BhG 2.34

analiza syntaktyczna

bhūtāni ca (i ludzie) te (o twojej) avyayām (nieprzemijającej) akīrtim api (nawet hańbie) kathayiṣyanti (będą opowiadać).
sambhāvitasya ca (a szanowanego) akīrtiḥ (niesława) maraṇāt (od śmierci) atiricyate (jest przewyższająca).

analiza gramatyczna

akīrtim	–	a-kīrti 2i.1 f. – o niesławie, o hańbie (od: √kīrt – sławić, opiewać);
ca	–	av. – i;
api	–	av. – jak również, także, co więcej, nawet;
bhūtāni	–	bhūta 1i.3 n. – stworzenia, ludzie (od: √bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy);
kathayiṣyanti	–	√kath (mówić, opowiadać) Fut. P 1c.3 – będą opowiadać;
te	–	yuṣmat sn. 6i.1 – twój (skrócona forma od: tava);
avyayām	–	a-vyayā 2i.1 f. – niezniszczalnej, nieprzemijającej (od: vi-√i – wydawać, tracić, vyaya – rozchód, strata, podlegające zmianie);
saṃbhāvitasya	–	saṃ-bhāvita 6i.1 m. – szanowanego, uważanego, stosownego (od: sam-√bhū – schodzić się, powstawać, być właściwym, PP caus. sam-bhāvita – szanowany, uważany, stosowny);
ca	–	av. – i;
akīrtiḥ	–	a-kīrti 1i.1 f. – niesława, hańba (od: √kīrt – sławić, opiewać);
maraṇāt	–	maraṇa 5i.1 n. – od śmierci (od: √mṛ – umierać);
atiricyate	–	ati-√ric (przewyższać, dominować) Praes. pass. 1c.1 – jest przewyższająca;

warianty tekstu

te ‘vyayām → te vyayām (twojej przemijającej);
cākīrtir → sākīrtir (ta niesława);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

Nie tylko stracisz swą sławę i prawość, ale:		na kevalaṃ svadharma-kīrti-parityāgaḥ –
I ludzie będą mówili o twej hańbie bezkresnej, a dla szanowanego hańba gorsza jest od śmierci.		akīrtiṃ cāpi bhūtāni kathayiṣyanti te ’vyayām | saṃbhāvitasya cākīrtir maraṇād atiricyate ||2.34||
I ludzie będą mówić o twej, czyli twojej, hańbie bezkresnej, czyli przez długi czas [ci jej nie zapomną]. A dla wojownika, obdarzonego takimi cechami jak prawość, hańba gorsza jest od śmierci. Dla zniesławionego śmierć jest lepsza. Oto znaczenie.		akīrtiṃ cāpi bhūtāni kathayiṣyanti te tava avyayāṃ dīrgha-kālām | dharmātmā śūra ity evam ādibhiḥ guṇaiḥ saṃbhāvitasya ca akīrtiḥ maraṇāt atiricyate | saṃbhāvitasya ca akīrteḥ varaṃ maraṇam ity arthaḥ ||2.34||

Rāmānuja

na kevalaṃ niratiśaya-sukha-kīrti-hāni-mātram | api tu pārtho yuddhe prārabdhe palāyita ity avyayāṃ sarva-deśa-kāla-vyāpinīm akīrtiṃ ca samarthāni asamarthāni sarvāṇi bhūtāni kathayiṣyanti tataḥ kim iti cet, śaurya-vīrya-parākramādibhiḥ sarva-saṃbhāvitasya tad iva paryāyajā hi akīrtir maraṇād atiricyate | evaṃ-vidhāyā akīrteḥ maraṇam eva tava śreya ity arthaḥ

Śrīdhara

kiṃ ca akīrtim ity ādi | avyayām śāśvatīm | saṃbhāvitasya bahu-matasya | atiricyate adhikatarā bhavati

Madhusūdana

evaṃ kīrti-dharmayor iṣṭayor aprāptir aniṣṭasya ca pāpasya prāptir yuddha-parityāge darśitā | tatra pāpākhyam aniṣṭaṃ vyavadhānena duḥkha-phaladam āmutrikatvāt | śiṣṭa-garhā-lakṣaṇaṃ tv aniṣṭam āsanna-phaladam atyasahyam ity āha akīrtim iti | bhūtāni devarṣi-manuṣyādīni te tavāvyayāṃ dīrgha-kālam akīrtiṃ na dharmātmāyaṃ na śūro 'yam ity evaṃ-rūpāṃ kathayiṣyanty anyonyaṃ kathā-prasaṅge | kīrti-dharma-nāśa-samuccayārthau nipātau | na kevalaṃ kīrti-dharmau hitvā pāpaṃ prāpsyasi api tu akīrtiṃ ca prāpsyasi | na kevalaṃ tvam eva tāṃ prāpsyasi api tu bhūtāny api kathayiṣyantīti vā nipātayor arthaḥ |
nanu yuddhe sva-maraṇa-sandehāt tat-parihārārtham akīrtir api soḍhavyā ātma-rakṣaṇasyātyantāpekṣitatvāt | tathā coktaṃ śānti-parvaṇi-
sāmnā dānena bhedena samastair atha vā pṛthak |
vijetuṃ prayatetārīn na yuddhena kadā cana ||
anityo vijayo yasmād dṛśyate yudhyamānayoḥ |
parājayaś ca saṃgrāme tasmād yuddhaṃ vivarjayet ||
trayāṇām apy upāyānāṃ pūrvoktānām asaṃbhave |
tathā yudhyeta saṃpanno vijayeta ripūn yathā || [ManuS 7.198-200]
evam eva manunāpy uktam |
tathā ca maraṇa-bhītasya kim akīrti-duḥkham iti śaṅkām apanudati sambhāvitasya dharmātmā śūra ity evam ādibhir ananya-labhyair guṇair bahumatasya janasyākīrtir maraṇād apy atiricyate 'dhikā bhavati | co hetau | evaṃ yasmād ato 'kīrter maraṇam eva varaṃ nyūnatvāt | tvam apy atirsambhāvito 'si mahādevādi-samāgamena | ato nākīrti-duḥkhaṃ soḍhuṃ śakṣyasīty abhiprāyaḥ | udāhṛta-vacanaṃ tv artha-śāstratvāt na nivarteta saṅgrāmāt [Manu 7.88] ity ādi-dharma-śāstrād durbalam iti bhāvaḥ

Viśvanātha

avyayām anaśvarām | saṃbhāvitasyātipratiṣṭhitasya

Baladeva

na kevalaṃ svadharmasya kīrteś ca kṣati-mātram | yuddhe samārabdhe 'rjunaḥ palāyata ity avyayāṃ śāśvatīm akīrtiṃ ca tava bhūtāni sarve lokāḥ kathayiṣyanti | nanu maraṇād bhītena mayā akīrtiḥ soḍhavyeti cet tatrāha sambhāvitasyātipratiṣṭhitasya | atiricyate adhikā bhavati | tathā ca tādṛśākīṛter maraṇam eva varam iti

Michalski

Świat wiecznie będzie mówił o twojej niesławie, niesława zaś dla człowieka bez skazy jest gorsza, niż śmierć.

Olszewski

A ludzie rozniosą twoją hańbę po wsze czasy: zasię dla człowieka mężnego wstyd jest gorszy nad śmierć.

Dynowska

Wieść o twej hańbie rozejdzie się szeroko, o dla człowieka rycerskiej czci, hańba nad śmierć jest gorsza.

Sachse

Ludzie opowiadać będą
o twej wiecznej niesławie,
d niesława znakomitego męża gorsza jest niż śmierć.

Kudelska

O twej hańbie rozpowiadać wiecznie będą,
A wszak dla człowieka niesława od śmierci jest gorsza.

Rucińska

I po wsze czasy twą hańbę obwieszczać będą potomni –
A hańba znakomitego jest gorsza nawet od śmierci!

Szuwalska

A twa hańba na wieki będzie pamiętana.
Pomyśl o tym, Ardżuno, bo taka niesława
Bywa gorsza od śmierci tym, co wysławiani
I darzeni szacunkiem byli w oczach ludzi.

Byrski

A istoty twą niesławę głosić będą nieustanną.
Niesława dla czcigodnego gorsza jest od śmierci samej.

Babkiewicz

Ludzie wiecznie będą mówić
o twej hańbie, a dla tego,
kto szacunkiem był darzony,
niesława od śmierci gorsza.