duḥkham ity eva yat karma kāya-kleśa-bhayāt tyajet
sa kṛtvā rājasaṃ tyāgaṃ naiva tyāga-phalaṃ labhet
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
duḥkham iti eva (zaiste [to] jest cierpieniem)
[
matvā yaḥ]
(kto tak pomyślawszy) kāya-kleśa-bhayāt (z powodu strachu przed uciążliwościami dla ciała) yat karma (który czyn) tyajet (porzuciłby),
saḥ (on) rājasam tyāgam (porzucenie radźasowe) kṛtvā (uczyniwszy)
tyāga-phalam (owocu porzucenia) na labhet (nie osiągnąłby).
duḥkham |
– |
duḥkha 1i.1 n. – cierpienie (od: dur / dus – na początku wyrazu: trudny, zły, twardy; kha – zagłębienie, otwór, piasta; duḥ-kha – ból, cierpienie; dosłownie: złe zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu], poruszanie się z oporem;
lub od: duḥ- √ sthā; przeciwieństwo do: sukha – radość, szczęście); |
iti |
– |
av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi); |
eva |
– |
av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie; |
yat |
– |
yat sn. 2i.1 n. – które; |
karma |
– |
karman 1i.1 n. – czyn, działanie i jego skutki (od: √ kṛ – robić); |
kāya-kleśa-bhayāt |
– |
kāya-kleśa-bhaya 5i.1 n. ; TP : kāyasya kleśād bhayād iti – ze strachu przed uciążliwościami dla ciała (od: kāya – ciało; √ kliś – męczyć, dręczyć; kleśa – cierpienie, ból, dolegliwość, udręka; w systemie jogi pięć udręk: avidyā, asmitā, rāga, dveṣa, abhiniveśa); |
tyajet |
– |
√ tyaj (porzucać) Pot. Ā 1c.1 – porzuciłby; |
saḥ |
– |
tat sn. 1i.1 m. – on; |
kṛtvā |
– |
√ kṛ (robić) absol. – uczyniwszy; |
rājasam |
– |
rājasa 2i.1 m. – związane z radźasem, radźasowe (od: √ rañj – być pokolorowanym, podnieconym, zachwyconym, rajas – pokolorowany, kurz, namiętność, jedna z trzech gun); |
tyāgam |
– |
tyāga 2i.1 m. – porzucenie, wyrzeczenie (od: √ tyaj – porzucać); |
na |
– |
av. – nie; |
eva |
– |
av. – z pewnością, właśnie, dokładnie, jedynie; |
tyāga-phalam |
– |
tyāga-phala 2i.1 m. ; TP : tyāgasya phalam iti – owoc porzucenia (od: √ tyaj – porzucać; tyāga – porzucenie, wyrzeczenie; √ phal – dojrzewać; phala – owoc, rezultat); |
labhet |
– |
√ labh (osiągać) Pot. Ā 1c.1 – osiągnąłby; |
yat karma → yaḥ karma / yat kāryaṃ (kto czyn / którą powinność);
kāya-kleśa-bhayāt → kārya-kleśa-bhayāt / kāla-kleśa-bhayāt (z powodu strachu przed uciążliwościami powinności / z powodu strachu przed uciążliwościami pojawiającymi się z upływem czasu);
rājasaṃ → rājasāt (z powodu radźasowości);
tyāga-phalaṃ → tatra phalaṃ / tyāgaṃ phalaṃ (tam owoc / wyrzeczenie i owoc);
labhet → bhavet (byłby);
duḥkham ity eva yat karma kāya-kleśa-bhayāt śarīra-duḥkha-bhayāt tyajet, sa kṛtvā rājasaṃ rajo-nirvartyaṃ tyāgaṃ naiva tyāga-phalaṃ jñāna-pūrvakasya sarva-karma-tyāgasya phalaṃ mokṣākhyaṃ na labhen naiva labheta
yady api paraṃparayā mokṣasādhanabhūtaṃ karma, tathāpi duḥkhātmakadravyārjanasādhyatvād bahvāyāsarūpatayā kāyakleśakaratvāc ca manaso 'vasādakaram iti tadbhītyā yoganiṣpattaye jñānābhyāsa eva yatanīya iti / yo mahāyajñādyāśramakarma parityajet, sa rājasaṃ rajomūlaṃ tyāgaṃ kṛtvā tad ayathāvasthitaśāstrārtharūpam iti jñānotpattirūpaṃ tyāgaphalaṃ na labhate; „ayathāvat prajānāti buddhis sā pārtha rājasī” iti hi vakṣyate / na hi karma dṛṣṭadvāreṇa manaḥprasādahetuḥ, api tu bhavagatprasādadvāreṇa
rājasaṃ tyāgam āha duḥkham iti | yaḥ kartā ātma-bodhaṃ vinā kevalaṃ duḥkham ity evaṃ matvā śarīrāyāsa-bhayāt nityaṃ karma tyajet iti yat tādṛśas tyāgo rājaso duḥkhasya rājasatvāt | atas taṃ rājasaṃ tyāgaṃ kṛtvā sa rājasaḥ puruṣas tyāgasya phalaṃ jñāna-niṣṭhā-lakṣaṇaṃ naiva labhata ity arthaḥ
duḥkham ity eveti | yadyapi nitya-karmaṇām āvaśyakam eva tat-karaṇe guṇa eva na tu doṣa iti jānāmy eva | tad apii taiḥ śarīraṃ mayā kathaṃ vṛthā kleśayitavyam iti bhāvaḥ | tyāga-phalaṃ jñānaṃ na labheta
niṣkāmatayānuṣṭhitaṃ vihitaṃ karma muktihetur iti jānann api dravopyārjana-prātaḥ-snānādinā duḥkha-rūpam iti kāya-kleśa-bhayāc caitan mumukṣur api tyajet | sa tyāgo rājasaḥ duḥkhasya rajo-dharmatvāt | taṃ tyāgaṃ kṛtvāpi janas tasya phalaṃ jñāna-niṣṭhāṃ na labheta
Gdy kto, obawiając się znużenia ciała, wyrzeka się czynu, który wydaje mu się ciężkim, wyrzeczenie takie jest radżas, – człowiek ten nie osiągnie nigdy owocu wyrzeczenia.
Kto lękając się wysiłku cielesnego, wyrzeka się czynu i powiada: »To jest uciążliwe« działa przez instynkt i nie zbiera żadnych owoców samowyrzeczenia się.
A kto usuwa się od czynu tyko dlatego iż jest uciążliwy, lub z obawy fizycznego cierpienia, ten zaprawdę interesowne, namiętne pełni wyrzeczenie, które żadnej nie stanowi zasługi.
Jeśli ktoś zaniecha czynu
w obawie przed zmęczeniem swego ciała,
ponieważ dany czyn jest trudny,
dopuści się zaniechania pod wpływem radżasu
i nie osiągnie owocu zaniechania.
Kto powinność swą porzuca z powodu bólu i uciążliwości dla ciała,
Tak działając przynależy namiętnej naturze, jego wyrzeczenie nie da dobrych wyników.
Kto jako ból czyn odrzuca, bojąc się ciała udręki,
Radżas tu działa – owocu nie zbierze on wyrzeczenia!
Kto wyrzeka się czynu jedynie dlatego,
By uniknąć niewygód, wysiłków nie czynić,
Daleki jest pokucie w swej dynamiczności.
„Boli” – myśli i się zrzeka
w strachu przed udręką ciała –
zaniechanie w aktywności
zrzeczenia owocu nie da.