BhG 18.39

analiza syntaktyczna

agre (na początku) anubandhe ca (i w konsekwencji) yat sukham (które szczęście) nidrālasya-pramādottham (powstałe ze snu, lenistwa i szaleństwa) ātmanaḥ mohana (omroczenie jaźni),
tat [sukham] (to szczęście) tāmasam (tamasowym) udāhṛtam (zwane).

analiza gramatyczna

yat	–	yat sn. 1i.1 n. – który;
agre	–	av. ( 7i.1 ) – na początku, z przodu (od: agra – główny, pierwszy, przedni, szczyt, cel);
ca	–	av. – i;
anubandhe	–	anu-bandha 7i.1 m. – w pętach, w sklejeniu, w konsekwencji, w rezultacie (od: anu- √ bandh – wiązać, pętać);
ca	–	av. – i;
sukham	–	sukha 1i.1 n. – radość, komfort (od: su – prefiks: dobry, wspaniały, piękny, szlachetny; kha – zagłębienie, otwór, piasta; su-kha – radość, szczęście, dosłownie: dobre zagłębienie [przez które przechodzi oś rydwanu] stąd poruszanie się gładko; lub od: su- √ sthā; przeciwieństwo do: duḥkha  – cierpienie, niedola);
mohanam	–	mohana 1i.1 n. – ogłupiające, oszałamiające, wprowadzające zamęt (od: √ muh – mylić się, być skonfundowanym, omroczonym, ogłupiałym; moha – ogłupienie, oszołomienie, zamęt);
ātmanaḥ	–	ātman 6i.1 m. – jaźni;
nidrālasya-pramādottham	–	nidrālasya-pramāda-uttha 1i.1 n. ; DV / TP : yad nidrāyā ālasyāt pramādāc ca uttiṣṭati tat – to, co powstaje ze snu, lenistwa i szaleństwa (od: ni-√ √ drā – zasypiać, ni-drā – sen, spanie, gnuśność; √ las – jaśnieć, błyszczeć, bawić się, alasa – nieaktywny, bez energii, leniwy, ālasya – bezczynność, lenistwo, gnuśność; pra- √ mad – bawić się, cieszyć się, być skonfundowanym, pramāda – szaleństwo, zabawa; ut- √ sthā – powstać, uttha – powstały);
tat	–	tat sn. 1i.1 n. – to;
tāmasam	–	tāmasa 1i.1 n. – związane z tamasem, tamasowe (od: √ tam – dławić się, mdleć, znikać, zatrzymywać; tamas – ciemność, mrok, tępota, bierność, jedna z trzech gun);
udāhṛtam	–	ud-ā-hṛta (ud-ā- √ hṛ – ustalać, oznajmiać) PP 1i.1 n. – ustalone, nazwane, oznajmione;

warianty tekstu

sukhaṃ mohanam → sukha-mohanam (omroczenie szczęścia);
tat tāmasam udāhṛtam → tat tāmasam iti smṛtaṃ / tat sukhaṃ tāmasam smṛtaṃ (to tamasowe – tak jest znane / to szczęście jest znane jako tamasowe);

Czwarta pada BhG 18.39 jest podobna do czwartej pady BhG 17.19, 17.22 i 18.22;

Śāṃkara

yad agre cānubandhe cāvasānottara-kāle ca sukhaṃ mohanaṃ moha-karam ātmano nidrālasya-pramādotthaṃ nidrā cālasyaṃ ca pramādaś ca tebhyaḥ samuttiṣṭhatīti nidrālasya-pramādottham, tat tāmasam udāhṛtam

Rāmānuja

yat sukham agre cānubandhe ca anubhavavelāyāṃ vipāke ca ātmano mohanaṃ mohahetur bhavati; moho 'tra yathāvasthitavastvaprakāśo 'bhipretaḥ; nidrālasyapramādottham nidrālasyapramādajanitam, nidrādayo hy anubhavavelāyām api mohahetavaḥ / nidrāyā mohahetutvaṃ spṛṣṭam / ālasyam indriyavyāpāram āndyam / indriyavyāpāram āndye ca jñānam āndyaṃ bhavaty eva / pramādaḥ kṛtyānavadhānarūpa iti tatrāpi jñānam āndyaṃ bhavati / tataś ca tayor api mohahetutvam / tat sukhaṃ tāmasam udāhṛtam / ato mumukṣuṇā rajastamasī abhibhūya sattvam evopādeyam ity uktaṃ bhavati

Śrīdhara

tāmasaṃ sukham āha yad iti | agre ca prathama-kṣaṇe 'nubandhe ca paścād api yat sukham ātmano moha-karam | tad evāha nidrā ālasyaṃ ca pramādaś ca kartavyārthāvadhāraṇa-rāhityena mano-grāhyam etebhya uttiṣṭhati yat sukhaṃ tat tāmasam udāhṛtam

Viśvanātha

brak komentarza do BhG 18.40

Baladeva

yad-agre 'nubhava-kāle anubandhe paścād vipāka-kāle cātmano mohanaṃ vastu-yāthātmyāvarakaṃ, yac ca nidrādibhya uttiṣṭhati jāyate tat tāmasaṃ sukham | ālasyam inidriya-vyāpāram āndyam | pramādaḥ kāryākāryāvadhānābhāvaḥ

Michalski

Radość, która zarówno na początku jak i później oślepia Atmana, która powstaje z senności, lenistwa, niedbalstwa – nazywa się tamas.

Olszewski

Taka, która poczęta z bezwładności, lenistwa i zabłąkania, tak na początku jako i w następstwie, jest tylko zamieszaniem duszy, zwie się przyjemnością mroku.

Dynowska

A ta, co zarówno na początku jak i przy końcu tylko odurza i łudzi, co z ospałości, bezwładu i lenistwa pochodzi, jest bezmyślna i ciemna.

Sachse

Natomiast o szczęściu,
które od początku do końca
polega na zaślepieniu rozumu
i pochodzi z opieszałości, bezładu i snu,
sądzi się, że zawiera w sobie tamas.

Kudelska

Szczęście, które omamia ducha zarówno na początku, jak i na końcu,
Które zrodzone jest z ospałości, lenistwa i zaślepienia, takie szczęście mrocznej jest natury.

Rucińska

To szczęście, co od początku do końca zaślepia duszę,
Ze snu, lenistwa, zbłąkania powstałe, zwą tamasowym.

Szuwalska

brak

Babkiewicz

Szczęście, które na początku
jak i później jaźń omracza,
bierze się ze snu, lenistwa
i szaleństwa – zwie się mrocznym.