adharmaṃ dharmam iti yā manyate tamasāvṛtā
sarvārthān viparītāṃś ca buddhiḥ sā pārtha tāmasī
Update RequiredTo play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
he pārtha (Prythowicu!),
tamasā (ciemnością) yā āvṛtā [
buddhiḥ]
(która roztropność okryta) adharmam dharmam iti („antydharma to dharma”) manyate (myśli),
sarvārthān ca viparītān (wszystkie rzeczy odwrotne) [
manyate]
(pojmuje),
sā buddhiḥ (ta roztropność) tāmasī [
asti]
(jest tamasowa).
adharmam |
– |
adharma 2i.1 m. – antydharma (od: √ dhṛ – dzierżyć, posiadać); |
dharmam |
– |
dharma 2i.1 m. – dharma (od: √ dhṛ – dzierżyć, posiadać); |
iti |
– |
av. – tak (zaznacza koniec wypowiedzi); |
yā |
– |
yat sn. 1i.1 f. – która; |
manyate |
– |
√ man (myśleć) Praes. Ā 1c.1 – myśli, uważa; |
tamasā |
– |
tamas 3i.1 n. – ciemnością, mrokiem, tępotą, biernością jedną z trzech gun (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać); |
āvṛtā |
– |
āvṛtā (ā- √ vṛ – okrywać) PP 1i.1 f. – okryta; |
sarvārthān |
– |
sarva-artha 2i.3 m. ; sarvān arthān iti – wszystkie rzeczy (od: sarva – wszystko; √ arth – pragnąć, prosić artha – korzyść, zdobycz, cel, zamiar, sprawa, kwestia, rzecz, użycie); |
viparītān |
– |
viparīta (vi-pari- √ i – iść w koło, zawracać) PP 2i.3 m. – przeciwne, odwrotne, złe; |
ca |
– |
av. – i; |
buddhiḥ |
– |
buddhi 1i.1 f. – roztropność, rozum, myśl, rozsądek, intelekt, percepcja, poznanie, idea, pogląd (od: √ budh – budzić, rozumieć, percepować); |
sā |
– |
tat sn. 1i.1 f. – ona; |
pārtha |
– |
pārtha 8i.1 m. – o synu Prythy (od: √ pṛth – rozszerzać, pṛthā – Kunti, matka Pandowiców); |
tāmasī |
– |
tāmasī 1i.1 f. – związana z tamasem, tamasowa (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun); |
adharmaṃ dharmam iti → adharmyaṃ dharmyam iti (antydharmiczność to dharmiczność);
manyate → budhyate (pojmuje);
tamasāvṛtā → tamasānvitā / tamaso ‘nvitā (okryta ciemnością / z powodu ciemności okryta);
ca → tu (ale);
sarvārthān viparītāṃś ca → sarvārtha-rūpa-retāṃś ca;
pārtha tāmasī → tāmasī matā (uważana za tamasową);
adharmaṃ pratiṣiddhaṃ dharmaṃ vihitam iti yā manyate jānāti tamasāvṛtā satī, sarvārthān sarvān eva jñeya-padārthān viparītāṃś ca viparītān eva vijānāti, buddhiḥ sā pārtha tāmasī
tāmasī tu buddhiḥ tamasāvṛtā satī sarvārthān viparītān manyate / adharmaṃ dharmaṃ, dharmaṃ cādharmaṃ, santaṃ cārtham asantam, asantam cārthaṃ santaṃ, paraṃ ca tattvam aparam, aparaṃ ca tattvaṃ param / evaṃ sarvaṃ viparītaṃ manyata ity arthaḥ
tāmasīṃ buddhim āha adharmam iti | viparīta-grāhiṇī buddhis tāmasīty arthaḥ | buddhir antaḥkaraṇaṃ pūrvoktam | jñānaṃ tu tad-vṛttiḥ | dhṛtir api tad-vṛttir eva | yad vā antaḥkaraṇasya dharmiṇo buddhir apy adhyavasāya-lakṣaṇā vṛttir eva | icchā-dveṣādīnāṃ tad-vṛttīnāṃ bahutve 'pi dharmādharma-bhayābhaya-sādhanatvena prādhānyād etāsāṃ traividhyam uktam | upalakṣaṇaṃ caitad anyāsām
yā manyata iti | kuṭhāraś chinattītivat yayā manyata ity arthaḥ
tāmasīṃ buddhim āha adharmam iti | viparīta-grāhiṇī buddhis tāmasīty arthaḥ | sarvārthān viparītāni sādhum asādhum asādhuṃ ca sādhuṃ, paraṃ tattvam aparam aparaṃ ca tattvaṃ param ity evaṃ sarvān arthān viparītān manyata ity arthaḥ
Rozum pogrążony w ciemności, który bezprawie nazywa prawem i widzi wszystkie rzeczy na opak, – taki rozum, o Partho, to tamas.
Umysł, otoczony ciemnością, który nazywa sprawiedliwem niesprawiedliwe i przekręca wszystko, o synu Prithy, jest rozumem mroku.
Zaś rozpoznawanie tak zmącone, że dobre bierze za złe, a złe za dobre i wszystko widzi na opak, ciemnotą jest i zaślepieniem, Ardżuno.
Natomiast pełen tamasu jest taki rozum,
o synu Prithy,
który — spowity w ciemności —
niesłuszność uznaje za słuszność
i wszystkie sprawy widzi na odwrót.
Rozumienie, które pogrążone w ciemności, złe uważa za dobre, a dobre za złe
I wszystko postrzega na opak, takie rozumienie, Partho, mrocznej jest natury.
A rozum w ciemność spowity, co prawem mieni bezprawie,
Rzecz wszelką opacznie widzi, o Partho, jest tamasowy.
Rozum, który bezprawie uważa za prawo,
Przesłonięty złudzeniem błądzi – taki rozum
Pogrążony jest w mroku bierności, Ardżuno.
Rozum, który w mrok spowity
bierze prawo za bezprawie,
każdą rzecz na opak widzi –
ten jest mroczny, synu Prythy.