BhG 2.30

analiza syntaktyczna

he bhārata (o potomku Bharaty!),
sarvasya (każdego) dehe (w ciele) ayam (ten) dehī (mający ciało) nityam (zawsze) avadhyaḥ (nie do zabicia) [asti] (jest).
tasmāt (dlatego) tvam (ty) sarvāṇi (nad wszystkimi) bhūtāni (nad istotami) śocitum (rozpaczać) na arhasi (nie powinieneś).

analiza gramatyczna

dehī	–	dehin 1i.1 m. – mający ciało (od: √dih – namaszczać, kleić, deha – forma, kształt, ciało; dehin = dehavant = dehābhimānin – posiadacz ciała, myślący [o sobie jako] o ciele);
nityam	–	av. – stale, regularnie (od: nitya – wieczny, stały);
avadhyaḥ	–	a-vadhya (√han – zabijać) PF 1i.1 m. – nie do zabicia (od: vadhya – przeznaczony do zabicia, którego należy zabić);
ayam	–	idam sn. 1i.1 m. – on;
dehe	–	deha 7i.1 m. – w ciele (od: √dih – namaszczać, kleić, deha – forma, kształt, ciało);
sarvasya	–	sarva sn. 6i.1 m. – każdego, wszystkich;
bhārata	–	bhārata 8i.1 m. – o potomku Bharaty;
tasmāt	–	av. – dlatego (od: tat sn. 5i.1 m. – z tego);
sarvāṇi	–	sarva sn. 2i.3 n. – nad wszystkimi;
bhūtāni	–	bhūta 2i.3 n. – nad stworzeniami (od: √bhū – być, PP bhūta – będący, prawdziwy);
na	–	av. – nie;
tvam	–	yuṣmat sn. 1.1 – ty;
śocitum	–	√śuc (rozpaczać) inf. – rozpaczać;
arhasi	–	√arh (być godnym, móc) Praes. P 2c.1 – powinieneś, godzi ci się;

warianty tekstu

na tvaṃ śocitum → nānuśocitum / nātra śocitum (nie lamentować / tutaj nie rozpaczać);

Śāṃkara

Legenda:
fragmenty komentowanego wersetu
cytaty z różnych pism
wprowadzenie polemiki

A teraz, by podsumować znaczenie niniejszego działu, mówi:		athedānīṃ prakaraṇārtham upasaṃharan brūte –
Wcielonego nigdy w żadnym ciele zabić nie można, Bharatowicu. Dlatego nad żadnym stworzeniem rozpaczać nie powinieneś.		dehī nityam avadhyo ’yaṃ dehe sarvasya bhārata | tasmāt sarvāṇi bhūtāni na tvaṃ śocitum arhasi ||2.30||
Wcielonego, czyli właściciela ciała, nigdy (nityaṁ) w żadnych warunkach, nie można zabić, ponieważ nie ma części i jest wieczny. Tutaj, w żadnym ciele zabić nie można – pomimo, że z powodu wszechprzenikalności przebywa we wszelkich ciałach począwszy od [istot] nieruchomych.		dehī śarīrī nityaṃ sarvadā sarvāvasthāsu avadhyaḥ niravayavatvān nityatvāc ca | tatra avadhyo ’yaṃ dehe śarīre sarvasya sarva-gatatvāt sthāvarādiṣu sthito ’pi |
Zatem, gdy zabijane są ciała wszystkich, czyli zrodzonych posiadaczy oddechu, ów wcielony nie jest zabijany, „dlatego nie powinieneś rozpaczać nad żadnym stworzeniem” – [autor mówi] wskazując na Bhiszmę i innych.		sarvasya prāṇi-jātasya dehe vadhyamāne ’py ayaṃ dehī na vadhyo yasmāt, tasmād bhīṣmādīni sarvāṇi bhūtāni uddiśya na tvaṃ śocitum arhasi ||2.30||

Rāmānuja

sarvasya devādi-dehino dehe vadhyamāne’py ayaṃ dehī nityam avadhya iti mantavyaḥ | tasmāt sarvāṇi devādi-sthāvarantāni bhūtāni viṣamākārāṇy apy uktena svabhāvena svarūpataḥ samānāni nityāni ca | deha-gataṃ tu vaiṣamyam anityatvaṃ ca | tato devādīni sarvāṇi bhūtāny uddiśya na śocitum arhasi na kevalaṃ bhīṣmādīn prati

Śrīdhara

tad evam avadhyatvam ātmanaḥ saṅkṣepenopadiśan aśocyatvam upasaṃharati dehīty ādi | spaṣṭo 'rthaḥ

Madhusūdana

idānīṃ sarva-prāṇi-sādhāraṇa-bhrama-nivṛtti-sādhanam uktam upasaṃharati dehīti | sarvasya prāṇi-jātasya dehe vadhyamāne 'py ayaṃ dehī liṅga-dehopādhir ātmā vadhyo na bhavatīti nityaṃ niyataṃ yasmāt tasmāt sarvāṇi bhūtāni sthūlāni sūkṣmāṇi ca bhīṣmādi-bhāvāpannāny uddiśya tvaṃ na śocitum arhasi | sthūla-dehasyāśocyatvam aparihāryatvāt | liṅga-dehasyāśocyatvam ātmavad evāvadhyatvād iti na sthūla-dehasya liṅga-dehasyātmano vā śocyatvaṃ yuktam iti bhāvaḥ

Viśvanātha

tarhi niścitya brūhi kim ahaṃ kuryāṃ kiṃ vā na kuryām iti | tatra śokaṃ mā kuru yuddhaṃ tu kurv ity āha dehīti dvābhyām

Baladeva

tad evaṃ duradhigamaṃ jīva-yāthātmyaṃ samāsenopadiśann aśocyatvam upasaṃharati dehīti | sarvasya jīva-gaṇasya dehe hanyamāne 'py ayaṃ dehī jīvo nityam avadhyo yasmāt tasmāt tvaṃ sarvāṇi bhūtāni bhīṣmādi-bhāvāpannāni śocituṃ nārhasi | ātmanāṃ nityatvād aśocyatvaṃ tad-dehānāṃ tv avaśya-vināśatvāt tattvam ity arthaḥ

Michalski

Ten duch jest zawsze niezniszczalny w ciele każdego, Bharato! a więc nie żałuj żadnego ze stworzeń na świecie!

Olszewski

Dusza zamieszkuje niedostępna ciosom we wszystkich ciałach żyjących, o Bharato; nie możesz jednak płakać nad wszystkiemi temi istotami.

Dynowska

W istocie każdej zamieszkały, wieczyście niezniszczalny jest On; przeto nad żadną istotą, o Bharato, boleć nie należy.

Sachse

Ten, kto przybiera postać cielesną,
w żadnym ciele nie podlega zniszczeniu, Bharato.
Dlatego nie powinieneś boleć
nad żadnym ze stworzeń.

Kudelska

W jakimkolwiek ciele zamieszkuje, jest to duch wieczny i niezniszczalny;
Tak więc nad żadnym stworzeniem boleć, Bharato, me należy.

Rucińska

Duch wieczny i nieśmiertelny
w każdym jest ciele, Bharato,
Toteż nad żadnym stworzeniem
nie godzi ci się rozpaczać!

Szuwalska

Jest ona niezniszczalna, choć w zniszczalnym żyje.
Po co więc lamentować nad śmiercią martwego.

Byrski

Wcielonego w żadnym ciele nigdy zabić niepodobna,
O Bharato, żadnych stworzeń więc nie godzi się żałować.

Babkiewicz

O Bharato, w każdym ciele
niezniszczalny pomieszkuje,
wiecznotrwały, zatem nigdy
nad stworzeniem żadnym nie płacz.