yasyedaṃ nāma-trayaṃ tad-arthīyaṃ karma ca tan-mandira-nirmāṇa-tad-vimārjanādi sad ity abhidhīyate | atra trividho 'yaṃ nirdeśaḥ smartavya iti vidhiḥ kalpyate | vaṣaṭ-kartuḥ prathamaṃ bhakṣyaḥ ity ādāv iva vacanāni tv apūrvatvād iti nyāyād yajña-dānādi-saṃyogāc cāsya tad-vaiguṇyam eva phalam |
pramādāt kurvatāṃ karma pracyavetādhvareṣu yat |
smaraṇād eva tad viṣṇoḥ sampūrṇaṃ syād iti śrutiḥ || iti smaraṇāc ca
Również stałość w ofierze, pokucie i obdarowywaniu nazywa się SAT. Tak samo wszelki czyn, służący do takiego celu, nosi miano SAT.
Wytrwałość w pobożności, surowość, są także oznaczane tym wyrazem: Dobro; i wszelki uczynek, mający na celu te cnoty, jest oznaczany tym wyrazem.
Stałość w ofiarach, w darach miłosierdzia i wysiłku wewnętrznym, jest również słowem „Sat” nazywana, jako też każde działanie z nimi związane, a w imię Najwyższego podjęte.
Nieprzerwane spełnianie ofiary,
nieprzerwana ascezą i hojność
również określane są słowem SAT.
Stałość w ofierze, ascezie i w darach jest nazywana słowem Sat,
Sat mówią o czynie, który do takiego celu zmierza.
Stałość w ofierze, ascezie i darze też Sat jest zwana,
I obrzęd im odpowiedni tak samo Sat się nazywa.
SAT to słowo, które wypowiada
Ten, kto poprzez rytuał ofiarny, pokuty
I hojność pragnie tylko SAT zgłębiać najwyższe.
Ów stan w czas ofiary, daru
i ascezy „SAT” jest zwany,
„SAT” jest również nazywany
czyn dla Niego wypełniany.