BhG 2.2

analiza syntaktyczna

śrī-bhagavān (chwalebny Pan) uvāca (powiedział):
he arjuna (Ardźuno!),
viṣame (w trudnościach) idaṃ (ta) anārya-juṣṭam (lubiana przez nieszlachetnych) asvargyam (nie wiodąca do niebios) akīrti-karam (przynosząca niesławę) kaśmalam (nieczystość) kutaḥ (skąd?) tvā (ciebie) samupasthitam (naszła).

analiza gramatyczna

śrī-bhagavān	–	śrī-bhagavant 1i.1 m.; TP: śriyā yukto bhagavān iti – Pan połączony z majestatem (od: śrī – blask, majestat, fortuna; √bhaj – dzielić, dostarczać, radować się, oddawać cześć, bhaga – dział, udział, pomyślność, majątek; -mant / -vant – sufiks oznaczający posiadacza, bhagavant – posiadacz fortuny);
uvāca	–	√vac (mówić) Perf. P 1c.1 – powiedział;
kutaḥ	–	av. – skąd? (od: kim – co? ablativus nieodmienny zakończony na -tas)
tvā	–	yuṣmat sn. 2i.1 – ciebie (skrócona forma od: tvām);
kaśmalam	–	kaśmala 1i.1 n. – nieczystość, błąd, słabość, przygnębienie;
idam	–	idam sn. 1i.1 n. – to;
viṣame	–	viṣama 7i.1 n. – w niebezpieczeństwie, w trudnościach (od: vi-sama – nie taki sam);
samupasthitam	–	sam-upa-sthita (od: upa-√sthā – stać blisko) PP 1i.1 n. – to co się zbliżyło i stanęło blisko, osiągnięte, powstałe;
anārya-juṣṭam	–	an-ārya-juṣṭa 1i.1 n.; TP: anāryair juṣṭam iti – to czym napawają się nieszlachetni (od: ā-√ṛ – iść, wznosić, ārya – szlachetny; √juṣ – faworyzować, lubić, radować się, PP juṣṭa – lubiany)
asvargyam	–	a-svargya 1i.1 n. – nie wiodący do nieba (od: √sūr – ranić, być stabilnym, sūra – słońce, mędrzec, svar – niebo, svar-ga – wiodący do nieba, niebiosa, svar-gya – niebiański, wiodący ku niebu);
akīrti-karam	–	a-kīrti-kara 1i.1 n.; TP: akīrtiṃ karam iti – twórca niesławy (od: √kīrt – sławić, kīrti – sława; √kṛ – robić, kara – twórca, sprawca):
arjuna	–	arjuna 8i.1 m. – biały, jasny;

warianty tekstu

tvā →tvāṃ (ciebie);

Śāṃkara

brak komentarza aż do BhG 2.10

Rāmānuja

komentarz wspólny przy wersecie BhG 2.3

Madhva

brak komentarza aż do BhG 2.11

Śrīdhara

tad eva vākyam āha śrī-bhagavān uvāca kuta iti | kuto hetos tvā tvāṃ viṣame saṅkaṭe idaṃ kuśalaṃ samupasthitam ayaṃ mohaḥ prāptaḥ, yata āryair asevitam | asvargyam adharmyam ayaśaskaraṃ ca

Madhusūdana

tad eva bhagavato vākyam avatārayati kutas tveti |
aiśvaryasya samagrasya dharmasya yaśasaḥ śriyaḥ |
vairāgyasyātha mokṣasya ṣaṇṇāṃ bhaga itīṅganā || [ViP 6.74]
samagasyeti pratyekaṃ sambandhaḥ | mokṣasyeti tat-sādhanasya jñānasya | iṅganā saṃjñā | etādṛśaṃ samagramaiśvaryādikaṃ nityam apratibandhena yatra vartate sa bhagavān | nitya-yoge matup | tathā-
utpattiṃ ca vināśaṃ ca bhūtānām āgatiṃ gatim |
vetti vidyām avidyāṃ ca sa vācyo bhagavān iti || [ViP 6.78]
atra bhūtānām iti pratyekaṃ sambadhyate | utpatti-vināśa-śabdau tat-kāraṇasyāpy upalakṣakau | āgati-gatī āgaminyau sampadāpadau | etādṛśo bhagavac-chabdārthaḥ śrī-vāsudeva eva paryavasita iti tathocyate |
idaṃ svadharmāt parāṅmukhatvaṃ kṛpā-vyāmohāśru-pātādi-puraḥ-saraṃ kaśmalaṃ śiṣṭa-garhitatvena malinaṃ viṣame sa-bhaye sthāne tvā tvāṃ sarva-kṣatriya-pravaraṃ kuto hetoḥ samupasthitaṃ prāptam ? kiṃ mokṣecchātaḥ ? kiṃ vā svargecchātaḥ ? iti kiṃ-śabdenākṣipyate | hetu-trayam api niṣedhati tribhir viśesaṇair uttarārdhena | āryair mumukṣubhir na juṣṭam asevitam | sva-dharmair āśaya-śuddhi-dvārā moks icchadbhir apakva-kaṣāyair mumukṣubhiḥ kathaṃ sva-dharmas tyājya ity arthaḥ | saṃnyāsādhikārī tu pakva-kaṣāyo 'gre vakṣyate | asvargyaṃ svarga-hetu-dharma-virodhitvān na svargecchayā sevyam | akīrtikaraṃ kīrty-abhāva-karam apakīrtikaraṃ vā na kīrtīcchayā sevyam | tathā ca mokṣa-kāmaiḥ svarga-kāmaiḥ kīrti-kāmaiś ca varjanīyam | tat kāma eva tvaṃ sevasva ity aho anucitaṃ ceṣṭitaṃ taveti bhāvaḥ ||2||

Viśvanātha

kaśmalaṃ mohaḥ | viṣame 'tra saṅgrāma-saṅkaṭe | kuto hetoḥ | upasthitaṃ tvāṃ prāptam abhūt | anārya-juṣṭaṃ supratiṣṭhita-lokair asevitam | asvargyam akīrtikaram iti pāratrikaihika-sukha-pratikūlam ity arthaḥ

Baladeva

tad vākyam anuvadati śrī-bhagavān iti |
aiśvaryasya samagrasya dharmasya yaśasaḥ śriyaḥ |
vairāgyasyātha mokṣasya ṣaṇṇāṃ bhaga itīṅganā || [ViP 6.74]
iti parāśaroktaiśvaryādibhiḥ ṣaḍbhir nityaṃ viśiṣṭaḥ | samagrasyety etat ṣaṭsu yojyam | he arjuna ! idaṃ sva-dharma-vaimukhyaṃ kaśmalaṃ śiṣṭa-nindyatvān malinaṃ kuto hetos tvāṃ kṣatriya-cūḍāmaṇiṃ samupasthitam abhūt ? viṣame yuddha-samaye | na ca mokṣāya svargāya kīrtaye vaitad-yuddha-vairāgyam ity āha anāryeti | āryair mumukṣubhir na juṣṭam sevitam | āryāḥ khalu hṛd-viśuddhaye svadharmān ācaranti | asvargyaṃ svargopalambhaka-dharma-viruddham | akīrti-karaṃ kīrti-viplāvakam

Michalski

Wzniosły rzekł:
Skąd pochodzi ta twoja małoduszność w niebezpieczeństwie, pogardzana przez szlachetnych, zamykająca drogę do nieba, przynosząca niesławę, Ardżuno?

Olszewski

Błogosławiony Krszna.
Skąd na cię naszedł śród bitwy ten niegodny Aryów niepokój, który niebo zamyka i hańbę za sobą wiedzie, Ardżuno?

Dynowska

Błogosławiony rzecze Pan:
Skąd to spada na ciebie, Ardżuno, w tej decydującej chwili niebezpieczeństwa, tak haniebna, aryjskiego wojownika niegodna rozpacz co niebo odbiera i do niesławy wiedzie?

Sachse

Czcigodny rzekł:
Cóż to za małoduszność
opanowała cię w chwili grozy?
Niegodna ona Ariów,
nie zawiedzie cię do nieba
i nie pomnoży twej sławy, Ardżuno!

Kudelska

Czcigodny pan rzecze:
A skądże u ciebie, Ardżuno, w tak ważnym momencie ta małoduszność się bierze, tak haniebna,
Szlachetnym się to nie podoba i do nieba nie wiedzie.

Rucińska

Rzekł Pan:
Skąd taka słabość u ciebie w niebezpieczeństwie, Ardżuno?
Niegodna ona szlachetnych, nieba ci nie da ni sławy!

Szuwalska

»Skąd się wzięła ta słabość w twym walecznym sercu
W chwili tak niebezpiecznej, tak Arii niegodna.
Nie przyniesie ci ona szczęścia niebiańskiego,

Byrski

Rzekł Pan Czcigodny:
„Skąd to twoje omroczenie w tym kłopocie cię ogarnia?
Szlachetnemu nie przystoi to i nieba nie przychyli,
Sławy nie da, o Ardźuno!”

Babkiewicz

Chwalebny Pan rzekł:
Skąd w niedoli owa słabość,
co przystoi nieszlachetnym
i do niebios nie prowadzi,
za to przyda ci niesławy?